Prava LGBT osoba
From Wikipedia
LGBT i Queer kultura |
---|
Identiteti |
Lezbejka • Gej • Bi • Queer • Trans-identiteti • Transžena • Transmuškarac |
Osnovni pojmovi |
Rod • Pol • Seksualnost • Seksualna orijentacija |
Kultura |
Zajednica • LGBT simboli • Parada • Queer teorija • Gej ikona • Gej himna • Sleng • Gej kvart • Drag • Film • Poznate LGBT osobe • Sport |
Istorija |
Hronologija • Pokret • LGBT istorija na Balkanu |
Prava |
Brak • Partnerstvo • Roditeljstvo • Usvajanje dece • LGBT prava na Balkanu |
Dalje teme |
Feminizam • Mirovni pokret • Ljudska prava • LGBT i religija |
uredi |
LGBT ljudska prava je termin kojim LGBT pokret i LGBT zajednica često imenuju korpus prava i zakona kojima se priznaje jednaki položaj LGBT osoba u društvu.
U borbi za priznavanje jednakih prava LGBT pokret nastupa kao manjinska grupa, odakle u upotrebi i čest naziv „seksualne manjine“ i pozivaju se na ljudska prava, kao na grupu osnovnih prava koje svaka osoba neotuđivo poseduje.
Sadržaj/Садржај |
[edit] Istorija
(Vidi: LGBT istorija i Pregled LGBT istorije.)
[edit] Pre 1860
U Evropi, 18. i 19. veka, istopolno seksualno ponašanje i cross-dressing su smatrani društveno neprihvatljivim, i u različitim društvenim krugovima, u zavisnosti od njihovim religijskih, političkih i drugih ubeđenja, verovalo se da su greh ili krivično delo. Društveni reformator Jeremy Bentham (Džeremi Bentam) je napisao oko 1785. godine prvu poznatu raspravu u prilog promene engleskog zakona o homoseksualnosti (međutim, ona nije odštampana sve do 1978. godine). Poneseni istim idejama sekularnog humanizma kao Bentham, u Francuskoj su se pripremali novi zakoni za novu državu posle Francuske revolucije. Grupa od nekoliko „sodomita“ je 1970. godine u Parizu predala peticiju Narodnoj skupštini (Assemblée nationale) sa zahtevom za slobodu i prizanje[1]. Godine 1791. Francuska postaje prva država koja dekriminalizuje homoseksualnost, verovatno zahvaljujući delom Jean Jacques Régis de Cambacérès, jednom od autrora Napoleonovog zakona.
[edit] 1860 - 1944
Moderni istoričari obično navode nemačkog pravnika i aktivistu Karl Heinrich Ulrichsa kao pionira pokreta za LGBT prava. Urlichs se javno autovao i počeo je da izdaje knjige o istopolnoj ljubavi i rodnim varijantama u 1860-im, nekoliko godina pre nego što je reč „homoseksaulnost“ prvi put upotrebljena. U svojim delima on govori o Urningu (Uranijac), kao o osobi koja ia drugačije rodno oizražavanje i oseća strasti prema istom polu. Sam termin je inspirisan Platonovom „Gozbom “ u kojoj se Nebeska (Uranska) Afrodita (Αφροδίτη Ουρανία) opisuje kao boginja časne muško-muške ljubavi. Termin, međutim, nije zadobio širu upotrebu kao danas poznat termin „homoseksaulnost“.
Tokom 1870-ih društveni reformatori u drugim zemljama su počeli da učestuju u Uranijskom pokretu, ali krijući svoje identitete, plašeći se represije. Britansko tajno društvo pod nazivom „Order of Chaeronea, čiji je član bio i Oscar Wilde organizovalo je kampanju za legalizovanje homoseksualnosti. Engleski pesnik Edward Carprenter i škotski anarhista John Henry Mackay su pisali u odbranu istopolne ljubavi i androginije.
U Evropi i Americi začet je pokret slobodne ljubavi, koji je išao paralelno sa prvim talasom feminizma i jačanjem levice. Kritikovali su viktorijanski seksualni moral i tradicionalne institucije braka i porodice, koje su sada viđene kao mehanizmi za porobljavanje žena. Neki/e zagovarači/ce slobodne ljubavi su početkom 20. veka počeli/e da govore u korist istopolne ljubavi i da zahtevaju zakonske promene, među njima je bila i feministkinja i anarhistkinja Emma Goldman. Godine 1898 nemački lekar i pisac Magnus Hirschfeld (Magnus Hiršfeld) organizovao je „Wissenschaftlich-humanitäres Komitee“ (Naučno-humanitarni komitet), koji se javno borio za ukidanje notornog zakona Paragrafa 175 , kojim se zabranjivao muško-muški seks. Peticiju, koju su slali 1898. godine, 1922. i 1925. bez uspeha, potpisali su neki od najznačajnih ljudi tog vremena u Nemačkoj i u svetu: Albert Einstein, Hermann Hesse, Thomas Mann, Rainer Maria Rilke i Lav Nikolajevič Tolstoj. Hirschfeld razvija teoriju o istopolno orijentisanim osobama kao „trećem polu“.
Godine 1904. na Hirschfeldovo insistiranje Anna Rüling drži javni govor. Ovo je prvi javni nastup žene na temu homoseksualnosti, pa se ona može smatrati prvom LGBT aktivistkinjom. Ipak, žene su počele da se pridružuju dominantno muškom pokretu za seksualnu reformu tek oko 1910. godine, kada je zapretila mogućnost da se Paragraf 175 prošiti i na žene. Heteroseksualna feministička aktivistkinja Helene Stöcker je postala vodeća ličnost u ovom pokretu.
Hirschfeld, čiji je život bio posvećen poboljšanju položaja homoseksualnih i transrodnih osoba, osnovao je Institut für Sexualwissenschaft (Institut za seksologiju) 1919. godine, prvi takve vrste u svetu. Institut je sproveo ogroman broj istraživanja, hiljade ljudi je prošlo kroz savetovalište i imao je veliku ulogu u seksualnoj edukaciji, uključujući i pitanja kontracepcije i ženskih prava. Ipak, promene do kojih je Institut doveo brzo su poništene dolaskom nacista na vlast. Institut je zatvoren, a njegova biblioteka je spaljena 1933. godine.
Tokom dvadesetih godina organizovane su mnoge organizacije u SAD, koje uglavnom nisu dugo opstajale zbog pritiska policije.
[edit] 1945 – 1968
Odmah posle završetka Drugog svetskog rata grupe za prava istopolno orijentisanih osoba osnivane su širom Zapadne Evrope i SAD-a. Pokret u ovom periodu LGBT istorije obično se naziva homofilni pokret, jer su grupe radije koristile reč homofil, koja je isticala ljubav (filia) pre seksa. U Holandiji je 1946. osnovana grupa COC, koja i danas postoji i predstavlja najstariju aktivnu gej i lezbejsku organizaciju u svetu. Nešto kasnije, 1948. godine, Axel Axgil osniva sličnu organizaciju u Danskoj, pod nazivom Forbundet af 1948, koja objavljuje časopis Vennen (Prijatelj) od januara 1949. do 1953. godine.
Forbundet af 1948 organizuje ogranke u Švedskoj (1949.) i u Norveškoj (1950.) Već 1950. švedska organizacija postaje nezavisna i radi pod imenom koje i danas nosi Riksförbundet för sexuellt likaberättigande (RFSL). Iste godine organizuje se i prva homofilna grupa u SAD, Mattachine Society, a uskoro se osnivaju i ONE, Inc. (1952.) i Daughters of Bilitis (1955]], koja je bila prva lezbejska grupa.
Homofilne grupe su kanije kritikovane od strane radikalnijih predstavnika zbog asimilacionizma.
[edit] 1969 – 1974
Novi društveni pokret u 1960-im koji su pratile grupe za emancipaciju crnaca u USA, grupe protiv rata u Vijetnamu, ženski pokret, kao i protesti 1968. u Francuskoj inspirisali su LGBT aktiviste i aktiviskinje na direktniju i militantniju akciju. [2] Početak nove ere za LGBT pokret obično se smatra Stounvolska revolucija, 1969. godine, kada se grupa transrodnih osoba, lezbejki i gejeva suprotstavila policijskoj raciji u New Yorku.[3].
Odmah posle Stounvola osnovane su grupe kao Gay Liberation Front i Gay Activists’ Alliance, koje nisu pokušavale da se asimiluju u „straight“ društvo. Termin „gej“ počinje da se koristi da bi se ponosno imenovale sve seksualne manjine i polno/rodne različitosti. Pozivali su gejeve i lezbejke da izađu u javnost, organizovali su ulične marševe i „javno, glasno i ponosno“ (out, loud and proud) su tražili poštovanje svojih prava. Počinje se sa tradicijom parada ponosa LGBT osoba, koje su se održavale u znak obeležavanja Stounvola. Nove grupe sa sličnim ciljevima, metodama i idejama organizovale su se širom Zapadne Evrope.
[edit] 1974 – 1986
Posle prvog impulsa i euforije, iz radikalnog anarhističkog pokreta za gej oslobođenje osnivaju se umerenije i više refomističke grupe za gej prava, koje su počele da koriste politike ljudskih i građanskih prava i prikazivale su gejeve i lezbejke kao manjinsku grupu. Ovaj period se uglavnom vidi kao nastavak homofilnog perioda LGBT pokreta. Vodeći impuls je ponovo bio konzervativan, asimilacionistički i na neki način apologetički. Transrodne osobe, butch lezbejke i „feminizirani“ gejevi su predstavljani kao negativni stereotipi o gej i lezbejskoj zajednici. Veterani i veteranke Stounvola, kao što je Sylvia Rivera su isključivani/e iz pokreta jer su transeksaulne osobe. Sylvia je kritikovala nove organizacije zbog licemerja, napuštanja vrednosti queer revolucije i njihovih nastojanja da se „dopadnu heteroseksualnoj većini“.
Godine 1978. osnovana je Internacionalna lezbejska i gej asocijacija (ILGA), koja i danas nastavlja da se bori za prava LGBT osoba kako u Ujedinjenim Nacijama, tako i kod nacionalnih vlada.
Lezbejski feminizam koji je imao puno uticaja od sredine 1970-ih do sredine 1980-ih, pozivao je žene da svoju energiju usmere na žene, a ne na muškarce. Mnoge lezbejke protivile su se muškoj dominaciji u okviru gej i lezbejskog pokreta i osnivale su svoje, isključivo lezbejske organizacije. Neke, koje su smatrale da se razlike između muškaraca i žena ne mogu prevazići, razvile su lezbejski separatizam. U ovom periodu reč „gej“ počinje da se vezuje samo za muškarce.
[edit] 1986 – danas
Neki istoričari smatraju da je sa pojavom AIDS-a nastupio nov period LGBT pokreta. Napdi na zajednicu su bili pojačani, a religiozne i konzervativne grupe su koristile novi argument protiv gejeva, tvrdeći da je AIDS božja kazna za homoseksualnost. Nova era je poljuljala asimilacionističke gej i lezbejske grupe i snagu su ponovo dobile grupe koje su se zalagale za direktnu akciju, kao što je ACT UP (osnovana 1987.), Queer Nation (1990.) i Lesbian Avengers (1992). Neki aktivisti i aktivistkinje su počeli/e da doživljavaju termine „gej“ i „lezbejska“ kao ograničavajuće i politički konzervativne i počinje da se koristi reč „queer“, koja je označavala sve seksualne i polno/rodne različitosti (kao reč „gej“ u liberacionističkom periodu posle Stounvola). Koristi se i umereniji termin, koji je jednako isticao uključivanje svih rodnih i seksualnih manjina: LGBT, kao i varijante: LGBTQ, LGBTI, LGBTTIQ i sl. Ponovno se aktualizuju pitanja prava transrodnih i transeksualnih osoba, kao i njihovo ponovno uključivanje u mainstream pokret.
Ovaj period karakteriše niz zakonskih promena u demokratskim zemljama, kao što su dekriminalizacija istopolnih osnosa, uvođenje anti-diskriminacionih zakona, kojima se štite prava građanska i ljudska gejeva, lezbejki, biseksualnih, transrodnih i transeksualnih osoba, zakonsko priznavanje istopolnih parova, zakonsko omogućavanje istopolnim parovima da usvajaju decu i sl.
LGBT pokret počinje da se širi van SAD i Evrope, dovodeći do društvenih i zakonskih promena u Aziji i, Africi, kojima još uvek odolevaju mnoge muslimanske zemlje.
[edit] Zakonske odredbe
Zakonske odredbe koje se tiču istopolnih odnosa uređuju njihov pravni status i odnos države prema gejevima i lezbejkama, kao i odnos drugih institucija i pojedinaca i pojedinki prema istopolno orijentisanim osobama. Zakonske odredbe variraju od države do države u rasponu od smrtne kazne, kojom se kažnjavaju istopolni seksualni odnosi u fundamentalističkim islamskim državama, do prava na sklapanje brakova.
[edit] Pregled zakona o istopolnim odnosima u svetu
Pregled zakona koji se tiču istopolnih osnosa ne pokazuje nužno i realni položaj gejeva i lezbejki u datim zemljama. Mnoge zemlje koje imaju zakone protiv istopolnih osnosa su u praksi manje opresivne nego što bi se na osnovu zakona moglo zaključiti i zakoni se ne koriste. Slično, zemlje, koje formalno ne zabranjuju istopolne odnose, u praksi mogu imati neprijateljsku društvenu klimu prema gejevima i lezbejkama i mogu ih progoniti na druge načine.
[edit] Afrika
Država | Inkriminišući zakoni | Najveća kazna | Najmanja kazna | Istopolne zajednice | Antidiskriminacioni zakoni | Komentar |
Alžir | da | 3 godine | novčana kazna | - | ne | |
Angola | da | nepoznato | nepoznato | - | ne | |
Benin | da | 3 godine | nepoznato | - | ne | |
Bocvana | da | 7 godina | novčana kazna | - | ne | |
Burkina Faso | ne | - | - | - | ne | |
Burundi | ne | - | - | - | ne | |
Centralnoafrička Republika | ne | - | - | - | ne | |
Čad | ne | - | - | - | ne | |
Komori | nejasno | - | - | - | ne | |
Kongo | ne | - | - | - | ne | |
Džibuti | da | nepoznato | nepoznato | - | ne | |
Egipat | nejasno | - | - | - | ne | Iako istopolni odnosi nisu ilegalni, često su kažnjavani nejasnim zakonima o moralu. |
Ekvatorska Gvineja | ne | - | - | - | ne | |
Eritreja | da | 3 godine | 10 dana | - | ne | |
Etiopija | da | 3 godine | 10 dana | - | ne | |
Gabon | ne | - | - | - | ne | |
Gambija | da | 14 godina | novčana kazna | - | ne | |
Gana | da | nepoznato | nepoznato | - | ne | |
Gvineja | da | 3 godine | 6 meseci | - | ne | |
Gvineja Bisao | da | nepoznato | nepoznato | - | ne | |
Južnoafrička Republika | ne | - | - | neregistrovana kohabitacija | da | Ustav eksplicitno zabranjuje diskriminaciju na osnovu seksualne orijentacije. Ustavni sud je naložio da se do kraja 2006. zakonom priznaju i regulišu istopolni brakovi. |
Kamerun | da | 5 godina | novčana kazna | - | ne | |
Kenija | samo za gejeve | 14 godina | novčana kazna | - | ne | |
Lesoto | samo za gejeve | nepoznato | nepoznato | - | ne | |
Liberija | da | novčana kazna | novčana kazna | - | ne | |
Libija | da | 5 godina | novčana kazna | - | ne | |
Madagaskar | ne | - | - | - | ne | |
Malavi | da | 14 godina | nepoznato | - | ne | |
Mauritanija | da | smrtna kazna | smrtna kazna | - | ne | |
Mauricijus | da | 5 godina | novčana kazna | - | ne | |
Maroko | da | 3 godine | 6 meseci | - | ne | |
Mozambik | da | 3 godine | novčana kazna | - | ne | |
Namibija | samo za gejeve | nepoznato | nepoznato | - | da | Zabrana diskriminacije na poslu od 1992. godine |
Niger | ne | - | - | - | ne | |
Nigerija | samo za gejeve | 14 godina | novčana kazna | - | ne | Oblasti sa šerijatskim zakonom imaju kaznu smrti i za žene i za muškarce. |
Obala Slonovače | ne | - | - | - | ne | |
Ruanda | ne | - | - | - | ne | |
Sao Tome i Principe | da | nepoznato | nepoznato | - | ne | |
Senegal | da | 5 godina | 1 mesec | - | ne | |
Sejšeli | da | nepoznato | nepoznato | - | ne | |
Sijera Leone | da | doživotna zatvorska kazna | - | - | ? | Komsija za borbu protiv korupcije je saopštila da sa namerom da privuku više kompetentne i kvalifikovane radne snage, vode transparentnu politiku, koja zabranjuje diskriminaciju čak i prema seksualnoj orijentaciji. |
Somalija | da | 3 godine | 3 meseca | - | ne | Oblasti sa šerijatskim zakonom institucionalizuju smrtnu kaznu za muškarce i žene. |
Sudan | da | smrtna kazna | 5 godina | - | ne | |
Svazilend | samo za gejeve | zatvorska kazna | novčana kazna | - | ne | |
Tanzanija | da | doživotna zatvorska kazna | - | - | ne | U Zanzibaru gejevi se kažnjavaju kaznom zatvora do 25 godina ili novčano, dok se lezbejke kažnjavaju kaznom zatvora od 7 godina ili novčanom kaznom. |
Togo | da | 3 godine | novčana kazna | - | ne | |
Tunis | da | 3 godine | novčana kazna | - | ne | |
Uganda | samo za gejeve | doživotna zatvorska kazna | novčana kazna | - | ne | |
Zambija | samo za gejeve | 14 godina | novčana kazna | - | ne | |
Zelenortska ostrva | ne | - | - | - | ne | Istopolni odnosi su dekriminalizovani u novom Krivičnom zakonu, 2004. godine. |
Zimbabve | samo za gejeve | 3 godine | novčana kazna | - | ne |
[edit] Azija
Država | Inkriminišući zakoni | Najveća kazna | Najmanja kazna | Istopolne zajednice | Antidiskriminacioni zakoni | Komentar |
Afganistan | da | 15 godina | 5 godina | - | ne | Istopolni odnosi su i dalje krivično delo, ali se smrtna kazna, koji su uveli Talibani više ne primenjuje. |
Bahrein | samo za gejeve | 10 godina | novčana kazna | - | ne | |
Bangladeš | da | doživotna zatvorska kazna | 10 godina | - | ne | |
Brunej | da | 10 godina | novčana kazna | - | ne | |
Butan | da | nepoznato | nepoznato | - | ne | |
Filipini | ne | - | - | - | u razmatranju | |
Hong Kong | ne | - | - | - | u razmatranju | |
Indija | da | doživotna kazna | novčana kazna | - | ne | Iako postoji zakon kojim se istopolni odnosi kažnjavaju, on se ne primenjuje. |
Indonezija | ne | - | - | - | ne | Godine 2003. iznet je predlog kojim bi se homoseksualnost kriminalizovala, ali predlog nije prihvaćen. |
Iran | da | smrtna kazna | smrtna kazna | - | ne | |
Irak | nejasno | - | - | - | ne | Krivični zakon je 2001. godine predvideo smrtnu kaznu za istopolne odnose, međutim, okupacija od strane SAD-a je vratila na snagu zakon iz 1969. godine. Nijedan član zakona se ne bavi pitanjem homoseksualnosti. Ipak, grupe ljudi ubijaju gejeve po zemlji. |
Izrael | ne | - | - | građanska zajednica je u procesu legalizacije | da | Jedina srednjoistočna zemlja koja podržava ljudska prava LGBT osoba. |
Japan | ne | - | - | - | da | Antidiskriminacioni član je uveden 2001. godine u zakon. |
Jemen | da | smrtna kazna | bičevanje | - | ne | |
Jordan | ne | - | - | - | ne | Iako homoseksualnost nije zabranjena zakonom, vigilanti ubijaju LGBT osobe iz „časti“. |
Južna Koreja | ne | 1 godina (samo za vojsku) | - | - | ne | Homoseksualnost se ne pominje u ustavu ili krivičnom zakonu, iako je diskriminacija vrlo raširena, kao i cenzura gej sajtova. Zakon o vojsci predviđa kaznu do godinu dana zatvora i otpuštanje iz vojske za istopolne seksualne odnose u toku vojne službe. |
Kambodža | ne | - | - | - | ne | Tadašnji kralj Nordom Sianuk je izjavio da bi trebalo odobriti istopolne brakove. |
Katar | da | 5 godina | novčana kazna | - | ne | |
Kazahstan | ne | - | - | - | ne | |
Kina | ne | - | - | - | ne | |
Kirgistan | ne | - | - | - | ne | |
Kuvajt | da | 7 godina | novčana kazna | - | ne | |
Laos | ne | - | - | - | ne | |
Liban | da | 1 godina | nočana kazna | - | ne | Postoje male javne kampanje za legalizaciju istopolnih odnosa u privatnosti. |
Makao | ne | - | - | - | ne | |
Malezija | da | 20 godina | novčana kazna | - | ne | Bivši vršilac dužnosti premijera Anvar Ibrahim bio je zatvoren zbog homoseksaulnosti. Ćerka premijera Mahatir Mohameda pozvala je da se prekine diskriminacija na osnovu seksualne orijentacije. Premijer je upozorio gej ministre iz stranih zemalja da ne posećuju njegovu zemlju. |
Maldivi | samo za gejeve | 10 godina | novčana kazna | - | ne | |
Mongolija | ne | - | - | - | ne | |
Mianmar | da | doživotna kazna | 10 godina | - | ne | |
Nepal | da | 1 godina | - | - | ne | |
Oman | da | 3 godine | novčana kazna | - | ne | |
Pakistan | samo za gejeve | doživotna kazna | 2 godine | - | ne | |
Palestina | delimično | 10 godina (samo u Gazi) | ? | - | ne | Homoseksualnost je ilegalna u Gazi, po zakonu iz 1936. godine. Međutim, legalna je na Zapadnoj obali, po jordanskom krivičnom zakonu. Mnogi palestinci pokušavaju da prebegnu u Izrael. |
Saudijska Arabija | da | smrtna kazna | smrtna kazna | - | da | Kazna zatovorom, novčana kazna ili bičevanje mogu biti upotrebljene umesto smrtne kazne. |
Severna Koreja | ne | - | - | - | ne | javna diskusija o homoseksaulnosti nije dozvoljena. Na nju se gleda kao na greh i bolest. |
Singapur | da | doživotna kazna | 2 godine | - | ne | Zakon je retko u upotrebi, obično kada se sumnja na mogućnost HIV infekcije na gej orgijama. Vladini zvaničnici su pozvali na prihvatanje različitosti. |
Sirija | da | 3 godine | novčana kazna | - | ne | |
Šri Lanka | da | 10 godina | novčana kazna | - | ne | |
Tajvan | ne | - | - | - | ne | |
Tadžikistan | ne | - | - | - | ne | |
Tajland | ne | - | - | - | ne | Tajland dozvoljava gejevima i transeksualnim osobama vojnu službu. |
Turkmenistan | samo za gejeve | 2 godine | novčana kazna | - | - | |
Ujedinjeni Arapski Emirati | da | smrtna kazna | nepoznato | - | ne | |
Uzbekistan | samo za gejeve | 3 godine | novčana kazna | - | ne | Odnosi se samo na analni seks. |
Vijetnam | ne | - | - | - | ne | Istopolni brakovi su zabranjeni zakonom od 1998. godine. |
[edit] Evropa
Država | Inkriminišući zakoni | Najveća kazna | Najmanja kazna | Istopolne zajednice | Antidiskriminacioni zakoni | Komentar |
Albanija | ne | - | - | - | ne | |
Andora | ne | - | - | stabilne zajednice | nepoznato | |
Armenija | ne | - | - | - | ne | |
Austrija | ne | - | - | - | da | |
Azerbejdžan | ne | - | - | - | ne | |
Belgija | ne | - | - | Istopolni brakovi | da | |
Belorusija | ne | - | - | - | ne | |
Bosna i Hercegovina | ne | - | - | - | da | |
Bugarska | ne | - | - | - | da | |
Crna Gora | ne | - | - | - | ne | |
Češka Republika | ne | - | - | registrovano partnerstvo | da | |
Danska | ne | - | - | registrovano partnerstvo | da | Danaska je prva zemlja koje je legalizovala istopolna partnerstva, 1989. godine. |
Estonija | ne | - | - | - | da | |
Farska ostrva | ne | - | - | - | ne | |
Finska | ne | - | - | registrovano parterstvo | da | |
Francuska | ne | - | - | PACS | da | Fransuke građanske zajednice, PACS nisu namenjene samo istopolnim parovima. |
Gruzija | ne | - | - | - | da | |
Grčka | ne | - | - | - | da | |
Holandija | ne | - | - | Istopolni brakovi i registrovano parterstvo | da | |
Hrvatska | ne | - | - | neregistrovana zajednica | da | |
Irska | ne | - | - | - | da | |
Island | ne | - | - | registrovano parterstvo | da | |
Italija | ne | - | - | u nekim regijama | da | Građanske zajednice su priznate u Toskani, Umbriji, Emilia Romagna, Campania, Marche, Veneto, Puglia, Lazio, Liguria i Abruzzo. |
Kipar | ne | - | - | - | da | |
Letonija | ne | - | - | - | ne | Istopolni brakovi su zabranjeni. |
Lihtenštajn | ne | - | - | - | u razmatranju | |
Litvanija | ne | - | - | - | da | |
Luksemburg | ne | - | - | registrovano parterstvo | da | |
Mađarska | ne | - | - | neregistrovana kohabitacija | da | |
Makedonija | ne | - | - | - | ne | |
Malta | ne | - | - | - | da | |
Moldavija | ne | - | - | - | u razmatranju | |
Monako | ne | - | - | da | da | |
Norveška | ne | - | - | [[registrovano parterstvo | da | |
Poljska | ne | - | - | - | da | |
Portugal | ne | - | - | registrovano parterstvo | da | |
Rumunija | ne | - | - | - | da | |
Rusija | ne | - | - | - | ne | |
San Marino | ne | - | - | - | ne | |
Slovačka | ne | - | - | - | da | |
Slovenija | ne | - | - | registrovano parterstvo | da | |
Srbija | ne | - | - | - | da | |
Španija | ne | - | - | Istopolni brak | da | U nekim regionima postoji i registrovana i neregistrovana kohabitacija. |
Švajcarska | ne | - | - | registrovano parterstvo | ne | |
Švedska | ne | - | - | registrovano partnerstvo | da | Registrovano parterstvo daje potpuno jednaka prava kao i brak heteroseksualnih osoba, uključujući i usvajanje dece, ali se formalno razlikuje od braka. |
Turska | ne | - | - | - | ne | |
Ukrajina | ne | - | - | - | ne | |
Ujedinjeno Kraljevstvo | ne | - | - | Građansko partnerstvo | da | |
Vatikan | ne | - | - | - | ne | Homoseksaulnost je tehnički legalna, ali je protivna učenjima vladajuće Rimo-katoličke crkve. |
[edit] Južna Amerika
Država | Inkriminišući zakoni | Najveća kazna | Najmanja kazna | Istopolne zajednice | Antidiskriminacioni zakoni | Komentar |
Argentina | ne | - | - | građanske zajednice u Buenos Airesu i provinciji Rio Negro | da | |
Bolivija | ne | - | - | - | ne | |
Brazil | ne | - | - | građanske zajednice u Rio Grande do Sul | da* | antidiskriminacioni zakoni postoje samo u nekim oblastima i gradovima. Druge brazilske teritorije nemaju posebne zakone koje štitete prava LGBT osoba. |
Čile | ne | - | - | - | da | |
Ekvador | ne | - | - | - | da | anti-diskriminacione odredbe su unesene u Ustav 1998. godine. |
Folklandska ostrva | ne | - | - | da | ne | |
Francuska Gvajana | ne | - | - | da | da | primenjuju se francuski zakoni. |
Gvajana | samo za gejeve | doživotna | doživotna | - | u razmatranju | |
Kolumbija | ne | - | - | - | ne | |
Paragvaj | ne | - | - | - | ne | |
Peru | ne | - | - | - | da | |
Surinam | ne | - | - | - | ne | |
Urugvaj | ne | - | - | - | da | |
Venecuela | ne | - | - | - | da |
[edit] Okeanija
Država | Inkriminišući zakoni | Najveća kazna | Najmanja kazna | Istopolne zajednice | Antidiskriminacioni zakoni | Komentar |
Australija | ne | - | - | registrovana partnerstva samo u Tasmaniji | da | |
Fidži | ne | - | - | - | da | Ustavnom se eksplicitno zabranjuje diskriminacija na osnovu seksualne orijentacije. |
Francuska Polinezija | ne | - | - | - | ne | |
Guam | ne | - | - | - | ne | |
Kiribati | samo za gejeve | 14 godina | novčana kazna | - | ne | |
Kukova ostrva | samo za gejeve | 14 godina | novčana kazna | - | ne | |
Maršalska ostrva | samo za gejeve | 10 godina | novčana kazna | - | ne | |
Mikronezija | ne | - | - | - | ne | |
Nauru | nepoznato | nepoznato | nepoznato | - | ne | |
Niue | samo za gejeve | 10 godina | novčana kazna | - | ne | |
Nova Kaledonija | ne | - | - | u razmatranju | ne | |
Novi Zeland | ne | - | - | građanske zajednice | da | |
Palau | samo za gejeve | 10 godina | novčana kazna | - | ne | |
Papua Nova Gvineja | samo za gejeve | 14 godina | novčana kazna | - | ne | |
Samoa | da | 7 godina | novčana kazna | - | ne | |
Solomonska ostrva | da | 14 godina | novčana kazna | - | ne | |
Tokelau | samo za gejeve | 10 godina | novčana kazna | - | ne | |
Tonga | samo za gejeve | 10 godina | novčana kazna | - | ne | |
Tuvalu | samo za gejeve | 14 godina | novčana kazna | - | ne | |
Vanuatu | ne | - | - | - | da |
[edit] Severna i Centralna Amerika
Država | Inkriminišući zakoni | Najveća kazna | Najmanja kazna | Istopolne zajednice | Antidiskriminacioni zakoni | Komentar |
Antigva i Barbuda | da | 15 godina | - | - | nepoznato | |
Aruba | ne | - | - | ? | da | Holandska valda tvrdi da Aruba, kao deo Kraljevine Holandije, mora da priznaje registrovana partnerstva i istopolne brakove kao validne. Ipak, vlada Aruge ne želi da ih prizna. Slučaj se trenutno nalazi na sudu. |
Bahami | ne | - | - | - | ne | |
Barbados | da | doživotna kazna | - | - | ne | |
Belize | da | nepoznato | nepoznato | - | ne | |
Bermudi | ne | - | - | - | u razmatanju | |
Kanada | ne | - | - | istopolni brakovi | da | |
Kajmanska ostrva | ne | - | - | - | da | |
Kostarika | ne | - | - | - | da | |
Kuba | ne | - | - | - | ne | |
Dominikanska Republika | ne | - | - | - | ne | |
El Salvador | ne | - | - | - | ne | |
Grenada | samo za gejeve | 10 godina | - | - | ne | |
Gvadalupa | ne | - | - | PACS | da | Primenjuju se francuski zakoni. |
Gvatemala | ne | - | - | - | da | |
Haiti | ne | - | - | - | ne | |
Honduras | ne | - | - | - | ne | Istopolni brakovi i usvajanja su zabranjena ustavom od 2005. godine. |
Jamajka | samo za gejeve | 10 godina | 10 godina | - | ne | |
Martinik | ne | - | - | PACS | da | Primenjuju se francuski zakoni. |
Meksiko | ne | - | - | - | da | |
Holandski Antili | ne | - | - | da | da | Pošto su deo Kraljevine Holandije, Holandski Antili priznaju istopolne brakove i registrovana partnerstva. Ipak, oni se ne mogu sklapati na Holandskim Antilima. |
Nikaragva | da | 3 godine | novčana kazna | - | ne | |
Panama | ne | - | - | - | ne | |
Sveti Kristofor i Nevis | samo za gejeve | 10 godina | novčana kazna | - | ne | |
Sveta Lucija | samo za gejeve | 10 godina | novčana kazna | - | ne | |
Sveti Vincent i Grenadini | da | 10 godina | nepoznato | - | ne | |
Trinidad i Tobago | da | 25 godina | novčana kazna | - | ne | |
Turks i Kaikos ostrva | ne | - | - | - | ne | |
Sjedinjene Američke Države | ne | - | - | Istopolni brak: MA; Građanska zajednica: VT i CT; Domaće partnerstvo: CA, NJ, ME i DC. | u nekim državama | Neke države zabranjuju diskriminaciju na osnovu seksualne orijentacije i rodnog identiteta, neke samo na osnovu seksualne orijentacije, a neke ne pokrivaju ni jedno ni drugo. |
[edit] Vidi dalje
- Ljudska prava
- Istopolni brak
- Usvajanje dece od strane istopolnih parova
- LGBT i religija
- LGBT istorija
- Pregled LGBT istorije
- Zakoni o sodomiji
[edit] Spolje veze
- Antidiscriminacioni zakoni, april 1999, pregled stanja u svetu IGLHRC (pdf - engleski)
- International Gay and Lesbian Human Rights Commission (IGLHRC)
- International Lesbian and Gay Association
- International Lesbian and Gay Association World Legal Survey (2000)
- Sodomy Laws Around the World
- State Homophobia, world map, ILGA (2004)
- New Internationalist sexual minorities map
- Where Having Sex is a Crime: Criminalization and Decriminalization of Homosexual Acts, IGLHRC (2003)
- Where You Can Marry: Global Summary of Registered Partnership, Domestic Partnership, and Marriage Laws, IGLHRC (November 2003)
- With the state in our bedrooms - A survey of the laws over the world prohibiting consenting adult homosexual acts (2006)