Boeing CH-47 Chinook

Z Wikipedii

CH-47 Chinook
Dane podstawowe
Państwo	USA
Wytwórnia	Boeing
Typ	śmigłowiec transportowy
Konstrukcja	metalowa, dwa wirniki nośne w układzie tandem
Załoga	3 (2 pilotów i członek załogi)
Historia
Data oblotu	21 wrzesień 1961
Dane techniczne
Napęd	2 × AlliedSignal T55-L-712
Moc	3750 KM (2800 kW) każdy
Wymiary
Średnica wirnika	18,3 m
Długość	30,1 m
Wysokość	5,7 m
Masa
Własna	10185 kg
Użyteczna	12100 kg
Startowa	22680 kg
Osiągi
Prędkość max.	295 km/h
Wznoszenie max. w locie pionowym	605 m/min
Pułap	2590 m
Zasięg	2060
Promień działania	482 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
2 karabiny maszynowe M-60D (wyposażenie standardowe)
Liczba miejsc
44 osób
Użytkownicy
Egipt, Australia, Grecja, Kanada, Włochy, Izrael, Japonia Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Tajlandia
Rzuty

CH-47 Chinook – wielozadaniowy, dwusilnikowy, dwuwirnikowy śmigłowiec o dużym udźwigu produkowany przez amerykańską firmę Boeing.

Dwa wirniki o przeciwnych kierunkach obrotu, eliminują potrzebę użycia tylnego pionowego wirnika, umożliwiając wykorzystanie całej mocy do pionowego wznoszenia i pozwalają osiągnąć prędkości rzędu 278 km/h. Główną funkcją tego helikoptera to transport wojska i ekwipunku. Śmigłowce Chinook są używane w 16 krajach. Największymi użytkownikami Chinooka są armia USA i brytyjski RAF. Ponadto znajdują się one na wyposażeniu armii takich państw jak Egipt, Australia, Grecja, Kanada, Włochy, Izrael, Japonia i Tajlandia.

CH-47 Chinook jest następcą śmigłowca Boeing CH-46 Sea Knight i posiada bardzo podobną do niego sylwetkę latającego banana wywodzącą się z jeszcze wcześniejszej konstrukcji Piasecki CH-21 Shawnee. CH-47 powstał na zamówienie armii amerykańskiej potrzebującej równie doskonałego co CH-46 śmigłowca transportu taktycznego, ale o większym udźwigu.

Komercyjny model tego helikoptera to Boeing 234 Chinook, jest używany do transportu, gaszenia pożarów lasów, zaopatrywania platform wiertniczych i tym podobnych operacji.

Spis treści 1 Wersje śmigłowca Chinook 1.1 CH-47A 1.2 A/ACH-47A i ACH-47A 2 CH-47B 3 CH-47C 4 CH-47D 5 CH-47F 6 MH-47

[edytuj] Wersje śmigłowca Chinook

[edytuj] CH-47A

Powstały na podstawie prototypowego śmigłowca Boeing Vertol YCH-1B/YCH-47A, który został oblatany 21. września 1961 roku. CH-47A Chinook był zdolnym do działania w każdych warunkach pogodowych śmigłowcem o średnim udźwigu, który po raz pierwszy wprowadzono do służby podczas wojny w Wieltamie w 1966 roku. Napęd śmigłowca CH-47A stanowiły dwa silniki firmy AlliedSignal typu T55-L-5 o mocy 2200 KM (1640 kW) lub T55-L-7 o mocy 2650 KM (1980 kW) każdy.

[edytuj] A/ACH-47A i ACH-47A

Skrót od Armed/Armored (ang. uzbrojony/opancerzony). Cztery maszyny typu CH-47 przerobiono na wersję bojową pod koniec 1965 roku. Podczas testów nad Południowym Wietnamem stracono trzy maszyny, a czwartą wycofano ze służby i odesłano do USA. Program modernizacji CH-47 do roli śmigłowca bojowego przerwano.
Uzbrojenie śmigłowców ACH-47A stanowiło pięć karabinów maszynowych M60D kalibru 7,62 mm lub M2HB kalibru .50 BMG (12,7 mm), dwa działka M24 kalibru 20 mm, dwie 19-rurowe wyrzutnie niekierowanych pocisków rakietowych kalibru 70 mm lub czasami dwa karabiny maszynowe M18/M18A1 kalibru 7,62 mm typu minigun i granatnik M75 kalibru 40 mm.

[edytuj] CH-47B

Napędzany dwoma silnikami AlliedSignal typu T55-L-7C o mocy 2850 KM (2130 kW) śmigłowiec z przebudowanym kadłubem charakteryzującym się mniejszymi oporami powietrza i zmienionymi łopatami wirników. Był standardowym śmigłowcem transportowym podczas wojny wietnamskiej, uzbrojonym w trzy karabiny maszynowe M60D, po dwa w bocznych drzwiach i jeden na tylnej rampie. Niektóre egzemplarze były używane do przenoszenia bomb i zrzucania napalmu na stanowiska Vietcongu. Śmigłowiec CH-47 mógł być wyposażony w hak i dźwig umożliwiający przenoszenie ładunków pod kadłubem, które były często wykorzystywane do odzyskiwania zestrzelonych samolotów i śmigłowców. Łącznie przy pomocy śmigłowców Chinook odzyskano ponad 12 tysięcy różnych statków powietrznych na łączną kwotę ponad 3 miliardów dolarów.

[edytuj] CH-47C

Śmigłowiec wyposażony we wzmocnione przekładnie główne i mocniejsze silniki AlliedSignal typu T55-L-11C o mocy 3750 KM (2800 kW), oraz zwiększonym zasięgu działania. CH-47C mógł przenieść 44 żołnierzy lub 24 rannych wraz z dwoma osobami personelu medycznego. Użytkowany od 1980 roku przez RAF śmigłowiec Chinook HC.1 jest odpowiednikiem CH-47C.

Późniejsza wersja Super-C została wyposażona w jeszcze mocniejsze silniki Lycoming T55-L-712 i nowe szersze łopaty wirników głównych wykonane z włókien szklanych.

[edytuj] CH-47D

Wzmocniona konstrukcyjnie wersja wyposażona początkowo w silniki T55-GA-712, a później w T55-GA-714 zdolna do przenoszenia ciężkich ładunków podwieszonych do trzech haków pod kadłubem. W zastosowaniach cywilnych zdolna do przenoszenia ciężkich maszyn budowlanych lub 12-metrowych kontenerów z prędkością 250 km/h. W misjach wsparcia piechoty najczęściej stosowana do przenoszenia haubicy M198, wraz z zapasem 30 sztuk amunicji i 11 osobową obsługą. Śmigłowiec wyposażony jest w zaawansowane systemy awioniczne włącznie z odbiornikiem systemu GPS.

CH-47D, odegrał znaczącą rolę w operacjach w Iraku i Afganistanie przewożąc żołnierzy a później dostarczając zaopatrzenie. Podczas działań w Afganistanie operował w terenie górzystym na wysokościach ograniczających użycie podstawowego śmigłowca transportowego armii amerykańskiej UH-60 Black Hawk. Zazwyczaj CH-47 jest osłaniany w lotach bojowych przez śmigłowce bojowe AH-64 Apache

Użytkowane przez RAF śmigłowce Chinook HC.2 i 'Chinook HC.2A są odpowiednikami CH-47D.

[edytuj] CH-47F

Zmodernizowana wersja CH-47D oblatana w 2001 roku. Planowana produkcja seryjna ma się rozpocząć we wrześniu 2006 roku.

[edytuj] MH-47

Wersja przeznaczona dla sił specjalnych posiadająca możliwość tankowania w locie, szybką wyciągarkę linową i wiele innych usprawnień. Obecnie używana jest wersja MH-47E, a kolejna, zmodernizowana MH-47G' jest jeszcze w fazie rozwoju.

Brytyjskie Siły Powietrzne używają zamówionych w 1995 roku ośmiu śmigłowców tego typu oznaczonych jako Chinook HC.3 przeznaczonych do działań oddziałów specjalnych.