J.R.R. Tolkien
John Ronald Reuel Tolkien (Bloemfontein (Zuid-Afrika), 3 januari 1892 – Bournemouth (Engeland), 2 september 1973) was een hoogleraar Angelsaksisch van 1925 tot 1945, hoogleraar in de Engelse taal- en letterkunde van 1945 tot 1959 aan de Universiteit van Oxford en schrijver van verschillende bekende werken. Met zijn boeken De Hobbit (The Hobbit) en In de Ban van de Ring (The Lord of the Rings) is hij vooral bekend geworden als de vader van de moderne high fantasy.
[bewerk] Biografie
J.R.R. Tolkien is geboren in Bloemfontein, Zuid-Afrika. Zijn vader Arthur stierf toen hij nog jong was. Zijn moeder Mabel bekeerde zich tot het katholicisme, ondanks hevige protesten van haar familie. Zij stierf aan diabetes toen hij een tiener was, maar hij voelde voor de rest van zijn leven dat zij een martelaar was voor haar geloof; dit beïnvloedde duidelijk zijn eigen katholieke geloofsbelijdenis. Tevens had Mabel J.R.R. de liefde voor talen en tekenen bijgebracht. Het boek "Tolkien: Artist and Illustrator" toont dat Tolkien, ondanks een negatief zelfbeeld over zijn tekenkunsten, goed met een pen overweg kon.
In de periode nadat hij wees was geworden, ontmoette hij Edith Bratt (die later model stond voor Luthien) en werd verliefd op haar. Tolkien werd voortaan opgevoed door zijn tante en later door de Katholieke priester Francis Morgan. Hij verbood Tolkien om te trouwen met zijn geliefde Edith. Wel kreeg Tolkien zijn fiat wanneer hij meerderjarig zou worden. Ondanks deze obstakels trouwde hij met haar, zodra hij meerderjarig was en zo herenigde hij zich met zijn eerste en grootste liefde. Met haar kreeg hij vier kinderen: John Francis Reuel, Michael Hilary Reuel, Christopher Reuel en Priscilla Anne Reuel. Tolkien diende in het Britse leger tijdens de Eerste Wereldoorlog, bij het meest gedecoreerde Britse legeronderdeel, de Lancashire Fusiliers. Hij zag een aantal van zijn medestrijders en een aantal van zijn dierbaarste vrienden het leven verliezen. Hijzelf eindigde in een militair ziekenhuis, lijdend aan loopgravenkoorts (trench fever). Tijdens zijn herstel begon hij met het schrijven van een serie sprookjes gebaseerd op zijn studie naar mythologie en folklore, die hij The Book of Lost Tales noemde.
Kenners van zijn werk zeggen dat de oorlog zijn werk heeft beïnvloed; dat hij fantasie zag als een ontsnapping aan de vreselijke realiteit van fabrieken, machines, pistolen en bommen van de twintigste eeuw.
Tolkien had nooit verwacht dat zijn boeken populair zouden worden bij het grote publiek. Hij schiep de wereld van Midden-aarde (Middle-earth) als het verhaal achter de talen die hij ontwierp. Door tussenkomst van een voormalige student, publiceerde hij De Hobbit (The Hobbit) (1937), een boek dat hij voor zijn eigen kinderen had geschreven. Hoewel het boek was bedoeld voor kinderen, werd het ook door volwassenen gelezen. Het was zelfs zo populair dat de uitgever (Allen & Unwin) Tolkien vroeg een vervolg te schrijven.
Dit moedigde hem aan zijn beroemdste werk te schrijven, het epische In de ban van de ring (The Lord of the Rings, gepubliceerd in drie delen 1954-1955), wat de Encyclopaedia Britannica als richly inventive omschreef. Het schrijven van dit epische werk nam bijna tien jaar in beslag, een periode waarin hij onophoudelijk werd gesteund door de Inklings (een literaire discussiegroep waar hij deel van uitmaakte) en zijn dierbaarste vriend, C.S. Lewis.
Tolkien dacht eerst dat The Lord of the Rings, net als The Hobbit, weer een kinderboek zou worden, maar het groeide snel uit tot een donkerder en serieuzer werk. Hoewel het een direct vervolg op The Hobbit was, was het voor een veel ouder publiek bedoeld, gebaseerd op het immense achtergrondverhaal van Midden-aarde. The Lord of the Rings werd ontzettend populair onder studenten in de jaren '60 en is sindsdien populair gebleven. Het werd al spoedig in het Nederlands vertaald (door Max Schuchart, die hiervoor in 1958 de Martinus Nijhoffprijs kreeg) en vervolgens in vele andere talen, waaronder het Esperanto.
The Lord of the Rings was, afgemeten zowel aan verkoopcijfers als aan onderzoek onder lezers, een van de populairste boeken van de twintigste eeuw. De invloed van Tolkien is duidelijk te zien in het fantasy-genre dat tot bloei kwam na het succes van The Lord of the Rings. Het verhaal is twee keer verfilmd, vanaf 1978, gedeeltelijk door Ralph Bakshi, en in 2001-2003 door Peter Jackson.
Zijn hele leven bleef hij werken aan de geschiedenis van Midden-aarde. Uit dit werk werd, na zijn dood, door zijn zoon Christopher Tolkien en fantasy-auteur Guy Gavriel Kay, de Silmarillion samengesteld, dat in 1977 werd gepubliceerd.
Christopher Tolkien publiceerde in de daaropvolgende jaren veel achtergrondmateriaal over de schepping van Midden-aarde, beginnend met Unfinished Tales (1980), The Letters of J.R.R. Tolkien (1981), en een verzameling essays, The Monsters and the Critics (1983), en diverse delen in de serie The History of Middle-Earth.
J.R.R. Tolkiens fascinatie voor linguïstiek inspireerde hem tot het ontwerpen van verschillende kunsttalen (waarvan Quenya en Sindarin, de Elfentalen uit In de Ban van de Ring, de bekendste zijn). Hij was bekend met Esperanto, dat hij leerde op 17-jarige leeftijd. Hoewel hij niet beweerde een Esperantist te zijn, stond hij bekend als een promotor ervan. Hij zei: ""Ik heb in het bijzonder sympathie voor de beweringen van Esperanto[... ]maar de belangrijkste reden om het te steunen is het feit dat het bestaat en dat heeft het grootste onthaal van mij ontvangen."
Hij heeft ook essentiële bijdragen geleverd over Beowulf en Sir Gawain and the Green Knight.
[bewerk] Bibliografie
- Gepubliceerd tijdens zijn leven
- 1937 De Hobbit
- 1945 Leaf by Niggle (kort verhaal, vertaald als 'Blad van Klein')
- 1947 Tree and Leaf (essay)
- 1949 Farmer Giles of Ham (vertaald als 'Boer Gilles van Ham')
- 1954 De Reisgenoten (The Fellowship of the Ring), deel 1 van In de ban van de ring (The Lord of the Rings)
- 1954 De Twee Torens,(The Two Towers) deel 2 van In de ban van de ring(The Lord of the Rings)
- 1955 De Terugkeer van de Koning,(The Return of the King) deel 3 van In de ban van de ring (The Lord of the Rings)
- 1962 The Adventures of Tom Bombadil and Other Verses from the Red Book
- 1964 Tree and Leaf (On Fairy-Stories en Leaf by Niggle
- 1966 The Homecoming of Beorhtnoth ('De terugkeer van de Beorthnoth')
- 1967 Smith of Wootton Major ('De smid van Groot-Wolding')
- Postuum gepubliceerd niet-Midden Aarde materiaal
- 1976 The Father Christmas Letters
- 1982 Mr. Bliss
- 1998 Roverandom
- Gepubliceerd door Christopher Tolkien
- 1977 De Silmarillion
- 1980 Unfinished Tales
- 1981 The Letters of J. R. R. Tolkien
- 1983 The Monsters and the Critics (essays)
- De serie The History of Middle-Earth
- 1983 The Book of Lost Tales 1
- 1984 The Book of Lost Tales 2
- 1985 The Lays of Beleriand
- 1986 The Shaping of Middle-Earth
- 1987 The Lost Road and Other Writings
- 1988 The Return of the Shadow (The History of The Lord of the Rings v.1)
- 1989 The Treason of Isengard (The History of The Lord of the Rings v.2)
- 1990 The War of the Ring (The History of The Lord of the Rings v.3)
- 1992 Sauron Defeated (The History of The Lord of the Rings v.4)
- 1993 Morgoth's Ring (The Later Silmarillion v.1)
- 1994 The War of the Jewels (The Later Silmarillion v.2)
- 1996 The Peoples of Middle-earth
