C.S. Lewis
Clive Staples Lewis (beter bekend als C.S. Lewis, voor intimi ook wel Jack Lewis) (Belfast, Noord-Ierland, 29 november 1898 - Oxford, 22 november 1963) was een Britse schrijver en letterkundige.
Hij werd vooral bekend als schrijver van christelijke boeken, zowel fictie als verhandelingen. Eén van zijn bekendste werken is Brieven uit de hel (The Screwtape Letters) uit 1942, waarin hij op originele wijze christenen tracht te waarschuwen voor het geloofsondermijnende werk van de duivel. Maar meer nog is Lewis bekend door zijn kinderboeken over het magische land Narnia. Nadat eerder enkele delen door de BBC werden verfilmd, werd in 2005 door Disney en Walden Media The Lion, The Witch and The Wardrobe, het tweede deel uit de Kronieken van Narnia, verfilmd.
Inhoud |
[bewerk] Biografie
Gedurende zijn jeugd las Lewis veel en samen met zijn drie jaar oudere broer Warren Hamilton ("Warnie") schreef hij op jonge leeftijd al verschillende fantasieverhalen met zelfgemaakte illustraties. Als kind vond hij zijn naam niet mooi en al gauw noemde hij zichzelf "Jack". Warnie en de rest van Clive’s vrienden hebben hem daarna altijd zo genoemd. Hij had een gelukkige jeugd totdat zijn moeder stierf aan kanker. Een maand later moest hij naar een kostschool (Wynyard School) in Engeland. Hij was toen tien jaar oud. In zijn autobiografie Surprised by Joy (1955) schrijft hij over het liefdeloze en intellectueel afstompende milieu op deze scholen. In The Silver Chair (1953) verwijst hij onverholen naar deze episode uit zijn leven.
In september 1914, toen de Eerste Wereldoorlog juist begonnen was, nam hij zijn intrek bij een privéleraar, William T. Kirkpatrick. Hier had hij het zeer goed naar zijn zin. Onder leiding van Kirkpatrick bereidde hij zich voor op het vergelijkend examen waarmee hij 1916 een beurs voor de universiteit van Oxford verwierf. Zijn studie aldaar begon met een lange onderbreking doordat hij in militaire dienst ging. Dit deed hij vrijwillig; de dienstplicht gold niet voor Ieren.
In Noord-Frankrijk, in de buurt van Arras, raakte hij in april 1918 gewond. Omdat hij niet meer kon vechten, mocht hij naar huis. Na de oorlog hervatte hij zijn studie in Oxford. Hij studeerde er cum laude af in de klassieke talen, de klassieke filosofie en de Engelse taal- en letterkunde. Daarna doceerde hij tot 1954 aan deze universiteit. In 1929 stierf zijn vader.
Nadat hij na zijn gelukkige jeugd vervreemd was geraakt van het christendom, begon er toch een proces van religieuze heroriëntatie. Mede als gevolg van gesprekken met gelovige collega's als J.R.R. Tolkien en Hugo Dyson bekeerde hij zich tot het christendom. Dit proces beschreef hij later in Surprised by Joy (1955).
Hij was vanaf 1925 als fellow en tutor verbonden aan het Magdalen College te Oxford. Voor het grote publiek werd hij pas bekend toen hij tijdens de Tweede Wereldoorlog een aantal filosofische en religieuze lezingen bij de BBC gaf. Een aantal van die lezingen werden later gebundeld onder de titel "Mere Christianity" (1952).
Zijn eerste boek, Spirits in Bondage (1919) was een gedichtenbundel en zijn tweede boek was een lang verhalend gedicht: Dymer (1926).
In 1938 verscheen van zijn hand een sciencefiction-verhaal, Out of the Silent Planet, in 1943 gevolgd door Perelandra (ook uitgegeven onder de titel Voyage to Venus) en in 1945 door That Hideous Strength. Deze drie boeken worden samen wel de Ransom-trilogie genoemd, naar de hoofdpersoon van de eerste twee delen.
In 1942 schreef hij zijn eerste publiekssucces, The Screwtape Letters (Brieven uit de hel), dat in het eerste jaar negen drukken had en een jaar later hetzelfde succes kende in de Verenigde Staten.
In 1950 verscheen The Lion, the Witch and the Wardrobe, het (naar chronologie) tweede deel van de zeven Kronieken van Narnia. Deze kinderboeken zijn waarschijnlijk de meest verkochte, meest gelezen en meest vertaalde boeken van C. S. Lewis.
Hij werkte tot 1954 in Oxford. Toen werd hij in Cambridge benoemd op een speciaal voor hem ingestelde leerstoel voor de Engelse letterkunde van Middeleeuwen en Renaissance. Belangrijke wetenschappelijke publicaties zijn onder andere The allegory of love (1936), English litterature in the sixteenth century (excluding drama) (1954) en The discarded image. An introduction to medieval and renaissance litterature (postuum, 1964).
In 1956 trouwde hij met de Amerikaanse Joy Davidman, een gescheiden vrouw en voormalig communiste, die zich onder invloed van Lewis’ boeken tot het christendom bekeerd had. Zij was al ziek toen hij met haar trouwde en stierf vier jaar later aan kanker.
C.S. Lewis stierf op dezelfde dag waarop de Amerikaanse president John F. Kennedy werd vermoord in Dallas, namelijk 22 november 1963. Op die dag stierf ook de Amerikaanse schrijver Aldous Huxley. De christelijke schrijver Peter Kreeft heeft een boek geschreven, Between heaven and hell (1982, ISBN 0877843899), over de hypothetische ontmoeting tussen deze drie beroemdheden na hun dood in een soort hiernamaals. Hierbij bediscussiëren zij de persoon van Christus. C.S. Lewis werd begraven op het kerkhof van de Holy Trinity Church in zijn woonplaats Headington, bij Oxford.
[bewerk] Boeken
Lewis schreef veel. Van al zijn werk dat in het Engels verscheen, is ongeveer 40% in het Nederlands vertaald. In volgorde van oorspronkelijke (Engelse) publicatie:
- De kromme en de rechte weg (semi-autobiografische allegorie), ISBN 9051942850, verschijnt in 2007
- Malacandra (deel 1 van SF-trilogie), ISBN 9043504084
- Het probleem van het lijden, ISBN 9025947492
- Brieven uit de hel, ISBN 9043505455
- Perelandra (deel 2 van SF-trilogie), ISBN 9043505838
- De afschaffing van de mens, ISBN 9043505285
- Thulcandra (deel 3 van SF-trilogie), ISBN 9043507822, verschijnt in 2007
- De grote scheiding, ISBN 9025947891
- Wonderen, ISBN 9051941021
- Transpositie en andere toespraken, ISBN 9051941986
- Onversneden christendom, ISBN 9043505242
- Verrast door vreugde (autobiografie), ISBN 9051941803
- Het ware gelaat (roman), ISBN 9051941587
- Gedachten over de Psalmen, ISBN 9051942427
- De vier liefdes, ISBN 9051940815
- Verdriet, dood en geloof (autobiografische aantekeningen na het overlijden van zijn vrouw), ISBN 9051940289
- Brieven aan Malcolm over het gebed, ISBN 9051940238
- Varensporen en olifanten (essays), ISBN 9043513164
- Brieven aan Mary Willis, ISBN 9024261791
De zeven Kronieken van Narnia zijn:
- Het neefje van de tovenaar, ISBN 9026610564
- Het betoverde land achter de kleerkast, ISBN 9026610572
- Het paard en de jongen, ISBN 9026610580
- Prins Caspian, ISBN 9026610599
- De reis van het drakenschip, ISBN 9026610602
- De zilveren stoel, ISBN 9026610610
- Het laatste gevecht, ISBN 9026610629
Enkele delen zijn door de BBC als televisieserie verfilmd en uitgezonden. Het betoverde land achter de kleerkast is in 2005 verfilmd door Disney. Er wordt gewerkt aan een verfilming van Prins Caspian.
Bloemlezing:
- Met reden geloven, ISBN 9043511048
Dagboek:
- Hemelse zaken, ISBN 9043509892
