Bell AH-1 Cobra

Z Wikipedii

AH-1S Cobra
Dane podstawowe
Państwo	USA
Wytwórnia	Bell Helicopter Textron
Typ	Śmigłowiec szturmowy w układzie klasycznym
Konstrukcja	metalowa, podwozie stałe
Załoga	2 – pierwszy pilot, drugi pilot/strzelec
Historia
Dane techniczne
Napęd	1 × silnik turbowałowy Lycoming T53-L-703
Moc	1300 kW
Wymiary
Średnica wirnika	14,63 m
Długość	13,6 m
Wysokość	4,1 m
Masa
Własna	2993 kg
Startowa	4535 kg
Osiągi
Prędkość max.	195 km/h
Prędkość wznoszenia	8,2 m/s
Pułap	3720 m
Zasięg	510 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
Działko: M197 20-mm montowane na uniwersalnej wieżyczce M97A1 Rakiety: BGM-71 TOW
Użytkownicy
Bahrajn, Hiszpania, Iran, Izrael, Japonia, Jordania, Korea Południowa, Pakistan, Tajwan, Tajlandia, Turcja, USA
Rzuty

AH-1 Cobra, znany również jako "Huey Cobra", "Cobra", "Sea Cobra" i "Snake", jest helikopterem szturmowym zaprojektowanym przez Bell Helicopter Textron. Obecnie w siłach zbrojnych USA jest wykorzystywany tylko w korpusie piechoty morskiej, natomiast w armii USA został całkowicie zastąpiony w przez AH-64 Apache.

Spis treści 1 Historia 1.1 Sioux Scout 1.2 AAFSS 1.3 Model 209 1.4 Dostawa 2 Użycie bojowe 3 Eksploatacja 4 Warianty 5 Użytkownicy

[edytuj] Historia

Historia AH-1 jest blisko związana z rozwojem UH-1 Iroquois – poprzednika nowoczesnych helikopterów i symbolu wojny w Wietnamie.

Prototyp XH-40 uniósł się w powietrze po raz pierwszy 22 października 1956 roku i wszedł do służby tego samego roku jako HU-1A. Oznaczenie "HU" wzięło się od sławnej nazwy "Huey", jednak w 1962 zmieniono skrót na UH-1. Pojawienie się UH-1 pozwoliło zastosować w praktyce teorię kawalerii powietrznej, jako nowej taktyki pozwalającej na szybkie przerzucenie żołnierzy na duże odległości tak, aby doprowadzić do walki z nieprzyjacielem w wybranym przez siebie miejscu i czasie.

Szybko stało się jasne, że nieuzbrojone UH-1 nie są w stanie sprzeciwić się wrogowi okupującemu przewidziane lądowiska. Uświadomiono sobie, że do prowadzenia tego typu operacji UH-1 potrzebuje silnego wsparcia ogniowego.

Wraz z eskalacją działań wojennych w Wietnamie rola helikopterów transportowych stale wzrastała, dlatego ich ochrona stawała się zadaniem coraz istotniejszym.

[edytuj] Sioux Scout

W grudniu 1962 Bell rozpoczął prywatne przedsięwzięcie mające na celu stworzenie helikoptera szturmowego dla wojsk USA w Wietnamie. Jego głównym zadaniem miała być ochrona piechoty i samodzielne prowadzenie walk.

Pierwszy projekt został opracowany na podstawie konstrukcji helikoptera "Model 47 H-13 Sioux". Prototyp wzniósł się w powietrze w czerwcu 1963 jako "Model 207 Soux Scout".

Projekt posiadał wszystkie kluczowe cechy helikoptera szturmowego: dwuosobowy kokpit, zredukowane skrzydła do mocowania broni i działko montowane na obrotowej wieżyczce. Po dokonaniu oględzin na początku 1964, armia uznała, że "Siux Scout" jest zbyt mały i za słabo uzbrojony by został użyty bojowo.

[edytuj] AAFSS

Z powodu niezadowolenia z powstałego "Sioux Scout" armia ogłosiła przetarg na Advanced Aerial Fire Suppot System (zaawansowany system wsparcia ogniowego z powietrza).

Przetarg doprowadził do powstania AH-56 Cheyenne – ciężkiego helikoptera bojowego, który okazał się projektem zbyt ambitnym i kosztownym. W jego budowie zastosowano najnowocześniejsze technologie. Został stworzony w myśl zasady, iż przetrwanie helikoptera w walce można zapewnić tylko przez odpowiednie zbalansowanie szybkości, zwrotności i uzbrojenia.

[edytuj] Model 209

W tym samym czasie Bell wciąż próbował stworzyć lekki i mały helikopter bojowy, który sprosta wymaganiom armii. W styczniu 1965 zainwestował milion dolarów amerykańskich, aby przystąpić do projektowania nowej konstrukcji. Łącząc sprawdzony mechanizm transmisji mocy, system śmigieł, silnik turbowałowy T53 zastosowany w UH-1 z założeniami użytymi do projektowania "Sioux Scout", Bell stworzył "Model 209".

Sytuacja w Wietnamie sprzyjała Modelowi 209. Ataki na siły amerykańskie w Wietnamie nasilały się, a do czerwca 1965 przerzucono tam 50 tysięcy amerykańskich żołnierzy.

1965 był również datą zakończenia przetargu na AAFSS, ale program borykał się z trudnościami natury technicznej i politycznej. W związku z tym armia potrzebowała tymczasowego rozwiązania. Zwrócono się do pięciu producentów helikopterów, aby wybrać najlepszy z możliwych, już istniejących projektów helikopterów bojowych. Brano pod uwagę uzbrojoną wersje Boeing CH-47A, Kaman UH-2, Piasecki 16H Pathfinder, Sikorski S-61 i Bell 209.

3 września 1965 Bell wyprodukował pierwszy prototyp, który pięć dni później dokonał dziewiczego lotu. Stało się to jedynie osiem miesięcy po rozpoczęciu projektowania. Po dokonaniu oceny i porównaniu go z innymi zgłoszonymi helikopterami, w kwietniu 1966 armia podpisała pierwszy kontrakt na produkcje 110 sztuk.

[edytuj] Dostawa

W czerwcu 1967 roku, dostarczono pierwsze egzemplarze AH-1G HueyCobra. Pierwotnie oznaczono go jako UH-1H jednak wkrótce zamieniono "U" na "A" od angielskiego słowa attac (atak).

Między 1967 a 1973, Bell wyprodukował 1116 egzemplarzy AH-1G.

[edytuj] Użycie bojowe

AH-1 Cobra były używane w ofensywie Tet w 1968 i wielu innych operacjach podczas wojny w Wietnamie.

Podczas operacji Pustynna Burza Cobry pełniły rolę wsparcia. Około 78 helikopterów AH-1 Piechoty Morskiej wykonało 1273 lotów bojowych bez strat w walce i z jedną stratą w wyniku wypadku.

Izraelskie Siły Powietrzne wykorzystały AH-1 do niszczenia syryjskich pojazdów opancerzonych i fortyfikacji. Zniszczono wiele syryjskich czołgów T-72.

Irańskie AH-1J brały udział w walkach z irackimi Mi-24 podczas konfliktu Irańsko-Irackiego. W wyniku walk między helikopterami strącono 10 AH-1J i 6 Mi-24.

AH-1 są wciąż używane przez USA i Izraelskie Siły Powietrzne z dobrymi rezultatami.

[edytuj] Eksploatacja

Helikopter AH-1 Cobra jest łatwiejszy w utrzymaniu niż AH-64 Apache, a mniejszy kadłub czyni go celem trudniejszym do trafienia. Te zalety sprawiają, że wciąż jest używany przez Piechotę Morską Stanów Zjednoczonych. Najczęściej jest on stosowany przeciwko celom opancerzonym.

[edytuj] Warianty

Jedno-silnikowe:

• Model 209: Pierwotny prototyp.
• AH-1G HueyCobra: Pierwotna wersja dla US Army.
• JAH-1G HueyCobra: Jeden helikopter do testowania uzbrojenia.
• TH-1G HueyCobra: Dwu miejscowa, dwusterowa wersja szkoleniowa.
• Z.14 HueyCobra: Modyfikacja wersji AH-1G dla hiszpańskiej marynarki wojennej.
• AH-1Q HueyCobra Unowocześniona wersja z przeciwczołgową rakietą TOW.
• AH-1R: Unowocześniona wersja zasilana silnikiem T53-L-703.
• AH-1S:
• AH-1P: Wersja uzbrojona w rakiety TOW
• AH-1E:
• AH-1F:
• Model 249: Eksperymentalna wersja z czterema łopatami.
• Model 309 King Cobra: Eksperymentalna wersja z silnikiem Lycoming T-55-L-7C.

Dwu-silnikowe:

• AH-1J SeaCobra:
• AH-1J International: Eksportowa wersja modelu AH-1J SeaCobra.
• AH-1T Improved SeaCobra: Unowocześniona SeaCobra
• AH-1W SuperCobra ("Whiskey Cobra")
• AH-1Z SuperCobra ("Zulu Cobra")
• Cobra Venom: Wersja sugerowana przez Wielką Brytanię
• Model 309 King Cobra: Eksperymentalna wersja z dwoma silnikami.

[edytuj] Użytkownicy

• Bahrajn
  • AH-1E (12)
  • TAH-1P wersja szkoleniowa (6)

• Hiszpania

• Iran
  • AH-1J (dostarczono 202)

• Izrael
  • AH-1S "Tzefa" צפע (ok. 50)

• Japonia
  • AH-1S (produkowane na licencji przez Fuji Heavy Industries, dostarczono 89)

• Jordania
  • AH-1F (33)

• Korea Południowa
  • AH-1S (dostarczono 42)
  • AH-1F (dostarczono 20)

• Pakistan
  • AH-1S (20)
  • AH-1F (20 + 20 zamówionych)

• Taiwan
  • AH-1W (dostarczono 63)

• Tajlandia
  • AH-1F (3)

• Turcja
  • AH-1W (9)
  • AH-1P/S (dostarczono 32)

• Stany Zjednoczone
  • Piechota Morska
    • AH-1W (dostarczono ok. 269)
  • Marynarka Wojenna
    • AH-1W (7)