Montréal (Canada)
Montréal (Engels: "Montreal") is de grootste stad van de provincie Québec en de op één na grootste stad van Canada. Het is de op twee na grootste Franstalige stad ter wereld, na Parijs en Kinshasa. Op 1 januari 2006 woonden in Montréal naar schatting ongeveer 1.800.000 mensen. Groot Montréal had op diezelfde datum een inwonertal van 3.720.000. Montréal is de 15e agglomeratie van Noord-Amerika en de 77e van de wereld. De stad ligt op een sikkelvormig eiland in de Saint Lawrence rivier (Fleuve Saint-Laurent). De naam van de stad komt van de nabijgelegen berg “Mont Royal” oftewel Koninklijke Heuvel. In Québec, en dus ook in Montréal is het Frans de officiële taal, maar desondanks spreekt een groot deel van de bevolking Engels als tweede taal. De stad vergelijkt zichzelf graag met Parijs en de stad wordt wel eens het “Parijs van Noord-Amerika” genoemd. Het centrum van Montréal bestaat voornamelijk uit wolkenkrabbers en een grote ‘ondergrondse stad’. In de afgelopen jaren is de stad een aantal keer benoemd tot meest leefbare stad van Noord-Amerika, door haar hoge levenskwaliteit, het brede culturele aanbod en de aangename sfeer.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
|
|
[bewerk] In Frans bezit
Huron, Algonquin en Iroquois indianen bewoonden de omgeving van Montréal al ruim 8000 jaar geleden. De eerste Europeaan die het gebied bereikte was Jacques Cartier, toen hij het dorp Hochelaga binnenkwam op het Eiland van Montréal op 2 oktober 1535. Samuel de Champlain deed hetzelfde zeventig jaar later, maar toen bestond Hochelaga niet meer. In 1611 stichtte hij “La Place Royale”, een bonthandelspost op het Eiland van Montréal, maar de Iroquois verzetten zich tegen deze nieuwkomer en verdedigden hun territorium met succes. De eerste Europese permanente neerzetting op het Eiland van Montréal werd gesticht door de Fransman Jérôme Le Royer. Een aantal Franse kolonisten stichtten op 17 mei 1642, samen met Jeanne Mance en Chomedey de Maisonneuve, de zogenaamde “Ville Marie Katholieke Missie”. Ville Marie werd een belangrijk centrum voor de handel van bont en een uitvalsbasis voor verdere verkenning van Nieuw Frankrijk. De Iroquois-indianen bleven de nederzetting echter aanvallen tot en met 1701, in dat jaar werd er een vredesverdrag getekend. Het dorp bleef Frans tot en met het jaar 1760, toen François de Rigaud en Marquis de Vaudreuil-Cavagnal zich over gaven aan het Britse leger, dat onder leiding van Jeffrey Amherst de vestiging in beslag nam. Een deel van de stad werd verwoest door een brand op 18 mei 1765.
[bewerk] In Brits bezit
Het Verdrag van Parijs maakte een einde aan de Zevenjarige Oorlog in 1763, en New Frankrijk hoorde vanaf dat moment bij het Koninkrijk van Groot-Brittannië. Ook Amerikaanse Revolutionisten ontdekten in 1775 Montréal, maar keerden snel terug of zochten hun geluk elders. Op dat moment was de bevolkingsgroei van Montréal al begonnen, met name door het grote aantal Britse immigranten die in deze periode in de stad kwamen wonen. Montréal werd officieel een stad in 1832 en het bevolkingsaantal bleef stijgen. Dit onder andere door de opening van het “Kanaal van Lachine”, waardoor schepen het tot dan toe onbevaarbare stroomversnellingen van Lachine konden passeren. Hierdoor werd de haven van Montréal dus gemakkelijker bereikbaar en groeide het uit tot een belangrijke haven. Montréal was de hoofdstad van de Verenigde Provincies van Canada van 1844 tot 1849, hierdoor trokken ook meer Engelstaligen naar de stad. In die tijd was de bevolking ongeveer gelijk verdeeld; de helft was Franstalig en de andere helft Engelstalig. Die laatste bevolkingsgroep bouwde in Montréal één van de eerste Canadese universiteiten; de “McGill University” en de rijkere handelsklassen bouwden grote huizen aan de voet van de “Mont Royal”.
[bewerk] Na de confederatie
In 1852 woonden er 58.000 mensen in Montréal en in 1860 was het de grootste stad van Brits Noord-Amerika en het economisch en cultureel centrum van Canada. Tussen 1883 en 1918 werden de nabijgelegen dorpen als het ware door de stad opgeslokt waardoor Montréal weer een overheersend Franstalige stad werd. Na de Eerste Wereldoorlog kreeg de stad te maken met een hoge werkloosheid, die nog eens verergerde door de Grote Depressie van 1929. Pas rond 1935 begon de stad weer uit het economische dal te klimmen, en werd onder andere de bouw van een aantal nieuwe wolkenkrabbers gestart. Honderden Rooms Katholieke kerken werden gebouwd, wat onder andere te wijten was aan de bevolkingsgroei. Dit verklaart ook twee bekende bijnamen van Montréal: “Stad van de heiligen” en “Stad van de honderd torenklokken”
[bewerk] Na de Tweede Wereldoorlog
In het begin van de jaren 50 bereikte het inwonertal van Montréal 1.000.000. Nieuwe plannen voor uitbreiding en modernisering werden gemaakt, het ging onder andere om een metrosysteem, uitbreiding van de haven en de aanleg van een “ondergrondse stad”. Tijdens deze periode, werden nieuwe gebouwen bovenop al bestaande gebouwen geconstrueerd. Deze techniek werd onder meer toegepast bij de bouw van het 43 verdiepingen tellende Place Ville-Marie en de 47 verdiepingen hoge Tour de la Bourse, oftewel de Beurstoren. Het imago van Montréal als internationale metropool werd duidelijk door de Expo van 1967 en de Olympische Zomerspelen van 1976.
Vele Engelstalige bewoners van Montréal trokken naar andere delen van Canada in de jaren 70, na de Oktobercrisis en door economische en politieke veranderingen. In 1977 werd het Frans de enige officiële taal van Québec.
Gedurende de jaren 80 en 90 kwam de werkgelegenheid maar langzaam op gang in Montréal in vergelijking met andere Canadese steden zoals Toronto en Vancouver. Pas aan het einde van de jaren 90 stabiliseerde de economie van Montréal zich en nieuwe bedrijven en instituties vestigden zich in de stad. Door deze gunstige economische situatie werd de infrastructuur grondig verbeterd, door uitbreiding van het metronetwerk, de bouw van vele wolkenkrabbers en een nieuwe ringweg.
Montréal “fuseerde” met de 27 omringende plaatsen op het Eiland van Montréal op 1 Januari 2002. Als gevolg hiervan ontstond er een verenigd Montréal dat het gehele eiland besloeg. Dit viel niet goed bij de bevolking van de stad en na een aantal referenda, werd de samenvoeging ongedaan gemaakt op 1 Januari 2006.
[bewerk] Geografie
[bewerk] Overzicht
Montréal ligt in het zuidwesten van de provincie Québec, ongeveer 720 kilometer ten zuidwesten Ville de Québec/Québec City, en 190 kilometer ten oosten van Ottawa, de Canadese hoofdstad. Het ligt 539 kilometer ten noordoosten van Toronto en 610 kilometer ten noorden van New York City. De stad ligt op het Eiland van Montréal, tussen de Saint Laurent rivier en de Ottawa rivier. De haven van Montréal ligt aan de Saint Laurent “Seaway”, de rivier die van de Grote Meren naar de Atlantische Oceaan loopt. Aan de noordkant grenst de stad aan de “Rivière des Prairies”.
[bewerk] Klimaat
Montréal ligt op een punt waar verscheidene klimatologische zones elkaar snijden, waardoor het een zeer veranderlijk klimaat heeft. De stad krijgt jaarlijks erg veel neerslag, inclusief maar liefst 2,14 meter sneeuw. Het valt gemiddeld meer sneeuw in Montréal dan in Moskou. Bovendien valt er in Montréal jaarlijks 897 millimeter regen. De zomer is statistisch gezien het natste seizoen, maar ook het zonnigste. De koudste maand van het jaar is januari, met een gemiddelde temperatuur van -10,4 graden Celsius, en een gemiddelde minimumtemperatuur van -14,9 graden. De gevoelstemperatuur kan echter nog veel lager worden door de kille wind die typerend is voor de stad. De warmste maand is juli met een gemiddelde maximumtemperatuur van 26 graden. De laagste temperatuur ooit gemeten in Montréal is -37,8 graden celsius in 1957 en de hoogste is 37,6 graden Celsius in 1975. De zomers zijn meestal behoorlijk vochtig, en sneeuw in de lente en de herfst is geen ongebruikelijk verschijnsel.
[bewerk] Bevolking
|
|
|
In Groot Montréal woonden in 2005 officieel 3.720.000 mensen, en dat aantal stijgt jaarlijks met 1,1 procent. Montréal groeit langzamer dan andere Canadese steden. Ongeveer 14% van de bevolking maakt deel uit van een etnische minderheid.
| Etnische afkomst |
Bevolkings- aantal |
% |
|---|---|---|
| Canadees | 1.885.085 | 55,76 |
| Frans | 900.485 | 26,63 |
| Italiaans | 224.460 | 6,63 |
| Iers | 161.235 | 4,76 |
| Engels | 134.115 | 3,96 |
| Schots | 94.705 | 2,80 |
| Joods | 80.390 | 2,37 |
| Haïtiaans | 69.945 | 2,06 |
| Grieks | 55.865 | 1,65 |
| Duits | 53.850 | 1,59 |
Naar schatting hebben zo’n 140.000 van hen (4,2% van Montréals) een zwarte huidskleur. Andere niet-Canadese bevolkingsgroepen zoals Arabieren (geschat op ongeveer 100,000), Zuid-Amerikanen, Zuid-Aziaten en Chinezen maken ook een groot deel uit van de samenleving in Montréal.
[bewerk] Religie
Montréal is zeer Rooms Katholiek, (maar liefst 74,5% van de bevolking) wat zeer ongebruikelijk is voor een grote Noord Amerikaanse stad. Hierbij moet opgemerkt worden dat dit vooral komt doordat Montréal’s bevolking het Katholieke geloof vaak associeert met hun cultureel erfgoed. Het gaat dan met name om inwoners van van Italiaanse, Franse en Ierse afkomst en in werkelijkheid is maar een heel klein percentage van hen ook actief gelovig. Buiten het Rooms-Katholieke geloof, is 7,02% van de bevolking Protestants en 3,03% is Orthodox, wat vooral te wijten is aan het grote aantal inwoners van Griekse afkomst. Door de grote groep immigranten van niet-Europese afkomst, zijn er ook andere geloven dan het Christendom aanwezig. De Islam is de grootste niet-Christelijke groep met zo’n 100.000 gelovigen, de op één na grootste concentratie van Moslims in Canada. De Joodse samenleving van Montréal bestaat uit ongeveer 90.000 personen.
[bewerk] Talen
Door de diverse bevolking van Montréal worden er vele verschillende talen gesproken. In 2001 sprak 67,29% van de bevolking Frans als moedertaal, gevolgd door 12,07% Engelssprekenden. De overige 20,64% bestaat vooral uit andere Europese talen zoals Italiaans (100.000), Portugees, Grieks, Spaans en Duits. Ook Russisch, Pools, Roemeens en Chinees zijn aanwezig in de stad, en opmerkelijk is dat veel van deze sprekers Frans als tweede taal spreken, en niet Engels.
[bewerk] Tolerantie
Montréal heeft een omvangrijke “homobuurt”, in het Québécois: “village gai”. Het centrum van deze buurt ligt rondom de Rue Sainte Catherine tussen de metrostations Beaudry en Papineau. Met name in de jaren 90 werd de wijk steeds populairder onder homo’s en lesbiennes, en verdween langzaam maar zeker de ietwat anti-homohouding van de samenleving. Inmiddels is het “village gai” uitgegroeid tot één van de grootste homobuurten ter wereld, en doet niet meer onder voor die van andere steden zoals San Francisco, Amsterdam, Sydney en Londen. Op 29 juli 2006 organiseerde Montréal in deze wijk de “Outgames Mondiaux”, oftewel de Wereld Outspelen, waar 12.000 deelnemers aan meededen en 250.000 bezoekers op af kwamen.
[bewerk] Cultuur
Montréal is het culturele centrum van Québec en eigenlijk van heel Franstalig Noord-Amerika. De stad is het hoofdkwartier voor Franstalige TV producties, radio, kunst, film, multimedia, gedrukte pers en heeft een enorme bibliotheek. Het theater van Montréal wordt gedomineerd door Franstalige producties. Franstalige films (uit Québec) worden ook sterk gepromoot, ook al zijn de grote Hollywood producties toch duidelijk de marktleider, ook in Montréal. Montréal is desondanks ook de culturele hoofdstad voor Engelstalig Québec. De “Montréal Gazette Newspaper”, de “McGill University” en het “Centaur Theatre” zijn de belangrijkste Engelse instituten. Het belangrijkste hoogtepunt van de stad is: “Places-des-Arts”. In dit theater en concertgebouwen complex zijn onder andere het Montréal Symphony Orchestra, de balletgroe Grand Ballets Canadiens regelmatig te zien. Ook staan hier de de Opéra de Montréal en het Musée d’Art Contemporain de Montréal. De bekendste van al deze instituten is ontwijfeld het Cirque du Soleil. In de zomer worden er verschillende festivals en culturele evenementen georganiseerd waaronder het Montréal International Jazz Festival en het Just for Laughs Festival. Het nachtleven van Montréal is zeer dynamisch, de belangrijkste wijken met bars en clubs vindt men rondom Rue Crescent en Rue Sainte-Catherine in de binnenstad en in het Quartier Latin aan de Rue Saint Denis.
[bewerk] Sport
De populairste sport in Montréal is ijshockey. De Montreal Canadiens (Franse naam: Canadiens de Montréal) maken deel uit van de NHL competitie en hebben al 24 keer de Stanley Cup gewonnen, de meest prestigieuze ijshockeybeker van Noord-Amerika. Ook wordt er in Montréal elk jaar een Grand Prix Formule 1 georganiseerd, op het Circuit Gilles Villeneuve Het eerste divisie voetbalteam van Montréal heet “Montréal Impact”.
[bewerk] Beaches
Er zijn vijf stranden rondom het Eiland van Montréal:
- Cap St. Jacques Nature Park
- Boise-de-l’Ile Bizard Nature Park
- Jean Drapeau Park Beach
- Pointe Calumet
- Oka Beach
[bewerk] Economie
Montréal is een belangrijk regionaal centrum voor handel, industrie, cultuur, financiën en internationale betrekkingen. Voordat de Saint Lawrence Seaway werd aangelegd, was Montréal één van de havens die het verst van de Atlantische kust aflag van het continent. Hierdoor functioneerde de haven als de belangrijkste voor een groot deel van Noord Amerika’s graanhandel en oermaterialen. Montréal’s haven is nog steeds belangrijk, en er is een kanaal gegraven dat de haven met de Grote Meren verbindt. Het is een belangrijk handelspunt voor graan, suiker en petroleum, machines en consumentengoederen. Hierdoor maakt de stad ook nog steeds deel uit van de basis van het Canadese spoorwegnetwerk. De Canadian National Railway heeft in Montréal haar hoofdkantoor gevestigd. Ook zijn er de hoofdkantoren gevestigd van het Canadian Space Agency (in Longueuil), de International Civil Aviation Organization (deel van de Verenigde Naties) en het Wereld Anti-Doping Bureau (een Olympisch orgaan) en de International Air Transport Association (IATA). Montréal heeft ook een behoorlijk grote filmscene, waar ook de Franse taal aandacht krijgt, ook al niet predominant. Het hoofdkantoor en de vijf studio’s van Oscar winnaars National Film Board of Canada staan in de stad, en ook die van Telefilm Canada.
[bewerk] Downtown
Downtown Montréal ligt aan de voet van Mont Royal en het bijbehorende stadspark, en strekt zich uit tot en met de Saint Lawrence River. Downtown staat volgebouwd met wolkenkrabbers, die volgens de plaatselijke wet nooit hoger mogen zijn dan Mont Royal. De Tour de la Bourse (Beurstoren) is een kenmerkend gebouw van de stad, waarin zich de Montréal Exchange bevindt. De beurs van Montréal was de eerste beurs van Canada. Place Ville-Marie, een kruisvormig kantoorgebouw dat werd gebouwd in 1962, staat bovenop een ondergronds winkelcentrum, het hart van Montréal’s “ondergrondse stad”. Het centrale punt binnen Downtown is Saint Catherine Street, de drukste commerciële straat van Canada. Andere grote straten zijn Sherbrooke, Saint-Denis, Crescent en Maisonneuve. Montréal staat bekend om het contrast in haar stadsbeeld tussen oude en nieuwe architectuur. Twee van de meest prominente wolkenkrabbers van de stad staan pal naast een Anglicaanse en een Rooms-Katholieke kathedraal.
[bewerk] Ondergrondse stad
Montréal’s Ondergrondse Stad (Engels: Underground city, Frans: La ville souterraine) is een enorm complex van ondergrondse hallen en tunnels onder Downtown, die aan elkaar geschakeld zijn. Het staat in Montréal ook wel bekend als de “indoor city”. In de ondergrondse stad bevinden zich zo’n 1600 winkels, banken, faculteiten, hotels, restaurants, musea en kantoren. Buiten dat, bevat het complex 7 metrostations, 2 treinstations, een busterminal en een hockey arena. Er zijn meer dan 120 in- en uitgangen, en de ondergrondse stad wordt dagelijks gebruikt door zo’n 500.000 mensen, vooral om het verkeer op deze manier te ontwijken en de koude van de strenge winters. Door deze ondergrondse stad, noemt men Montréal soms “Twee Steden in Eén”.
[bewerk] Vieux-Montréal
Ten zuidoosten van Downtown ligt “Vieux-Montréal”, oftewel Oud Montréal. Het meeste van deze oude kern is behouden gebleven gedurende de jaren of is inmiddels teruggebracht tot oorspronkelijke staat. Oud Montréal was een wereldhaven totdat de huidige haven van Montréal alle functies overnam en dit deel van de stad dus achterbleef als historisch gebied. Het is een zone met vele attracties, waaronder natuurlijk de Oude Haven, maar ook het Place Jacques-Cartier, City Hall, de Marché Bonsecours, Place d’Armes, het Pointe-à-Callière museum en de Notre-Dame de Montréal basiliek. Oud-Montréal is te bereiken vanaf Downtown via de ondergrondse stad en heeft een aantal bus- en metrostations.
[bewerk] Transport
|
|
|
Montréal is een transport knooppunt voor oost Canada, met een goed ontwikkelde infrastructuur die de stad met de rest van Canada, de Verenigde Staten en Europa verbindt.
[bewerk] Openbaar Vervoer
De stad beschikt over een aantal buslijnen, metrolijnen en regionale treinen. Elk station van het metronetwerk van Montréal werd ontworpen door een verschillende architect, met individuele thema’s en originele kunst. De metrotreinen rijden op rubberbanden waardoor ze veel minder lawaai maken dan de meesten. Het netwerk bestaat uit 4 lijnen en 65 stations en werd geopend in 1966 als voorbereiding op de Expo 67. Het project werd gestart door burgemeester “Jean Drapeau”, die ook de Olympische Spelen naar Montréal bracht.
Als het gaat om treinverbinding beschikt Montréal over prima communicatiemogelijkheden, bijvoorbeeld naar Ville de Québec/Québec City en Toronto maar ook New York City.
[bewerk] Vliegvelden
Montréal heeft twee internationale vliegvelden, één voor passagiersverkeer en een andere voor cargo operaties. Montréal Pierre Elliott Trudeau International Airport (vroeger Dorval genoemd) is het passagiersvliegveld en is een HUB-luchthaven voor Air Canada en Air Transat. Aan de noordkant van de stad ligt het Montréal Mirabel International Airport, dat eigenlijk de belangrijkste passagiersluchthaven had moeten worden, maar waar nu alleen cargo operaties worden uitgevoerd. Montréal-Trudeau was het op twee na drukste vliegveld van Canada in 2005. In dat jaar reisden er 10,9 miljoen passagiers door het vliegveld. Verwacht wordt dat aan het einde van 2006 dat aantal tot 11.2 miljoen zal zijn toegenomen. Het vliegveld staat momenteel in directe verbinding met 117 bestemmingen.
[bewerk] Wegennet
Montréal heeft net als vele andere grote steden, een groot file probleem. Dit geldt met name voor de wegen die de stad verbinden met voorsteden die niet op het Eiland van Montréal liggen, zoals Laval en Longueuil. Door de breedte van de Sint-Laurensrivier is het kostbaar en ingewikkeld om extra brugverbindingen te maken. Daarom zijn er dan ook slechts vier verkeersbruggen over deze rivier, terwijl er maar liefst acht zijn die de Rivière des Prairies oversteken.
[bewerk] Universiteiten
|
|
Montréal heeft zes universiteiten en 12 zogenaamde “junior colleges” in een radius van 8 kilometer. De stad heeft de op één na hoogste concentratie post-middelbare school studenten van alle Noord-Amerikaanse groten steden.
[bewerk] Franstalige Universiteiten
- Université de Montréal:
- École Polytechnique de Montréal
- HEC Montréal (Écoles des Hautes Études Commerciales de Montréal)
- Université du Québec :
- Université du Québec à Montréal (UQAM)
- École de technologie supérieure (ETS)
- École Nationale de l’Administration Publique (ENAP)
- Institut National de la Recherche Scientifique (INRS)
- Université de Sherbrooke (in Sherbrooke, campus in Longueuil)
- Université Laval (Campus in Longueuil)
[bewerk] Engelstalige Universiteiten
- McGill University
- Concordia University
[bewerk] Geboren in Montréal
- Alain Lefèvre, wereldberoemde pianist
- Celine Dion, zangeres
- Mary Pierce (15 januari 1975), Frans tennisster
