Atlantische Oceaan
| Atlantische Oceaan | |
 |
|
| Locatie | tussen Amerika en Europa/Afrika |
| Zee | |
| Coördinaten | |
| Oppervlakte | 82.362.000 km² |
| Diepte (max.) | 8605 m |
| Diepte (gem.) | 3926 m |
| Breedte | {{{breedtemin}}} |
| Max. breedte | {{{breedtemax}}} |
| Lengte | {{{lengte}}} |
| Overig | |
 Reliëfkaart van de Atlantische Oceaan |
|
De Atlantische Oceaan is na de Grote Oceaan de grootste oceaan en bedekt ongeveer een vijfde deel van de aarde. De naam is afkomstig van het mythische continent Atlantis.
Inhoud |
[bewerk] Ligging
Met de Atlantische Oceaan wordt het S-vormige wateroppervlak ten oosten van Noord- en Zuid-Amerika en ten westen van Europa en Afrika bedoeld. In het noorden ligt Groenland en gaat de Atlantische Oceaan over in de Noordelijke IJszee. Tussen Antarctica en Kaap Hoorn ligt de grens met de Grote Oceaan. Het Panamakanaal vormt hiertussen een alternatieve verbinding. De grens met de Indische Oceaan bevindt zich tussen Kaap de Goede Hoop en Antarctica. In het zuiden grenst de Atlantische Oceaan aan de Zuidelijke Oceaan.
Soms worden de Noordzee, de Oostzee, de Middellandse Zee, de Zwarte Zee, de Golf van Mexico en de Caribische Zee ook meegerekend. De oppervlakte bedraagt 82.362.000 km², inclusief de aangrenzende zeeën is dat 106.450.000 km². De gemiddelde diepte is 3926 m (inclusief aangrenzende zeeën 3332 m) en de grootste diepte, 8605 m, is de trog van Puerto Rico.
[bewerk] Eilanden
In de Atlantische Oceaan liggen meerdere eilanden en eilandgroepen. Tussen het vaste land van Europa en Groenland liggen Groot-Brittannië, Ierland, Rockall, de Faeröer en IJsland. Tussen Europa en Noord-Amerika liggen de Azoren. Meer naar het zuiden, voor de kust van Afrika, liggen Madeira (met Porto Santo), de Ilhas Selvagens, de Canarische Eilanden en de Kaapverdische eilanden. Voor de kust van Zuid-Amerika bevinden zich de Falklandeilanden en Zuid-Georgië. Ten noorden van Zuid-Amerika liggen de Caraïben (inclusief Cuba, Hispaniola en de Antillen) en iets verder, ter hoogte van Florida Bermuda. Midden in de oceaan liggen Sint-Helena, Tristan da Cunha, Fernando de Noronha en de Azoren.
[bewerk] Geschiedenis
Er zijn sterke aanwijzingen dat de Atlantische Oceaan de jongste van alle oceanen is en zo'n 100 miljoen jaar geleden als de laatste grote wateroppervlakte is gevormd toen het oercontinent Pangaea uiteendreef.
De eerste Europeanen die de Atlantische Oceaan op grote schaal verkenden, waren de Vikingen en Portugezen. Nadat Christoffel Columbus de oversteek had gemaakt verhevigde het verkeer over de oceaan, als gevolg van de handel en kolonisatie van het Nieuwe Continent. In 1833 maakte het eerste volwaardige stoomschip Royal William de oversteek. In 1819 werd dit schip al voorafgegaan door de Savannah die ook een stoommachine aan boord had, maar het grootste deel van de reis zeilde. In 1866 werd door de Amerikaanse zakenman Cyrus Field de eerst transatlantische telegraafkabel aangelegd tussen Ierland en Newfoundland. Op 14 april 1912 verging de RMS Titanic nadat het op een ijsberg liep. De eerste non-stop overtocht met een vliegtuig vond plaats op 14 juni 1919 toen John Alcock en Arthur Whitten Brown in een Vickers Vimy bommenwerper van Newfoundland naar Ierland vlogen. De eerste non-stop solovlucht werd op 21 mei 1927 uitgevoerd door Charles Lindbergh in de The Spirit of St. Louis. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er meerdere zeeslagen geweest op de Atlantische Oceaan. In 1941 verging het Britse slagschip "HMS Hood" en kort daarna het Duitse oorlogsschip "Bismarck" zo'n 650 km ten westen van de Franse kustplaats Brest.
[bewerk] Midden-Atlantische Rug
De Midden-Atlantische Rug is een 15.000 km lange onderzeese bergrug die van noord naar zuid loopt. Op sommige plaatsen steekt de rug boven het wateroppervlak uit, zoals bij IJsland, Sint-Helena, Fernando de Noronha en de Azoren. De rug is ontstaan door opstuwend magma en groeit nog steeds met als gevolg dat de oceaan langzaam breder wordt en de afstand tussen Amerika en Europa/Afrika steeds groter wordt (platentektoniek). Al deze eilanden kenmerken zich door actief vulkanisme en veel aardbevingen. Het bestaan van de rug is rond 1950 ontdekt en met de Space Shuttle Challenger volledig in beeld gebracht.
