Ćmielów

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Współrzędne: 50°53'00" N 021°31'00" E

Ćmielów

Herb Ćmielowa

Gmina
- rodzaj

Ćmielów
miejsko-wiejska

Prawa miejskie

1505

Burmistrz miasta

Jan Józef Kuśmierz

Powierzchnia

13,21 km²

Położenie

50° 53' N
21° 31' E

Liczba mieszkańców (2004)
- liczba ludności
- gęstość

3222
243,9 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

27-440

Tablice rejestracyjne

TOS

TERC10
(TERYT)

3263407044

Urząd miejski³

ul. Ostrowiecka 40
27-440 Ćmielów
tel. 15 861-20-18; faks 15 861-20-18
(e-mail)

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Strona internetowa miasta

Ruiny zamku, fragment pozostałości właściwego zamku.

Ruiny zamku, przedzamcze.

Ćmielów - miasto w powiecie ostrowieckim, w województwie świętokrzyskim. Siedziba władz miejsko-wiejskiej gminy Ćmielów. W latach 1975-1998 Ćmielów administracyjnie należał do woj. tarnobrzeskiego.

Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 3222 mieszkańców.

W Ćmielowie funkcjonuje jedna z najstarszych fabryk porcelany w Polsce z tradycjami sięgającymi 1790 roku.

[edytuj] Położenie

Ćmielów położony jest na skraju Przedgórza Iłżeckiego i Wyżyny Sandomierskiej, około 10 kilometrów na wschód od Ostrowca Świętokrzyskiego.

Miasto usytuowane jest nad rzeką Kamienną, do której uchodzi tutaj rzeka Przepaść.

Przez Ćmielów przebiega droga wojewódzka nr 755 .

[edytuj] Historia

Pierwsze wzmianki o Ćmielowie pochodzą z XIV wieku. W 1388 bracia Marcin i Mikołaj z Baruchowa, herbu Doliwa, sprzedali zamek i wieś Gniewoszowi z Dalewic. W tym czasie obok położonej pod zamkiem wsi Ćmielów, istniała również wieś Szydłów, znajdująca się na miejscu obecnego kościoła parafialnego.

Pod koniec XV wieku wieś stała się własnością rodu Szydłowieckich. Na początku XVI wieku podskarbi wielki koronny Jakub Szydłowiecki rozbudował zamek i na gruntach wsi Ćmielów i Szydłów założył miasto. Prawa miejskie nadane zostały Ćmielowowi na mocy przywileju z 19 maja 1505 roku, wydanego w Radomiu przez króla Aleksandra Jagiellończyka.

Kolejnymi właścicielami Ćmielowa byli m.in. Tarnowscy, Ostrogscy, Sanguszkowie i Małachowscy. W XVII wieku miasto zostało zniszczone podczas najazdu Szwedów i Rakoczego. W XVIII wieku Ćmielów był ośrodkiem garncarstwa. W 1750 roku król August III wydał miejscowym garncarzom przywilej sprzedaży swoich wyrobów na terenie całego kraju. Na początku XIX wieku, hrabia Jacek Małachowski założył tutaj manufakturę fajansu i porcelany. W 1842 roku uruchomiono fabrykę porcelany.

Podczas powstania styczniowego, przywódcą ruchu w tej okolicy, był miejscowy proboszcz Kacper Kotkowski. W Ćmielowie przebywał krótko jeden z przywódców powstania Marian Langiewicz. Po powstaniu, w 1869 roku Ćmielów utracił prawa miejskie.

W 1915 miasteczko zostało połączone linią kolejową z Ostrowcem Świętokrzyskim i Sandomierzem.

W czasie okupacji hitlerowskiej istniało tutaj getto w którym przetrzymywanych było około 2 tysięcy Żydów.

W 1962 roku Ćmielów odzyskał prawa miejskie.

[edytuj] Zabytki

Ruiny zamku kanclerza Krzysztofa Szydłowieckiego nad rzeką Kamienną. Zamek wzniesiony w latach 1519-1523 składał się z dwóch członów: właściwego zamku ulokowanego na wyspie oraz przedzamcza z wieżą bramną na południu. Z właściwego zamku zachowały się fragmenty murów. Znajdowały się tu dwa budynki mieszkalne połączone zamkową kaplicą. Kaplica składała się z nawy i zamkniętego wielobocznie prezbiterium. Była ona ulokowana w przyziemiu. Ponad nią znajdowały się pomieszczenia mieszkalne. Z dawnego przedzamcza zachowała się wieża bramna połączona z budynkiem gospodarczym. Ta część zamku została przebudowana na początku XIX w. i służyła jako browar. Brama przejazdowa, która znajduje się w przyziemiu wieży jest przysklepiona. Otwory wjazdowe ostrołukowe z ciosowymi obramieniami. Po obydwu stronach otworu bramnego znajdują się strzelnice kluczowe. Ponad bramą umieszczona jest tablica fundacyjna z 1531 r. w renesansowym obramieniu. W XVII w. umocnienia zamku zostały rozbudowane. Powstały bastiony ziemne. Ich ślady zachowały się do dzisiaj, w wyjątkiem bastionu znajdującego się od strony południowo-wschodniej, który uległ całkowitemu zniszczeniu.
Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Matki Bożej, wybudowany na początku XVI wieku w stylu późnogotyckim, przebudowany w XVIII wieku w stylu barokowym, wyposażenie barokowe i rokokowe
Figura Świętego Floriana z 1704 roku na Rynku
Kapliczka z rzeźbą Św. Jana Nepomucena na ulicy Zamkowej