Województwo lubelskie

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Województwo lubelskie

Herb

Flaga

Siedziba wojewody
Siedziba sejmiku

Lublin

Urząd Wojewódzki

Lublin, ul. Spokojna 4

Wojewoda

Wojciech Żukowski

Urząd Marszałkowski

Lublin, ul. Spokojna 4

25 155 km²

2 185 000 mieszk.
(1 stycznia 2006 GUS)

Gęstość zaludnienia

87 mieszk./km²

Urbanizacja

47%

Tablica rejestracyjna

TERYT: 06

Kod ISO: PL-LU

zobacz: szczegółowy podział administracyjny

powiaty	grodzkie	4
powiaty	ziemskie	20
gminy	miejskie	20
	miejsko-wiejskie	21
	wiejskie	172

Lubelski Urząd Wojewódzki

ul. Spokojna 4
20-914 Lublin
tel.: (0-81) 532-45-43, fax 532-85-40

Oficjalna strona województwa lubelskiego

Portal Województwo lubelskie

Województwo lubelskie jest jednym z 16 województw; jednostką podziału administracyjnego Polski. Obejmuje krainy historyczne: Małopolskę (fragment) i Ziemię chełmską

Utworzone w 1999 roku z województw poprzedniego podziału administracyjnego:

lubelskiego starego (w całości)
zamojskiego (w całości)
chełmskiego (w całości)
bialskopodlaskiego (oprócz gmin powiatu łosickiego)
tarnobrzeskiego (tylko gminy powiatów janowskiego i kraśnickiego)
siedleckiego (tylko gminy powiatu łukowskiego oraz gmina Kłoczew z powiatu ryckiego)

Spis treści

1 Wojewodowie
2 Geografia
- 2.1 Miasta
- 2.2 Zasoby surowców mineralnych
3 Przemysł
4 Gospodarka
5 Środowisko i jego ochrona
6 Kultura
7 Nauka i oświata
8 Zabytki i atrakcje turystyczne
9 Historia
10 Zobacz też

[edytuj] Wojewodowie

1999-2000 Krzysztof Michalski
2000-2001 Waldemar Dudziak
2001-2005 Andrzej Kurowski
od 2005 Wojciech Żukowski

Pełna lista: Wojewodowie lubelscy.

[edytuj] Geografia

Województwo jest położone we wschodniej części Polski, graniczy z Ukrainą i Białorusią, a także z województwami:

Krainy geograficzne: Wyżyna Lubelska, Kotlina Sandomierska, Polesie Lubelskie, Południowe Podlasie, Roztocze.

Siedzibą władz wojewódzkich jest Lublin.

Województwo lubelskie:

Zajmuje 8% powierzchni Polski, 3 miejsce w kraju pod względem powierzchni.
213 gmin, 3645 sołectw i 4206 wsi

[edytuj] Miasta

W województwie lubelskim jest 41 miast, w tym 4 miasta na prawach powiatów. Miasta zostały uszeregowane według liczby mieszkańców. Liczba ludności i powierzchnia wg. GUS z 31 grudnia 2005 r.

Lublin – 358.967 (147,50 km²)
Chełm – 72.595 (35,26 km²)
Zamość – 66.802 (30,48 km²)
Biała Podlaska – 58.082 (49,41 km²)
Puławy – 51.515 (50,61 km²)
Świdnik – 40.041 (20,35 km²)
Kraśnik – 36.170 (25,28 km²)
Łuków – 30.612 (35,75 km²)
Biłgoraj – 27.208 (20,85 km²)
Lubartów – 23.017 (13,92 km²)
Łęczna – 21.767 (18,98 km²)
Tomaszów Lubelski – 20.170 (13,33 km²)
Krasnystaw - 19.531 (42,07 km²)
Hrubieszów - 18.633 (32,79 km²)
Dęblin - 18.150 (38,51 km²)
Międzyrzec Podlaski - 17.193 (19,75 km²)
Radzyń Podlaski - 16.135 (19,29 km²)
Włodawa - 15.724 (18,67 km²)
Janów Lubelski - 11.947 (15,42 km²)
Parczew - 10.286 (8,05 km²)
Poniatowa - 9.983 (15,20 km²)
Ryki - 9.730 (27,38 km²)
Opole Lubelskie - 8.842 (14,83 km²)
Bełżyce - 7.090 (23,46 km²)
Terespol - 5.981 (10,20 km²)
Szczebrzeszyn - 5.305 (29,04 km²)

Bychawa - 5.304 (6,68 km²)
Rejowiec Fabryczny - 4.537 (14,36 km²)
Nałęczów - 4.266 (13,84 km²)
Kazimierz Dolny - 3.584 (30,42 km²)
Kock - 3.497 (16,79 km²)
Tarnogród - 3.372 (10,86 km²)
Zwierzyniec - 3.339 (4,84 km²)
Krasnobród - 3.027 (6,99 km²)
Stoczek Łukowski - 2.718 (9,13 km²)
Annopol - 2.681 (7,75 km²)
Piaski - 2.642 (8,44 km²)
Józefów - 2.453 (5,28 km²)
Tyszowce - 2.263 (18,52 km²)
Ostrów Lubelski - 2.253 (29,68 km²)
Frampol - 1.427 (4,67 km²)

[edytuj] Zasoby surowców mineralnych

Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Węgiel kamienny w okolicach Łęcznej, Puchaczowa, Bogdanki, obecnie wydobywany w jednej kopalni – KWK Bogdanka
Niewielkie złoża ropy naftowej i gazu ziemnego m.in. w okolicach Lublina (Minkowice, Ciecierzyn, okolice Abramowa) oraz w pobliżu Zamościa – obecnie wyeksploatowane.
Wapienie – tereny Roztocza Zachodniego i Środkowego
Opoki i margle na obszarze na zachód od Chełma (m.in. kopalnie odkrywkowe w Rejowcu), a także nad brzegami Wisły – kamieniołomy obecnie zamknięte.

[edytuj] Przemysł

Najważniejsze zakłady przemysłowe województwa to:

Ambra - producent win - Biłgoraj
Black Red White - producent mebli – Biłgoraj (siedziba firmy), Zamość
Cementownia Chełm
Cukrownia "Krasnystaw" - Siennica Nadolna
Eldorado S.A. - Lublin
Elektrociepłownia Lublin-Wrotków
Firma Cukiernicza "Solidarność" Sp. z o.o. - Lublin
Fabryka Łożysk Tocznych – Kraśnik
Lubella S.A. - producent makaronów i płatków śniadaniowych - Lublin
Lubelski Węgiel – KWK Bogdanka
"Mewa" - producent bielizny - Biłgoraj
"Model" - producent opakowań z tektury - Biłgoraj
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska Krasnystaw - Krasnystaw
"Pol-Skone" - producent okien i drzwi - Lublin (siedziba firmy), Biłgoraj
Przetwórnia owoców "Ybbstaler" - Chełm
"Sipma" - producent sprzętu rolniczego - Lublin
Tsubaki - Hoover Polska Sp. z o.o. - Kraśnik
Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego "PZL Świdnik" - Świdnik
Zakłady Azotowe Puławy
Zakłady Krawieckie "Delia" S.A. - Zamość
Zakłady Meblarskie - "Meblotab" - Chełm
Zakłady Obuwnicze "Escott" – Chełm
Zamojska Korporacja Energetyczna SA

Lubelszczyzna ma szansę stać się ważnym dla Unii Europejskiej regionem produkcji ekologicznej, zdrowej żywności.

[edytuj] Gospodarka

W 2006 Lubelszczyzna została przez Eurostat uznana za najbiedniejszy region Unii Europejskiej ze średnim dochodem na głowę mieszkańca 3538 euro (33% średniej unijnej). Dane pochodzą jednak z roku 2004.

[edytuj] Środowisko i jego ochrona

Na uwagę zasługują duże kompleksy leśne: Lasy Janowskie i Puszcza Solska tworzące zwarty ciąg w południowej części regionu oraz Lasy Sobiborskie, Włodawskie i Parczewskie na wschodzie i Lasy Kozłowłeckie na północ od Lublina. Mają tu granice zasięgów takie gatunki drzew jak np.: buk pospolity, jodła pospolita, dąb bezszypułkowy. Szczególnie cenny przyrodniczo, obok Roztoczańskiego Parku Narodowego jest obszar Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego - jedynego pojezierza w Polsce znajdującego się poza zasięgiem ostatniego zlodowacenia. W 2002 roku obszarowi temu UNESCO nadało status Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery „Polesie Zachodnie". W centralnej części tego rezerwatu znajduje się Poleski Park Narodowy. Docelowo będzie to jeden z nielicznych na świecie trójpaństwowych rezerwatów biosfery: polsko-ukraińsko-białoruski.

Na terenie województwa lubelskiego znajdują się dwa parki narodowe:

17 parków krajobrazowych:

[edytuj] Kultura

Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

[edytuj] Nauka i oświata

Uczelnie wyższe

Lublin
- Akademia Medyczna w Lublinie (http://www.am.lublin.pl/),
- Akademia Rolnicza w Lublinie (http://www.ar.lublin.pl/),
- Katolicki Uniwersytet Lubelski (http://www.kul.lublin.pl/),
- Lubelska Szkoła Biznesu (http://www.lbs.pl/),
- Politechnika Lubelska (http://www.pol.lublin.pl/),
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej (http://www.umcs.lublin.pl/),
- Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie (http://www.wsei.lublin.pl/),
- Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie (http://www.wsns.lublin.pl/),
- Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji (http://www.wspa.lublin.pl/),
- Wyższa Szkoła Społeczno-Przyrodnicza w Lublinie (http://www.wssp.edu.pl/).
Biała Podlaska
- AWF w Warszawie, Zamiejscowy Wydział Wychowania Fizycznego w Białej Podlaskiej (http://www.awf-bp.edu.pl/),
- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Białej Podlaskiej (http://www.pwsz.bialapodlaska.pl/),
- Filia UMCS przy Podlaskiej Fundacji Wspierania Talentów (http://www.pfwt.com.pl/),
- Filia Politechniki Radomskiej, Wydział Transportu.
Biłgoraj
- Filia UMCS (http://www.umcs.bilgoraj.lbl.pl/kolegium/)
Puławy
- Puławska Szkoła Wyższa
Ryki
- Wyższa Szkoła Umiejętności Pedagogicznych i Zarządzania w Rykach (http://www.wsupiz.edu.pl/).
Chełm
- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie (http://www.pwsz.chelm.pl/)
- Wyższa Szkoła Stosunków Międzynarodowych i Komunikacji Społecznej w Chełmie (http://www.wssm.pl)
- Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych
- Medyczne Studium Zawodowe imienia Władysławy Szoc w Chełmie
- Szkoła Wyższa imienia Bogdana Jańskiego Wydział Zamiejscowy w Chełmie
Zamość
- Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji (http://www.wszia.edu.pl/test/)
- Wyższa Szkoła Humanistyczno – Ekonomiczna w Zamościu (http://www.wszh-e.edu.pl/)
- Instytut Nauk Rolniczych w Zamościu Akademii Rolniczej w Lublinie (http://www.inr.edu.pl/)
- Zespół Kolegiów Nauczycielskich w Zamościu (http://zknzamosc.edu.pl/)
- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Zamościu (http://www.pwszzamosc.pl/)

[edytuj] Zabytki i atrakcje turystyczne

Pałac Potockich w Międzyrzecu Podlaskim

Fasada kościoła św. Mikołaja w Międzyrzecu Podlaskim

Bazylika NMP w Chełmie

Kościół parafialny pw. WNMP w Kraśniku

Biała Podlaska – Pozostałości twierdzy i zamku Radziwiłłów
Bełżyce – zamek i kosciół z poł. XVII wieku
Biłgoraj – skansen "Zagroda sitarska", kościół Św. Jerzego, kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, zespół klasztorny Franciszkanów w Puszczy Solskiej: stary kościół z XVII wieku, nowy z l. 20tych XX wieku, klasztor, kaplica, dzwonnica (XVIII w.)
Chełm
- kościół Rozesłania św. Apostołów
- podziemia kredowe
- bazylika NMP, dawna katedra unicka, w jej otoczeniu klasztor Bazylianów, pałac biskupi, dawny szpital oraz Brama Uściługska z pocz. XVII wieku, jedyny zachowany fragment Dolnego Zamku.
- pozostaosci grodu z murowanym pałacem i cerkwią króla Rusi Daniela Halickiego, poł. XIII wieku
- park miejski
- park "na górce"
- kościół Reformatów
- cerkiew św. Jana Teologa
Chodel - gotycko-renesansowy kościół parafialny z poł. XVI wieku, ruina koscioła Jezuitów na wyspie z poł. XVIII wieku.
Dęblin – twierdza
Firlej – jezioro, drewniany kosciół z l. 70tych XIX wieku.
Gołąb – kościół św. Floriana i Katarzyny (l. 20te XVII wieku), domek loretański (l. 30te XVII wieku)
Hniszów – dąb Bolko
Hrebenne – cerkiew greckokatolicka św. Mikołaja
Hamernia – rezerwat przyrody Czartowe Pole
Janowiec nad Wisłą – ruiny zamku Piotra Firleja, kosciół parafialny z XIV wieku, rozbudownay w XVI wieku, w nim renesansowe nagrobki Firlejów dłuta Santi Gucciego|
Jabłeczna – prawosławny zespół klasztorny
Kazimierz Dolny nad Wisłą
- zamek
- rynek
- kościół św. Jana Chrzciciela
- wąwozy lessowe
Janów Podlaski – stadnina koni
Józefów - kościół Niepokalanego Poczęcia NMP, kamieniołomy
Kodeń – kościół pw św. Anny
Kraśnik
- nietypowy układ urbanistyczny miasta
- Kościół parafialny pw. WNMP i budynki poklasztorne
- Barokowy kościół św. Ducha
- Synagoga i bożnica z XVII i XIX w z zachowaną bimą i fragmentami polichromii
- Wzgórze zamkowe z pozostałościami zamku z przełomu XIV i XV wieku
Krasnobród – zespół kościelno-klasztorny
Kurów – kościół pw. NMP z XV w.
Lublin – jeden z największych zespołów zabytkowych w Polsce, zabytki architektury od poł. XIII wieku do dziś. Liczne koscioły, cerkwie, pałace magnackie, kamienice, budynki użyteczności publicznej, dwory szlacheckie i obiekty obronne.
Lubartów - barokowe kościoły z I poł. XVIII wieku: parafialny pw. św. Anny i klasztorny Kapucynów, pałac z XVI wieku, przebudowany w XVIII m.in przez Jakuba Fontanę.
Nałęczów
- park uzdrowiskowy
- wille w stylu secesyjnym, szwajcarskim i zakopiańskim
Puławy nad Wisłą – zespół pałacowo-parkowy, ciekawa architektura
Radzyń Podlaski
- pałac Potockich
- kościół św. Trójcy, nagrobek Jerzego Mniszcha
Tomaszów Lubelski – kościół Zwiastowania NMP
Uchanie – kościół Wniebowzięcia NMP z manierystycznymi nagrobkami Uchańskich
Zamość
- układ urbanistyczny
- zabudowa rynku
- katedra pw. Zmartwychwstania Pańskiego i Św. Tomasza Apostoła
- Ogród Zoologiczny (jedyny w województwie lubelskim)
Zwierzyniec - kościół "na wodzie"

Bardzo wielu turystów przyciąga także region Roztocza i Puszczy Solskiej.

[edytuj] Historia

Obecne ziemie woj. lubelskiego należały w I Rzeczypospolitej do województw: lubelskiego, ruskiego (ziemia chełmska) i bełskiego. Część powiatu radzyńskiego i powiat bialski należał do województwa brzesko-litewskiego Wielkiego Księstwa Litewskiego.

[edytuj] Województwo lubelskie w latach 1474-1795

Zobacz więcej w osobnym artykule: Województwo lubelskie (I Rzeczpospolita).

Województwo lubelskie w okresie II Rzeczypospolitej

[edytuj] Województwo lubelskie w okresie II Rzeczypospolitej

Stolica: Lublin
Powiaty: m. Lublin, bialski, biłgorajski, chełmski, garwoliński, hrubieszowski, janowski, krasnostawski, lubartowski, lubelski, łukowski, puławski, radzyński, siedlecki, sokołowski, tomaszowski, węgrowski, włodawski, zamojski.
Główne miasta: Biała Podlaska, Biłgoraj, Chełm, Dęblin, Hrubieszów, Lubartów, Łuków, Parczew, Puławy, Siedlce, Zamość, Kraśnik.
Wojewodzowie:
- Stanisław Moskalewski 17 listopada 1919 - 25 października 1926
- Antoni Remiszewski 3 listopada 1926 - 29 września 1930
- Bolesław Świdziński 29 września 1930 - 30 stycznia 1933 (p.o. do 1 kwietnia 1932)
- Józef Rożniecki 31 stycznia 1933 - 8 września 1937
- Jerzy Albin de Tramecourt 8 września 1937 - 17 września 1939

Województwo lubelskie w latach 1946-1950

[edytuj] Województwo lubelskie w latach 1946-1950

Stolica: Lublin
Powiaty: m. Lublin, bialski, biłgorajski, chełmski, hrubieszowski, kraśnicki, janowski, krasnostawski, lubartowski, lubelski, łukowski, puławski, radzyński, siedlecki, tomaszowski, węgrowski, włodawski, zamojski.
Główne miasta: Biała Podlaska, Biłgoraj, Chełm, Dęblin, Hrubieszów, Krasnystaw, Kraśnik, Lubartów, Łuków, Parczew, Puławy, Siedlce, Zamość.

Województwo lubelskie w latach 1950-1975

[edytuj] Województwo lubelskie w latach 1950-1975

Stolica: Lublin
Powiaty: m. Lublin, bełżycki, bialski, biłgorajski, bychawski, chełmski, hrubieszowski, kraśnicki, janowski, krasnostawski, lubartowski, lubelski, łukowski, puławski, radzyński, tomaszowski, włodawski, zamojski.
Główne miasta: Biała Podlaska, Biłgoraj, Chełm, Dęblin, Hrubieszów, Kraśnik, Lubartów, Łuków, Parczew, Puławy, Zamość.

Województwo lubelskie w latach 1975-1998

[edytuj] Województwo lubelskie w latach 1975-1998

Stolica: Lublin
Główne miasta: Puławy, Kraśnik, Lubartów, Dęblin, Ryki, Lubartów, Poniatowa, Opole Lubelskie, Łęczna.

[edytuj] Reforma administracyjna w 1999 r.

W 1999 r. w wyniku reformy administracyjnej powstało nowe województwo rządowo-samorządowe z obszaru województw lubelskiego, chełmskiego, zamojskiego oraz części bialskopodlaskiego, siedleckiego i tarnobrzeskiego.