Europees Parlement

Het Europees Parlement is de direct gekozen volksvertegenwoordiging van de Europese Unie. Het is het enige instituut van de EU dat direct door de burgers wordt gekozen; hiervoor vinden één keer per vijf jaar de Europese verkiezingen plaats in de diverse lidstaten.

Het Europees Parlement stelt samen met de Raad van Ministers Europese wetgeving op. De Medebeslissingsprocedure die sinds het Verdrag van Maastricht is ingevoerd, en die op steeds meer beleidsterreinen van toepassing is, betekent dat het grootste deel van de Europese Verordeningen en Richtlijnen alleen na bemoeienis en met toestemming van het Europees Parlement tot stand kan komen. Tevens houdt het Parlement toezicht op de besteding van de Europese begrotingsmiddelen, moet het de toetreding van nieuwe lidstaten tot de Europese Unie goedkeuren en spant het zich in voor de bevordering van de mensenrechten en de democratie buiten de EU. Het Parlement kan de benoeming van een nieuwe voorzitter van de Europese Commissie ongedaan maken en ook de hele Commissie naar huis sturen.

Het Europees Parlement heeft echter geen initiatiefrecht en kan dus zelf geen wetsvoorstellen doen. Sommige landen, politieke partijen of organisaties ijveren dan ook voor meer bevoegdheden voor het Parlement.

[bewerk] Geschiedenis

Europees parlement in Brussel

De geschiedenis van het Europees Parlement begint bij het Verdrag van Rome (1957) waarin voor het eerst wordt gesproken over een Europees Parlement dat volkeren van de staten van de (toenmalige) Europese Gemeenschap zou vertegenwoordigen. In juni 1979 vinden de eerste rechtstreekse verkiezingen voor dit parlement plaats. Door de verdragen van onder andere Maastricht (1992) en Amsterdam (1997) heeft het Europese Parlement steeds meer bevoegdheden gekregen. Tegenwoordig staan deze bevoegdheden min of meer gelijk met die van nationale parlementen.

Zie ook: Lijst van voorzitters van het Europees Parlement

[bewerk] Samenstelling

Het Europees Parlement bestaat uit 732 leden afkomstig uit 25 lidstaten. Tot de Europese verkiezingen van 10 juni 2004 bestond het EP uit 626 leden. Het aantal leden is uitgebreid na de toetreding van tien nieuwe landen in mei 2004.

Iedere lidstaat heeft een vastgesteld aantal afgevaardigden. In de huidige zittingsperiode (tot 2009) zijn dit er voor België 24, en voor Nederland 27.

Het Europees Parlement in Straatsburg

De zetelverdeling vanaf 2004 naar partijen is de volgende:

Fractie van de Europese Volkspartij (Christen-Democraten) en Europese Democraten (EVP-ED): 263
Fractie van de Partij van de Europese Sociaaldemocraten (PES): 201
Fractie van de Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa (ALDE): 89
Confederale Fractie Europees Unitair Links/Noords Groen Links (EUL/NGL): 42
Fractie Europese Federatie van Groene Partijen/Europese Vrije Alliantie: 42
Fractie Unie voor een Europa van Nationale Staten (UEN): 30
Fractie Onafhankelijkheid en Democratie Groep (IND/DEM): 29
Niet-ingeschrevenen: 37

Na de verkiezingen van 2004 veranderde een aantal fracties zijn naam: de fractie van de Europese Liberale en Democratische Partij (ELDR) verenigde zich met de nieuwe Europese Democratische Partij in de Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa (ADLE), waarbij de ELDR als Europese politieke partij blijft bestaan, en Europa van Democratieën in Diversiteit werd de fractie Onafhankelijkheid en Democratie Groep.

Na de Europese verkiezingen van juni 2004 zag de zetelverdeling tussen de landen er als volgt uit:

[bewerk] Locatie

Europees parlement in Straatsburg

Het Europees Parlement vergadert eens in de maand plenair, gedurende vier dagen in Straatsburg. Een aantal aanvullende plenaire vergaderingen vindt plaats in Brussel. Daar vinden ook alle vergaderingen van de vaste parlementaire commissies plaats waarin de plenaire stemmingen worden voorbereid. Het Secretariaat-generaal bevindt zich in Luxemburg.

Momenteel loopt er een actie van een een aantal EP-leden, waaronder bijna alle Belgische en Nederlandse leden, om de maandelijkse verhuizing tussen Brussel en Straatsburg, die de belastingbetaler jaarlijks 136.000.000 EURO kost, af te schaffen en alles in Brussel te organiseren. Daartoe hebben ze een site opgestart (http://www.oneseat.eu), waar de burgers een petitie kunnen ondertekenen.

[bewerk] Activiteiten

Elk jaar kiest het EP een Culturele Hoofdstad van Europa.

Sinds 1988 wordt jaarlijks de Sacharov-prijs uitgereikt voor verdiensten op het gebied van vrijheid van denken en mensenrechten.

Voorlichting: het project Euroscola is erop gericht voorlichting te verstrekken aan Europese middelbare scholieren. Tijdens een intensieve werkdag in Straatsburg maken zij kennis met (de werkwijze van) het Europees parlement en met medescholieren en leeftijdgenoten uit vele Europese landen.