Hawaï
- Hawaï is ook de naam van het grootste eiland van de eilandengroep. Zie Hawaï (eiland).
|
State of Hawaïi |
|||
|
|||
| Bijnaam: Aloha State | |||
|
|
|||
| Hoofdstad | Honolulu | ||
| Gouverneur | Linda Lingle | ||
| Datum van toetreden | 21 augustus 1959 | ||
| Oppervlakte – % water |
28.337 km² 41,2 % |
||
| Inwoners – Dichtheid |
1.262.840 (2004) 42,75/km² |
||
| Tijdzone | UTC -10 | ||
Hawaï of Hawaïi (Engels: Hawaïi, Hawaïaans: Hawaï‘i) is de vijftigste staat van de Verenigde Staten van Amerika. De hoofdstad is Honolulu. De staat telt 1.262.840 inwoners (2004).
Inhoud |
[bewerk] Eilanden
De staat bestaat uit 137 vulkanische eilanden (waarvan de meeste klein en onbewoond) in het midden van de Stille Oceaan. Er zijn 8 grote eilanden; van west naar oost:
[bewerk] Geologie
De eilanden zijn van vulkanische oorsprong: Ze liggen op een zogenaamde hotspot, waar magma vanuit het binnenste van de aarde als lava naar buiten komt. Omdat de aardkorst ten opzichte van de hot spot beweegt, ontstond er zo een rij van eilanden van west naar oost, waarbij de oudste, dode vulkanen in het westen liggen en de jongste, actieve in het oosten. Momenteel zijn de vulkanen Kilauea en Mauna Loa op het grootste eiland Hawaï nog steeds zeker actief; mogelijk geldt dit ook voor Mauna Kea. Kilauea, in het Volcanoes National Park, heeft bijna continue uitbarstingen, die door toeristen goed bezocht kunnen worden. Mauna Loa heeft ongeveer elke 20 jaar een nieuwe uitbarsting, voor Mauna Kea wordt een uitbarsting elke 4000 jaar niet uitgesloten.
Nog 30 km verder naar het oosten, ver onder de zeeoppervlakte, werkt een nieuwe vulkaan, Loihi, aan de opbouw van een nieuw eiland dat over 10.000 jaar boven het zeeniveau uit zal komen.
Mauna Kea (witte berg) is, van de voet tot de top gemeten, de hoogste berg ter wereld: de berg rijst 9000 meter uit boven de zeebodem, en 4207 meter boven zeeniveau. Mauna Loa (lange berg) is de zwaarste berg ter wereld; hij is slechts enkele meters lager dan Mauna Kea, maar heeft een bredere basis.
De berg Haleakala (huis van de zon), een vulkaan op Maui, is bij toeristen bijzonder geliefd. Het is eenvoudig om in een gehuurde auto de 55 km lange weg naar de top af te leggen. Helemaal bovenop de berg is een parkeerplaats. Veel toeristen gaan naar de top van Haleakala om de zonsopgang of zonsondergang daar te bewonderen. Dit is een bijzonder spectaculaire ervaring, niet het minst doordat vanaf die positie precies op de top van de berg helemaal rond kan worden gekeken en aan alle kanten de Grote Oceaan te zien is.
[bewerk] Klimaat
Het weer in Hawaï is vrijwel constant en er zijn ook weinig temperatuurverschillen. In Hawaï onderscheidt men twee seizoenen, de zomer en de winter. De zomer begint in mei en eindigt in oktober en wordt ook het Kau genoemd. De winter begint in november en eindigt in april. Dat seizoen wordt ook het Ho'oilo genoemd. De dagtemperaturen in de zomer zijn rond 29,4 °C. In de winter is de gemiddelde temperatuur 25,6 °C. De nachttemperatuur bedraagt respectievelijk gemiddeld 19,4 °C en 15,6 °C.
[bewerk] Cultuur
Hoewel de oorspronkelijke bevolking nu een minderheid in eigen land is, is er toch van hun vrolijke en vriendelijke Aloha-geest nog veel te bespeuren. De prachtige omgeving en het heerlijke klimaat nodigen mensen uit het leven vooral van een positieve kant te bekijken. Een aantal oude Hawaïaanse gewoontes die door de toeristenindustrie gretig zijn overgenomen, zijn de luau (groot feest) en de lei (bloemenkrans).
[bewerk] Geschiedenis
Hawaï wordt sinds ca. 400 bewoond door Polynesiërs, waarschijnlijk uit de buurt van Tahiti. Deze waren bijzonder goede zeevaarders, en spraken een Polynesische taal, het Hawaïaans. Het Hawaïaanse klanksysteem kent slechts 8 medeklinkers, en de taal klinkt daardoor heel snel herkenbaar.
Hoewel wordt aangenomen dat de eilanden mogelijk door de Spanjaarden reeds in de 16e eeuw gezien zijn, is James Cook de officiële Europese 'ontdekker' van de eilanden, die hij de Sandwich Islands (Sandwicheilanden) doopte.
Onder invloed van de contacten met de Europeanen verenigde koning Kamehameha I alle voordien vaak onderling vijandige eilanden tot één koninkrijk. De Hawaïaanse koningen voerden een politiek van gastvrijheid voor vreemdelingen, waarbij zij echter bijvoorbeeld de Engelsen tegen de Amerikanen uitspeelden. Zo wist het eilandenrijk ondanks zijn strategische ligging het grootste deel van de 19e eeuw een onafhankelijke staat te blijven. In 1893 pleegde een aantal Amerikaanse suikerplanters een staatsgreep, plaatste koningin Liliuokalani onder arrest en opende de deur voor Amerikaanse inlijving later dat jaar. De aanval op Pearl Harbor (op het eiland O'ahu) op 7 december 1941 door het keizerlijke leger van Japan had als gevolg dat de Verenigde Staten zich gingen mengen in de Tweede Wereldoorlog. Het gebied bleef een Amerikaans Territorium tot 1959. Inmiddels was de oorspronkelijke bevolking een kleine minderheid in eigen land geworden en besloot de bevolking een Staat van de VS te worden, hetgeen gebeurde op 21 augustus van dat jaar.
Slechts één van de eilanden, Niihau, heeft nog een geheel autochtoon karakter; het is in zijn geheel privé bezit en is niet voor buitenstaanders toegankelijk, tenzij op uitnodiging.
[bewerk] Bestuurlijke indeling
Zie Lijst van county's in Hawaï voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Hawaï is verdeeld in vijf county's, die min of meer samenvallen met de eilandgebieden. De county's functioneren tevens als gemeente.
[bewerk] Beroemde Hawaïanen
- Israël Ka'ano'i Kamakawiwo'ole (zanger)
- Liliuokalani (koningin)
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Fotogalerij
 Island Maui, Haleakala national Park |
 Big Island, View from Mauna Kea Volcano |
 Big Island, Volcanoes National Park |
 Kauai, Na Pali Coast |
 Big Island, Punaluu Beach Park |
 Island Maui, Kapalua bay |
 Island Maui, Hookipa Beach |
 Big Island, Hapuna Beach |
[bewerk] Externe links
|
|
|
|---|---|
|
Alabama | Alaska | Arizona | Arkansas | Californië | Colorado | Connecticut | Delaware | Florida | Georgia | Hawaï | Idaho | Illinois | Indiana | Iowa | Kansas | Kentucky | Louisiana | Maine | Maryland | Massachusetts | Michigan | Minnesota | Mississippi | Missouri | Montana | Nebraska | Nevada | New Hampshire | New Jersey | New Mexico | New York | North Carolina | North Dakota | Ohio | Oklahoma | Oregon | Pennsylvania | Rhode Island | South Carolina | South Dakota | Tennessee | Texas | Utah | Vermont | Virginia | Washington | West Virginia | Wisconsin | Wyoming |
|
| Niet-onafhankelijke gebieden en federaal district van de Verenigde Staten | |
| Amerikaans-Samoa | Guam | Noordelijke Marianen | Puerto Rico | Amerikaanse Maagdeneilanden | Washington D.C. | Kleine Pacifische eilanden van de Verenigde Staten | |
| Landen en gebieden in Oceanië | ||
|---|---|---|
|
Onafhankelijke landen: Australië | Fiji | Kiribati | Marshalleilanden | Micronesia | Nauru | Nieuw-Zeeland | Palau | Papoea-Nieuw-Guinea | Salomonseilanden | Tonga | Tuvalu | Vanuatu | Samoa |
||
| Andere gebieden in Oceanië: Amerikaans-Samoa | Cookeilanden | Frans Polynesië | Guam | Hawaï | Nieuw-Caledonië | Niue | Noordelijke Marianen | Norfolk | Pitcairneilanden | Tokelau-eilanden | Wallis en Futuna | ||
| Etnologische indeling: Melanesië | Micronesië | Polynesië | ||
