Miasteczko Śląskie

Początki osady sięgaja początku XVI w. i odkryciu w okolicy złóż rud i kruszców. Powstałą osadę zwano Żyglińskimi Górami. W 1561 r. ówczesny właściciel ziemi bytomskiej - Jerzy Fryderyk von Ansbach nadał nowej osadzie prawa miejskie, pieczęć oraz herb z wizerunkiem Św. Jerzego zabijającego smoka. Osada odtąd nazywała się Georgenberg. Jej rozwój związany był z wydobywaniem rud srebra i ołowiu.

W XVIII wieku, wskutek zubożenia mieszczan, Miasteczko zatraciło swój miejski charakter, a potem, po II wojnie światowej (w 1946r.) zupełnie utraciło prawa miejskie, aż do 1963 roku. Już po dwunastu latach, w wyniku reformy administracyjnej z 1 czerwca 1975 roku, stało się dzielnicą Tarnowskich Gór. Po wielu staraniach odzyskało prawa miejskie 1 stycznia 1995 roku. Wybrana wówczas Rada Miasta przyjęła Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego, którego celem było nadrobienie 20 letnich zaniedbań w rozwoju miasta, oraz podniesienie poziomu życia mieszkańców. Działania Rady zostały docenione przez miasteczkowian, którzy w kolejnych wyborach samorządowych powołali do rady ponad 90% radnych poprzedniej kadencji.

[edytuj] Turystyka

[edytuj] Kolej Wąskotorowa

Od 1990 wprowadzono przewozy pasażerskie - turystyczne na odcinku Bytom - Miasteczko Śląskie, a na pozostałych odcinkach przewozy osobowe specjalne. Górnośląskie Koleje Wąskotorowe umożliwiają skorzystanie z przejazdów jedyną w Polsce koleją o prześwicie 785 mm, która w 1988 roku skończyła 145 lat swego istnienia.

[edytuj] Zabytki

Drewniany kościół z dzwonnicą z 1666 roku, zaliczany do najpiękniejszych zabytków architektury drewnianej Górnego Śląska. Usytuowany przy ul. Dworcowej 2. We wnętrzu kościółka znajduje się barokowy ołtarz i organy z 1846 roku. Na ścianach zachowały się tzw. zacheuszki - pomalowane na belkach miejsca pomazania świętymi olejami podczas konsekracji 8 maja 1670 roku. Wokół kościoła powstał cmentarz użytkowany jeszcze w XIX wieku.
Układ urbanistyczny starej zabudowy Miasteczka
Kaplica św. Marka w Żyglinie (XVIII wiek)
Spichlerz dworski z 1795 roku (odnowiony w 1965)
Stary Cmentarz żydowski (XIX wiek)

[edytuj] Hotele

Hotel "Miasteczko"

[edytuj] Transport

[edytuj] Tranzyt

Przez teren Gminy przebiegają dwie drogi wojewódzkie: nr 908 Gliwice - Częstochowa nr 912 Bytom - Częstochowa

[edytuj] Kolej

Z Miasteczka Śląskiego można dostać się do Katowic, Lublińca, Kluczborka i Wielunia, ponieważ leży na trasie kolejowej Lubliniec - Katowice. Miasteczko posiada stację PKP na której zatrzymują się pociągi osobowe. W granicach miasta zaczyna się jeden z największych węzłów kolejowych w Europie - stacja rozrządowa "Miasteczko Śląskie" ciągnąca się od stacji kolejowej w Miasteczku Śl. do stacji w Tarnowskich Górach.

[edytuj] Port Lotniczy

W odległości około 15 km od Miasteczka Śląskiego usytuowany jest port lotniczy Katowice - Pyrzowice.

[edytuj] Kultura

[edytuj] Instytucje

Miejski Ośrodek Kultury
Stowarzyszenie Kulturalne Grupa Poetycka "Nieregularni"
Biblioteka Miejska
Parafia Wniebowzięcia NMP w Miasteczku Śląskim
Stowarzyszenie "Góra Jerzego" w Miasteczku Śląskim

[edytuj] Muzyka

Chór mieszany "Sienkiewicz"
Chór męski "Piast"
Miejska orkiestra dęta
Zespół Folklorystyczny "Brynica"
Zespół wokalny "Groszki"

[edytuj] Gospodarka

[edytuj] Przemysł

Największym zakładem przemysłowym jest Huta Cynku "Miasteczko Śląskie" nowoczesny zakład metalurgiczny, którego budowę podjęto w oparciu o licencję angielskiej firmy Imperial Smelting Processes z Bristolu. Proces przerobu prowadzony jest metodą pieca szybowego umożliwiającą uzyskanie cynku i ołowiu w jednym ciągu technologicznym. W skład ciągu technologicznego wchodzą: Wydział Spiekalni i Kwasu Siarkowego, Wydział Pieca Szybowego i Wydział Rafinerii Ołowiu. Huta Cynku "Miasteczko Śląskie" była w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX w. jednym z poważniejszych źródeł emisji zanieczyszczeń do atmosfery w północnej części województwa katowickiego.

Podjęty na początku lat dziewięćdziesiątych XX w. program proekologiczny zakładał likwidację najbardziej wyekspoloatowanych wydziałów, budowę nowych urządzeń odpylających i modernizację starych. Doprowadziło to do obniżenia emisji metali ciężkich przy jednoczesnym wzroście produkcji. Obecnie poziom emisji kadmu i ołowiu nie przekracza dopuszczlnych norm, a nowo wybudowany Wydział Rafinacji Cynku produkuje cynk najwyższej jakości. Obecne działania proekologiczne dotyczą ochrony powierzchni ziemi i gospodarki odpadami.

[edytuj] Przemiany Gospodarcze

Od XVI wieku Miasteczko Śląskie było terenem rozwijającego się górnictwa kruszcowego oraz rud żelaza. W 1562 roku miasto otrzymało przywileje wolnego miasta górniczego, a górnikom tu zatrudnionym przyznano "ordunek górniczy". Przez wieki różne były losy gospodarcze miasta, zależne przede wszystkim od górnictwa rud. Ostatecznie eksploatację zakończono 17 czerwca 1917 roku. Tego dnia zalano kopalnię w Pasiekach.

W 1963 roku ponownie do Miasteczka Śląskiego wraca przemysł. Rozpoczęto wtedy budowę huty cynku. Rozpoczął się wtedy rozwój miasta. Wybudowano osiedle dla 2500 mieszkańców, nową szkołę, przedszkole, nowoczesny ośrodek zdrowia oraz sieć obiektów usługowych. Do końca lat siedemdziesiątych XX w. hutę rozbudowywano, ale jej szkodliwe oddziaływanie na środowisko spowodowało nałożenie strefy ochronnej na dużym obszarze Miasteczka Śląskiego, Żyglina i Żyglinka, powodując zastój w rozwoju gospodarczym. Dopiero przemiany społeczno - godpodarcze na początku lat 90. XX w. spowodowały warunki do rozwoju przedsiębiorczości na terenie gminy.

Huta Cynku zlikwidowała najbardziej uciążliwe wydziały i zintensyfikowała produkcję, wprowadzając nowoczesne procesy technologiczne, eliminując w ten sposób prawie całkowicie swoje szkodliwe oddziaływanie. Na terenie zlikwidowanego zaplecza huty powstało kilka firm. Na terenie gminy powstało także kilkaset firm usługowych i handlowych, a ich ilość stale wzrasta. Gmina porządkuje sprawy formalno - prawne gruntów i jednocześnie nanosi zmiany w planach zagospodarowania przestrzennego, przygotowując w ten sposób tereny pod działalność gospodarczą.

[edytuj] Ekologia

Zrównoważony rozwój i ochrona środowiska mają szczególne znaczenie na terenie naszej gminy. Większość jej obszaru leży nad zbiornikiem wód podziemnych zasilających znaczną część Śląska w wodę pitną. Natomiast część wschodnia stanowi zlewnię wód rzeki Brynicy, która zasila zbiornik wody pitnej Kozłowa Góra. To położenia nakłada na nas obowiązek szczególnej ochrony środowiska. Od 1995 roku, to jest od momentu usamodzielnienia się gminy, główny nacisk kładzie się na likwidację zagrożeń środowiskowych. Gazyfikacja gminy obejmuje 90%, a we wszystkich obiektach komunalnych wymieniono kotłownie gazowe. Zlikwidowano kotłownie 5 MW na osiedlu mieszkaniowym, zakupując ciepło poprzez ciepłociąg z huty cynku, gdzie w dużej mierze jest wykorzystywane ciepło odpadowe w kotłowni zakładowej.

We współpracy z firmą Philips wymieniono całe oświetlenie uliczne na energooszczędne, co dało ponad 50% zmniejszenia zużycia energii elektrycznej poprawiając równocześnie stan oświetlenia ulic. Największym zadaniem, które rozpoczęto w 1999 roku, to kanalizacja gminy i pełne wykorzystanie niedociążonej oczyszczalni ścieków. W 1995 roku dostęp do kanalizacji miało 30% mieszkańców, głównie na osiedlu, obecnie prawie 60%, a w samym Miasteczku 90%. Należy też podkreślić ogromne osiągnięcia Huty Cynku "Miasteczko Śląskie" w tej dziedzinie. Przy ponad dwukrotnym wzroście produkcji ilość zanieczyszczeń emitowanych do atmosfery spadła kilkanaście razy i nie przekracza dopuszczalnych norm od kilku lat.

Działania proekologiczne huty zostały uznane Certyfikatami:

Zakład Czystej Produkcji,
ISO 9001 i 9002
oraz nagrodą Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach,
a także nagrodą Ministra Środowiska dla dyrektora Romana Utrackiego za działania na rzecz ochrony środowiska.

Wprowadzony przez hutę program naprawczy zaowocował skreśleniem jej z listy osiemdziesięciu największych trucicieli w Polsce. Huta jest jednym z dwóch zakładów, które po skreśleniu nie wróciły na listę. Dzięki temu w Miasteczku można już spokojnie oddychać, a powstające firmy muszą prowadzić działalność zgodną z normami zobowiązującymi dla zrównoważonego rozwoju.