Монт Еверест

Од Википедија, слободна енциклопедија

Монт Еверест
Еверест од Кала Патар во Непал
Висина	8.848 метри (29.028 стапки) [1] Рангиран број 1
Локација	Непал и Кина (Тибет)
Верига	Кумбу Химал
Топографска важност	8.848 метри (29.028 стапки)
Координати	27°59′17″N, 86°55′31″E[2]
Прво освојување	29 мај, 1953, Едмунд Хилари и Тензинг Норгеј
Без боци со кислород	1978, by Рајнхолд Меснер and Питер Хабелер
Соло освојување	1980, by Рајнхолд Меснер
Најлесна патека	Јужен превој (Непал)

Координати: 27°59′17″N, 86°55′31″E^[2]

Според надморската височина на самитот, Монт Еверест е највисоката точка на земјата. Планината се наоѓа на границата помеѓу Непал и Кина.

Содржина 1 Име 2 Мерење 3 Галерија на Слики 4 Извори

[уреди] Име

Во Непал, планината се вика Сагармата (सगरमाथा, или „Кралица на Небото“ на санскрит); ова име го измислил Бабурам Ачарја во раните 1960-ти кога непалската влада сфатила дека Монт Еверест нема непалско име. Ова се случило бидејќи за планината не се знаеле скоро ништо во етничкиот Непал (долината Катманду и околниот регион). Името кои шерпите и Тибетјаните го користеле било Чомолангма, но, тоа не било прифатливо бидејќи одело против унификацијата и непализацијата на земјата. Античкото име на планината било Девгири („света планина“ на санскрит) или Девадурга (Англичаните го изговарале диодунга во 19-тиот век); погледнете ја Харапа археолошката страна за повеќе информации и историја на името на планината. Монт Еверест на тибетски се вика чомолунгма или чомолангма (ཇོ་མོ་གླང་མ) ("Мајка на Вселената"), а на кинески: 珠穆朗瑪峰 (пинјин: Zhūmùlǎngmǎ Fēng) или 聖母峰 (Shèngmǔ Fēng).

Во 1865 година британецот Ендру Скот Во и го дал англиското име на планината. Непал и Тибет биле затворени за странци во тоа време. Ендру го напишал следново за планината:

…Мојот ценет шеф и претходник, полковникот Сер Џорџ Еверест, ме научи да ги именувам сите географски објекти според локалните имиња. ... Но, еве една планина, најверојатно највисоката во светот, за која не можеме да најдеме локално име. Ако воопшто такво име постои, нема да можеме да го пронајдеме сè додека не ни биде дозволено да влеземе во Непал... Во меѓувреме, имам привилегија, но, и задолжение да измислам име кое граѓаните и географичарите ќе го користат; име кое ќе се користи во секој дом во цивилизираните нации.

Така Во одлучил да ја нарече планината според Џорџ Еверест. Најпрвин името го пишувал „Mont Everest“, но, подоцна го променил во „Mount Everest“. Самиот Џорџ си го изговарал сопственото презиме Иверест, но, одтогаш луѓето генерално го изговараат неговото име исто како планината - Еверест.

Во 2002 година, кинескиот весник Народен Дневник објавил статија во која се напаѓа користењето на англиското име во западниот свет. Истата статија инсистирала западниот свет да почне да го користи тибетското име. Денес знаеме дека Кинезите имале карти уште пред 280 години на кои планината била обележена под името Маунт Чомолангма, име кое што сè повеќе станува популарно за користење.^[3]

[уреди] Мерење

Во 1852 година Радханат Сикдар, индиски математичар и прегледувач од Бенгал, бил првиот што го идентификувал Еверест како највисокиот врв во светот. Тој користел тригонометриски пресметувања врз база на мерења кои биле направени со теодолит од далечина од 240 km во Индија. Пред да биде разгледан и именуван, врвот бил наречен „Врв XV“.

Планината е висока отприлика 8.848 метри (29.028 стапки), но, постојат варијации во различните мерења што се имаат извршено. Втора по висина е планината К2 со 8.611 метри (28.251 стапки) височина. На [[[22 мај]], 2005, експедиција од Народна Република Кина се искачи на врвот. После повеќе-месечни и комплицирани мерења и пресметувања, на 8 октомври, 2005, државното биро за прегледување и мапирање официјално објавиле дека висината на Еверест е 8.844,43 метри ± 0.21 m (29,017.16 ± 0.69 стапки). Тие тврделе дека тоа било најпрецизното мерење извршено до тогаш.[1]. Но, оваа висина е измерена врз база на највисоката точка на самата карпа и не го вклучува снегот и мразот кој се наоѓа врз карпата на самитот. Ова е начинот кој се има користено при мерење на висината на Мон Блан и Хан Тенгри. Кинезите исто измериле дека длабочината на снегот и мразот изнесувала 3,5 m.^[4] што значи дека вкупната висина е 8.848 m. Реално гледано, количината на снег и мраз постојано се менува и со тоа висината на планината заедно со снегот е нешто што не можат планинарите да го измерат без користење на софистицирана ГПС опрема.

[уреди] Галерија на Слики

Поглед на величанствениот Монт Еверест од манастирот Ронгбук

Монт Еверест и Нубтсе од Кала Патар

Сагармата (Монт Еверест) гледано од Кала Патар

Монт Еверест

[уреди] Извори