Mount Everest

Mount Everest

{{{onderschrift}}}
Hoogte	~8850 (Zie: "Onenigheid over hoogte") meter
Breedtegraad	{{{graad1}}}° {{{minuut1}}}'
Lengtegraad	{{{graad2}}}° {{{minuut2}}}'
Coördinaten	27°59′16″NB 86°56′40″OL'
Ligging	Grens Nepal en China (Tibet)
Gebergte	Himalaya
Eerste beklimming	29 mei 1953 door Sir Edmund Hillary en Tenzing Norgay
Eenvoudigste route	Zuid Col (Nepal)
Ouderdom gesteente	{{{ouderdomgesteente}}}
Type	{{{type}}}
Laatste uitbarsting	{{{laatsteuitbarsting}}}
{{{overig}}}

De Mount Everest (ook bekend als Qomolungma, Qomolangma of Sagarmatha Chomolungma) is met zijn hoogte van 8850 meter de hoogste berg op aarde. De berg bevindt zich in het Himalayagebergte, dit gebergte wordt ook wel het dak van de wereld genoemd. Op de grens tussen Nepal en China (Tibet) en is genoemd naar de Britse geograaf Sir George Everest, 'surveyor general' van India.

De eerste personen die de Everest met succes beklommen waren de Nieuw-Zeelander Sir Edmund Hillary en de sherpa Tenzing Norgay. Zij bereikten op 29 mei 1953 de top, nadat een aantal eerdere expedities hadden gefaald. Hoewel onderzoek op kledij van bergbeklimmers uit de jaren 1920 (o.a van de op de noordflank van de Everest overleden bergbeklimmer George Mallory) heeft aangetoond dat het mogelijk is dat voorheen ook al mensen de top bereikt kunnen hebben. Tegenwoordig is de Everest door honderden mensen beklommen. Routine is het echter nog steeds niet: de mortaliteit van een toppoging is om en nabij de 10%. Vele tientallen mensen zijn omgekomen bij een poging de top te bereiken.

Reinhold Messner (Zuid-Tirol/Italië) en Peter Habeler (Oostenrijk) waren de eersten die op 8 mei 1978 erin slaagden de top te bereiken zonder hulp van een zuurstofapparaat. Deze prestatie verbaasde vele fysiologen. Tot dan werd een beklimming zonder supplementaire zuurstof niet voor mogelijk gehouden. Vele onderzoeken op dit gebied volgden.

Junko Tabei uit Japan was de eerste vrouw die de top bereikte. Deze prestatie vond plaats op 16 mei 1975.

De klimmer Bart Vos claimde als eerste Nederlander de top te hebben gehaald op 8 oktober 1984. Er wordt echter getwijfeld aan zijn verhaal omdat hij geen bewijzen kan tonen. Een onderzoekscommissie, die zijn claim in eerste instantie had toegekend op basis van het principe dat de klimmer op zijn woord geloofd wordt tenzij er tegenbewijzen zijn, heeft deze conclusie later na andere getuigenverklaringen nadrukkelijk herroepen. Daardoor is René de Bos de eerste Nederlander geworden die, in 1990, voet zette op het dak van de wereld.

Katja Staartjes stond op 13 mei 1999 als eerste Nederlandse vrouw op de top. De eerste Nederlander die de top bereikte vanuit Tibet, via de Noordgraat, is Frits Vrijlandt, op 17 mei 2000.

De eerste Belg op de top was Rudy Van Snick op 10 mei 1990. Op 12 mei 1992 werd Ingrid Baeyens de eerste Belgische vrouw die de Everest bedwong.

Er zijn de laatste jaren vele bijzondere en soms gezochte records gevestigd. Een van de opmerkelijkste is de eerste beklimming van de berg door een gehandicapte man: Tom Whittaker miste zijn rechtervoet, maar wist toch op 27 mei 1988 de top van de berg te bereiken. Hij maakte wel gebruik van een kunstvoet. Dit wordt door sommige mensen nota bene als een voordeel gezien omdat deze niet kan bevriezen. Bevriezingen van extremiteiten als tenen en vingers komen relatief veel voor bij klimmers op de Mount Everest. Het grootste aantal gelukte toppogingen op één dag is 40, op 10 mei 1993. De enige echte solobeklimming (onafhankelijk van een team) werd succesvol gedaan door Reinhold Messner op 20 augustus 1980. De sherpa "Appa" heeft 16 keer op de top gestaan. De snelste beklimming werd gedaan door de Italiaan Hans Kammerlander op 24 mei 1996. Hij beklom de berg via de standaard route op de noordflank in 16 uur en 45 minuten. De eerste zoon van een voormalig Everest-beklimmer die ook de top bereikte was de Nieuw-Zeelander Peter Hillary, op 10 mei 1990. Jean Marc Boivin (2 september 1988) en Pierre Tardivel (september 1992) waren de eersten om van de top naar beneden te paragliden en te skiën.

[bewerk] Onenigheid over hoogte

Een Chinese expeditie, die met ultramoderne meetapparatuur was uitgerust, kwam op 22 mei 2005 tot de conclusie dat de berg ongeveer 3 1/2 meter lager was dan tevoren werd aangenomen: de hoogte zou nu 8844,43 m, met een foutenmarge van 21 cm, in plaats van 8848,13 m bedragen. Een Amerikaanse meting, waarbij GPS apparatuur op de top werd geplaatst, kwam uit op een hoogte van 8850 m. Overigens dient hier bedacht te worden dat de hoogte van de Mount Everest geen statisch gegeven is. Door tektonische bewegingen in de aardkorst vindt voortdurend opheffing en daling plaats. Een flinke aardbeving in dit gebied bijvoorbeeld kan de berg enkele decimeters doen groeien of lager laten worden.

Daarnaast moet worden opgemerkt dat Mount Everest niet de hoogste berg is gemeten vanuit de kern van de aarde, de bijzondere ligging van de Chimborazo (bijna op de evenaar), maakt dat zij die koppostie inneemt met 6384 m (tegen 6382 m voor de Everest).