Grumman XF10F Jaguar

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy prototypu myśliwca. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

XF10F Jaguar
Dane podstawowe
Państwo	USA
Wytwórnia	Grumman
Typ	myśliwiec pokładowy
Konstrukcja	górnopłat o konstrukcji metalowej
Załoga	1 pilot
Historia
Data oblotu	19 maja 1952
Lata produkcji	nie wszedł do produkcji seryjnej
Wycofanie ze służby	1953
Zachowane egzemplarze	0
Dane techniczne
Napęd	1 × Westinghouse J40
Moc	30,2 kN
Wymiary
Rozpiętość	15,42 m (skrzydła rozłożone) 11,17 m (skrzydła złożone)
Długość	17,01 m
Wysokość	4,95 m
Powierzchnia nośna	43,38 m² (skrzydła rozłożone) 41,8 m² (skrzydła złożone)
Masa
Własna	9265 kg
Startowa	16080 kg
Osiągi
Prędkość max.	1136 km/h
Zasięg	2672 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
planowane – 4 działka 20 mm

Grummman XF10F Jaguar – prototypowy myśliwiec pokładowy o zmiennej geometrii skrzydeł zaprojektowany w zakładach Grummana w latach 50. na zamówienie Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych. Samolot nie wszedł do produkcji seryjnej, ale zastosowane w nim rozwiązania utorowały drogę dla późniejszych i bardziej udanych samolotów ze zmienną geometrią skrzydeł, takich jak F-111 czy F-14 Tomcat.

[edytuj] Historia

Wprowadzenie na uzbrojenie US Navy samolotów odrzutowych pociągnęło za sobą różnorakie problemy. Z jednej strony wzrosła masa własna maszyn, co spowodowało wydłużenie drogi startu i lądowania. Z drugiej, dla poprawy osiągów należało budować samoloty o skośnych skrzydłach, co oznaczało zwiększenie prędkości minimalnej i dalsze zwiększenie drogi startu. Już na początku lat 50. wiele samolotów z trudem radziło sobie w roli samolotów pokładowych na lotniskowcach. Jednym z narzucających się rozwiązań było wykorzystanie zmiennej geometrii skrzydeł, co zapewniało zarówno dobre osiągi maksymalne (przy złożonych skrzydłach) jak i poprawę charakterystyki samolotu podczas startu i lądowania.

Zaprojektowany w zakładach Grummana Jaguar był pierwszym samolotem o zmiennej geometrii skrzydeł zbudowanym dla US Navy. Był to stosunkowo niewielki samolot, o krótkim, "grubym" kadłubie, podobnym nieco do wcześniejszej konstrukcji Grummana F9F Panther. Pojedynczy silnik turboodrzutowy miał dwa wloty powietrza zamontowane symetrycznie po obu stronach kadłuba. Skrzydło w układzie górnopłata mogło przyjąć jedną z dwóch pozycji – skos 13,5° do startu i lądowania oraz 42,5°. Usterzenie tylne miało kształt litery "T", taka konfiguracja samolotu powodowała, że sprawiał on podobne problemy w pilotażu co wcześniejszy Bell X-5 i bardzo łatwo wpadał w niekontrolowany korkociąg. Innym źródłem problemów był silnik, cieszący się złą sławą Westinghouse J40. Projektując Jaguara zakładano, że silnik będzie osiągał moc 49 kN, w rzeczywistości było to jedynie 30,2 kN.

XF10F-1 nie był uzbrojony, ale planowano, że wersje produkcyjne zostaną uzbrojone w cztery działka 20 mm.

Jedynym pilotem, który latał na Jaguarze był oblatywacz Corwin "Corky" Meyer. Swoje doświadczenie określił jako "interesujące ponieważ była w nim (w samolocie) cała masa problemów". Według Meyera jedyną rzeczą, która działała bezbłędnie, był nowatorski wówczas mechanizm zmiany geometrii skrzydeł. Co ciekawe, był on dużo bardziej skomplikowany niż mechanizm użyty w późniejszy czasie w samolotach F-111, F-14 i Panavia Tornado.

Pierwszy lot jedynego prototypu XF-10F odbył się 19 maja 1952. Samolot wykonał łącznie 32 loty, ale na początku 1953 roku US Navy zakończyła program XF-10F z powodu braku oczekiwanych rezultatów. Zdecydowano, że lepszym rozwiązaniem będzie budowa większych lotniskowców z dłuższymi pasami startowymi i wyposażonych w parowe katapulty startowe.