วิกิพีเดีย
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
วิกิพีเดีย (Wikipedia) คือสารานุกรมเสรีหลายภาษาบนอินเทอร์เน็ต ที่ทุกคนสามารถอ่านและปรับปรุงเพิ่มเติมเนื้อหา ซึ่งทำให้วิกิพีเดียกลายเป็นสารานุกรมที่ได้รับการแก้ไข รวบรวมและดูแลรักษาจากอาสาสมัครหลายแสนคนทั่วโลก ผ่านซอฟต์แวร์ชื่อมีเดียวิกิ
วิกิพีเดียเริ่มต้นเมื่อ 15 มกราคม พ.ศ. 2544 โดยเริ่มต้นโครงการจากชื่อสารานุกรมนูพีเดียที่เขียนโดย ผู้เชี่ยวชาญในหลายสาขา และในปัจจุบันดำเนินงานโดยมูลนิธิวิกิมีเดีย ซึ่งก่อตั้งโดยจิมมี เวลส์และแลร์รี แซงเจอร์ ในปัจจุบัน วิกิพีเดียมีมากกว่า 250 ภาษา รวมทุกภาษามีบทความมากกว่า 5,000,000 บทความ โดยในทั้งหมดมี 18 ภาษาที่มีบทความมากกว่า 50,000 บทความ และปัจจุบันวิกิพีเดียไทยได้มีทั้งหมด 17,610 บทความ
สารบัญ |
[แก้] ลักษณะสารานุกรม
สารานุกรมวิกิพีเดียได้รับการยอมรับจากนักวิชาการและสื่อมวลชน เนื่องจากเนื้อหาเปิดเสรีให้สามารถนำไปใช้ได้ รวมถึงเปิดเสรีที่ให้ทุกคนแก้ไข รวมถึงนโยบายมุมมองที่เป็นกลางจากทุกฝ่ายที่เขียนในสารานุกรม อย่างไรก็ตามการนำไปใช้อ้างอิงในเอกสารทางวิชาการยังคงเป็นข้อถกเถียงเนื่องจากการเปิดโอกาสให้ทุกคนแก้ไข ซึ่งง่ายต่อการปรับเปลี่ยนข้อมูลทุกเมื่อ
ผู้ประสงค์ร้ายที่มือบอนเข้าไปทำลายข้อมูลหรือสิ่งดีๆ ในวิกิพีเดีย ยังเป็นปัญหาที่เกิดบ่อย แม้ว่าส่วนใหญ่ผู้ก่อการร้ายเหล่านั้นจะถูกจับได้ และมีการเข้าไปแก้ไขเนื้อหาเพิ่มเติมที่ไม่ถูกต้องเหล่านั้นอย่างรวดเร็ว โดยผู้ใช้วิกิพีเดียที่ทำหน้าที่ตรวจสอบติดตามการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นล่าสุด
ความน่าเชื่อถือของวิกิพีเดียได้ถูกทำการทดสอบ ในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2548 ได้มีทีมนักวิจัยทดสอบความถูกต้องของวิกิพีเดียฉบับภาษาอังกฤษ เปรียบเทียบกับสารานุกรมบริเตนนิกา สารานุกรมที่เก่าแก่ที่สุดในโลก โดยนำเรื่องราวเกี่ยวกับด้านวิทยาศาสตร์ไปทดสอบ ผลลัพธ์ที่ออกมาสรุปว่าความถูกต้องใกล้เคียงกัน โดยมีการผิดพลาดทางข้อมูลและการใช้ภาษาใกล้เคียงกัน..
[แก้] การอนุญาตให้ใช้เนื้อหาแบบเสรี
ข้อความทั้งหมดในวิกิพีเดีย ตลอดจนภาพและเนื้อหาประเภทอื่น โดยส่วนใหญ่ จะอยู่ภายใต้ลิขสิทธิ์GNU Free Documentation License หรือ GFDL โดยผู้สมทบงานแต่ละคนจะยังคงมีสิทธิ์ในงานที่ตนเองสร้างสรรค์ขึ้น ในขณะที่จะคุ้มครองเพื่อให้แน่ใจได้ว่าเนื้อหาของวิกิพีเดียจะยังคงสามารถกระจายและผลิตซ้ำได้อย่างเสรี
เนื้อหาข้อมูลต้นฉบับที่เขียนให้แก่วิกิพีเดียทั้งหมด ถือว่าเป็นเนื้อหาเสรี ภายใต้ลิขสิทธิ์GFDL โดยคำว่า "เสรี" ในวิกิพีเดียรวมไปถึง เสรีในการนำไปใช้ และเสรีในการเขียนและแก้ไขข้อมูล ซึ่งทุกคนมีสิทธิในการเขียนเท่าเทียมกัน รวมไปถึงเผยแพร่สืบต่อกันไปได้อย่างเสรี โดยมีหลายเว็บไซต์เช่น Answers.com ทำหน้าที่เป็นมิเรอร์ไซต์ ที่แสดงข้อมูลของวิกิพีเดียในเว็บไซต์ของตัวเอง
[แก้] อคติและการโอนเอียงของข้อมูล
อคติในระบบของวิกิพีเดีย เป็นอีกหัวข้อหนึ่งที่มีการวิพากษ์วิจารณ์กันมาก โดยเฉพาะในประเด็นที่ว่าเรื่องราวบางเรื่องมีข้อมูลลงลึกมากกว่าเรื่องอื่น ๆ ซึ่งข้อวิพากษ์วิจารณ์นี้ แม้กระทั่งผู้เสนอโครงการวิกิพีเดียเองก็ยอมรับ
[แก้] โครงการอื่น
นอกจากสารานุกรมแล้ว วิกิมีเดียยังมีฐานข้อมูลข่าวสาร ตลอดจนวิทยาการความรู้และเทคโนโลยีในรูปแบบอื่น ๆ อีกมากมายรวมอยู่ด้วยทั้งในลักษณะของ จดหมายเหตุ อักขรานุกรมภูมิศาสตร์ วารสาร เฉพาะด้าน รวมทั้งสถานการณ์ข่าว หรือเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน องค์กรวิกิมีเดียยังมีโครงการอื่น ภายใต้ชื่อใกล้เคียงกันดังนี้ วิกิพีเดียดำเนินการโดยมูลนิธิวิกิมีเดีย ซึ่งเป็นองค์กรไม่แสวงหาผลกำไร นอกจากวิกิพีเดียแล้ว วิกิมีเดียยังดำเนินการโครงการหลายภาษาและเนื้อหาเสรีอีกหลายโครงการด้วยกัน ได้แก่
| วิกิพจนานุกรม พจนานุกรมและอรรถาภิธาน |
วิกิตำรา ตำราและคู่มือ |
วิกิคำคม ที่รวบรวมคำคม สุภาษิต |
|||
| วิกิซอร์ซ เอกสารต้นฉบับ |
วิกิข่าว แหล่งข่าวเนื้อหาเสรี |
วิกิสปีซีส์ สารบบอนุกรมวิธาน |
|||
| คอมมอนส์ แหล่งรวบรวมแบ่งปันสื่อ |
เมต้าวิกิ ศูนย์กลางโครงการวิกิมีเดีย |
[แก้] อ้างอิง
- Wikipedia as accurate as Britannica ข่าวจากเว็บซีเอ็นเอ็นกล่าวถึงการทดสอบวิกิพีเดียเปรียบเทียบกับสารานุกรมอื่น
- วิวัฒนาการของวิกิพีเดียไทย บทความอ้างถึงวิกิพีเดียไทย เว็บไซต์ Onopen.com จากกองบรรณาธิการนิตยสารโอเพ่น ในบทความมีบทสัมภาษณ์จิมมี่ เวลส์ และบทสัมภาษณ์ชาววิกิพีเดียไทยสั้น ๆ
