Gevoelstemperatuur
Het verschijnsel Gevoelstemperatuur of windchill is, dat het in de wind een stuk kouder kan aanvoelen dan uit de wind. Hoe kouder het is en hoe harder het waait, des te kouder voelt het aan. We kunnen dat warmteverlies uitdrukken in een soort gevoelswaarde van de temperatuur.
Voor de berekening daarvan bestaan verschillende methoden, waardoor in de media voor dezelfde dagen uiteenlopende getallen opduiken. Het KNMI maakt in 2003 gebruik van de formule die de Amerikaanse textielfabrikant Robert Steadman heeft ontwikkeld. Zijn berekening is gebaseerd op het evenwicht tussen warmteverlies en warmteproductie van een gezond persoon. Hij gaat ervan uit dat de kleding is aangepast aan de weersomstandigheden en dat de persoon in de buitenlucht wandelt met een snelheid van bijna vijf kilometer per uur.
Bovendien betrekt Steadman in zijn berekening gegevens van de windsnelheid, luchtvochtigheid en zonnestraling. Een wandelaar zal een paar graden vorst bij een matige wind (windkracht 3) als enkele graden kouder ervaren. Bij een stormachtige wind is het voor zijn gevoel nog zeker 10° Celsius kouder. Een fietser zal de kou weer heel anders ervaren, waarbij het natuurlijk ook uitmaakt of hij wind tegen heeft. Onder extreme weersomstandigheden zijn in Nederland gevoelstemperaturen opgetreden van -20°C tot -25°C. Tijdens windvlagen kan de gevoelstemperatuur dan onder -30°C komen.
Het begrip gevoelstemperatuur is zeker niet van toepassing op levenloze objecten zoals machines, gewassen, het antivries in de auto of kwik. We kunnen de gevoelstemperatuur dan ook niet meten met een thermometer. Wel heeft de wind invloed op de snelheid waarmee afkoeling optreedt. Daarom bevriezen waterleidingen en verwarmingselementen sneller als het bij vorst bovendien hard waait.
Hieronder een overzicht van gevoelstemperatur onder invloed van wind. Voorbeeld: iemand die met ongeveer 5 kilometer per uur loopt zal -4 graden Celsius bij windkracht 5 ervaren als -12 graden Celsius.
|
buitentemperatuur in graden Celsius |
||||||||||||
| windsnelheid m/s |
Beaufort | 0 | -1 | -2 | -3 | -4 | -6 | -8 | -10 | -12 | -14 | -18 |
| 2 | 1 à 2 | 0 | -1 | -2 | -3 | -4 | -6 | -8 | -10 | -12 | -14 | -18 |
| 5 | 3 | -3 | -4 | -5 | -6 | -7 | -9 | -11 | -13 | -16 | -18 | -22 |
| 7 | 4 | -4 | -6 | -7 | -8 | -10 | -11 | -14 | -17 | -19 | -22 | -26 |
| 9 | 5 | -6 | -8 | -9 | -11 | -12 | -13 | -17 | -19 | -22 | -25 | -30 |
| 11 | 6 | -8 | -9 | -11 | -13 | -14 | -16 | -19 | -22 | -25 | -28 | -33 |
| 13 | 6 | -10 | -11 | -13 | -14 | -16 | -17 | -21 | -24 | -28 | -31 | -36 |
| 16 | 7 | -11 | -12 | -14 | -16 | -18 | -19 | -23 | -27 | -31 | -34 | -39 |
| 18 | 8 | -12 | -14 | -16 | -17 | -19 | -21 | -23 | -29 | -33 | -37 | -42 |
[bewerk] Bron
De tekst op deze pagina of een eerdere versie daarvan is afkomstig van de website van het KNMI
