Star Trek
Star Trek (Engelse titel; Ned.: Sterrentocht) is de collectieve naam voor een vijftal sciencefiction televisieseries, 10 speelfilms, en bij uitbreiding een tekenfilmserie. Daarnaast zijn er diverse boeken verschenen in verband met de series.
De oorspronkelijke serie, en het beeld van de toekomst waarin die speelt, zijn bedacht door Gene Roddenberry. In de series komen gewone universele menselijke dilemma's aan de orde tegen de achtergrond van een fictieve toekomst. De series spelen zich voornamelijk af op ruimteschepen waarmee de Melkweg wordt verkend en onderzocht en op planeten die door de bemanningen bezocht worden.
Inhoud |
[bewerk] Series
Star Trek bestaat sinds 1966. Tot nu toe zijn er zes series gemaakt door Gene Roddenberry en zijn opvolgers. Sommige daarvan waren een groot succes, andere wat minder.
[bewerk] The Original Series
De oorspronkelijke serie - Dit is de door Gene Roddenberry geschreven serie, met de naam Star Trek. Het is het verhaal van het ruimteschip U.S.S. Enterprise NCC-1701 (kortweg: Enterprise), dat driehonderd jaar in de toekomst, vanaf het jaar 2265, op een vijfjarige missie is om het heelal te verkennen. De oorspronkelijke proefaflevering voor de serie werd niet acceptabel geacht, maar uitzonderlijk genoeg werd Roddenberry toegestaan een tweede proefaflevering te maken, waarop de serie toch geaccepteerd werd. De serie sprak oorspronkelijk maar een kleine groep kijkers aan en stond naar verluid jaarlijks op de nominatie om geschrapt te worden. Toen bleek dat deze kleine groep kijkers behoorde tot een erg selecte doelgroep (hoger opgeleiden), werd de serie interessant voor adverteerders. Uiteindelijk werden er drie seizoenen gedraaid, met in totaal 80 afleveringen die allemaal werden uitgezonden in de seizoenen 1966-1969, met uitzondering van de oorspronkelijke proefaflevering.
Hoofdrolspelers:
| Personage | Acteur | Positie | Ras/soort | Bijzonderheden |
| James Tiberius Kirk | William Shatner | Kapitein | Mens | |
| Spock | Leonard Nimoy | Science officer | Half vulcan, half mens | Beste vriend en vertrouweling van Kapitein Kirk |
| Dr. Leonard H. Bones McCoy | Jackson DeForest Kelley | Scheepsarts | Mens | |
| Montgomery E. Scotty Scott | James Doohan | Hoofd boordwerktuigkundige | Mens | |
| Nyota Uhura | Nichelle Nichols | Hoofd communicatie | Mens | |
| Hikaru Sulu | George Takei | Stuurman | Mens | |
| Pavel Chekov | Walter Koenig | Navigator | Mens | Vanaf het tweede seizoen |
| Nurse Christine Chapel | Majel Barrett Roddenberry | Verpleegster | Mens | Assistente van Dr. McCoy |
[bewerk] The Animated Series
De animatieserie - Na het stoppen van de oorspronkelijke serie bleek die in de herhaling steeds populairder te worden. Dit was in 1973 een van de redenen voor het maken van een tekenfilmserie, waarbij de stemmen van de vaste personages gedaan werden door de acteurs die ze in de oorspronkelijke serie ook gespeeld hadden. De serie ging verder waar het verhaal van de oorspronkelijke serie ophield. Dat wil zeggen dat de laatste twee jaar van de missie ingevuld werden. De serie heette net als het origineel Star Trek en wordt ter onderscheid meestal de animatieserie genoemd. In twee seizoenen werden er 22 afleveringen van gemaakt. Deze werden uitgezonden in het seizoen 1973-1974 en het najaar van 1974.
Hoewel de tekenfilmserie niet door iedereen als deel van Star Trek gezien wordt zijn er, afgezien van de stemmen, verbanden. Zo werkten er voor een deel dezelfde scenarioschrijvers aan mee. Sommige scenario's waren zelfs oorspronkelijk geschreven voor de originele serie. In een bepaald opzicht ging de tekenfilm zelfs verder dan het origineel. Er kwamen buitenaardse wezens in voor die meer van mensen afweken dan make-up kon bewerkstelligen, en er kwamen schepen in voor die niet gebouwd hadden kunnen worden. Dit aspect voorspelde de toekomst, waarin de Star Trek-series steeds meer gebruik gingen maken van computeranimaties om dat te laten zien wat niet maakbaar is.
De animatieserie speelde zich af op hetzelfde schip als de oorspronkelijke serie, de U.S.S. Enterprise NCC-1701, en ook de hoofdrolspelers waren grotendeels hetzelfde:
- Kapitein: James T. Kirk - stem van William Shatner.
- Spock - stem van Leonard Nimoy.
- Dr. Leonard H. Bones McCoy - stem van DeForest Kelley
- Montgomery E. Scotty Scott - stem van James Doohan
- Nyota Uhura - stem van Nichelle Nichols
- Hikaru Sulu - stem van George Takei
- Nurse Christine Chapel - stem van Majel Barrett-Roddenberry
- Shiboline M'Ress (Caitiaan) - stem van Majel Barrett-Roddenberry
- Arex Na Eth (Edosiaan) - stem van James Doohan.
[bewerk] The Next Generation
De volgende generatie - Vanwege de blijvende populariteit van Star Trek waren er eind jaren '70 van de 20e eeuw plannen om een nieuwe serie over de Enterprise te maken, een opvolger van The Original Series (werknaam "Star Trek - Phase II"). De bedoeling was dat het een serie zou worden over hetzelfde schip en dezelfde bemanning als de oorspronkelijke serie. Uiteindelijk zijn de scripts die de eerste twee afleveringen hadden moeten worden in 1979 gebruikt om de op zichzelf staande film Star Trek: The Motion Picture te maken. Wat betreft de serie Phase II bleef het verder bij plannen: pas in 1987 kwam er een nieuwe Star Trek serie, genaamd "The Next Generation". Wel zijn een aantal oude scripts die ooit voor Phase II waren geschreven uiteindelijk na bewerking voor The Next Generation gebruikt. Deze nieuwe serie speelde zich honderd jaar later af, in het jaar 2364, rond een nieuwe Enterprise (U.S.S. Enterprise NCC-1701-D) met een nieuwe bemanning. Hoewel het eerste seizoen van The Next Generation kritiek kreeg, onder andere omdat de afleveringen te zoet zouden zijn, was dit eerste seizoen goed genoeg om de serie te prolongeren. Met nieuw materiaal, en met beduidend meer middelen dan de oorspronkelijke serie uit de jaren '60, werd The Next Generation uiteindelijk een enorm succes. Er werden in de periode 1987-1994 in 7 seizoenen 177 afleveringen van uitgezonden. In 1991 overleed Gene Roddenberry.
Hoofdrolspelers:
| Personage | Acteur | Positie | Ras/soort | Bijzonderheden |
| Jean Luc Picard | Patrick Stewart | Kapitein (CO) | Mens | |
| William T. Riker | Jonathan Frakes | 1st officer (XO Commander) | Mens | |
| Beverly Crusher | Gates McFadden | Scheepsarts (Commander) | Mens | |
| Data | Brent Spiner | 2nd Officer (Lt. Commander) | Androïde | |
| Deanna Troi | Marina Sirtis | Adviseur (Commander) | Half mens, half Betazoïde | |
| Worf, zoon van Mogh | Michael Dorn | Chief Tactical/Security (Luitenant) | Klingon | |
| Geordi La Forge | LeVar Burton | Chief Engineer (Lt. Commander) | Mens | |
| Wesley Crusher | Will Wheaton | Kadet | Mens | Zoon van Dr.Crusher |
| Guinan | Whoopi Goldberg | Bardame | El-Auriaan | |
| Miles O'Brien | Colm Meaney | Transporter Chief | Mens | |
| Q | John de Lancie | Q |
[bewerk] Deep Space Nine
Verre ruimte negen - Zoals de oorspronkelijke serie een missieduur van vijf jaar had, zo was het ook duidelijk dat de serie succesvolle The Next Generation niet altijd maar door kon blijven draaien. Daarom werd een volgende serie opgezet, met een ander thema. In plaats van een ruimteschip dat bij planeten langsging werd het centrale thema een ruimtestation ver in de ruimte, op een plaats waar veel ruimteschepen langskwamen. Dit ruimtestation heette Deep Space 9, ook D.S. 9 (nine) genoemd.
Het nadeel van die statische thuisbasis was dat de mogelijkheid van ontdekking van andere werelden er grotendeels door ontbrak. Dit werd gecompenseerd door een duidelijkere verhaallijn dan in de eerdere series. Dat werd bereikt door de serie overlappend met The Next Generation te starten, zodat die wereld als uitgangspunt kon dienen, en doordat het station in een gebied lag waar eerder een conflict geweest was en dat uiteindelijk opnieuw onderweg bleek naar een oorlog. Toch was dit op den duur kennelijk onvoldoende, want in de latere seizoenen werd er een ruimteschip aan het station toegevoegd.
In de periode 1993-1999 zijn 7 seizoenen met in totaal 176 afleveringen uitgezonden. Hoewel sommige fans van de eerdere Star Trek series en films neerkijken op het 'soap'-achtige karakter van D.S. 9, blijkt de serie over het algemeen goed te scoren, en zelfs populairder te zijn dan Voyager [1]. In een recente poll op een fansite werd DS9, hoewel controversieel, door de fans de beste van alle series genoemd. Ze wordt vooral geroemd voor haar raakvlakken met de actuele realiteit op het vlak van internationale politiek.
Hoofdrolspelers:
- Kapitein Benjamin Lafayette Sisko - Avery Brooks
- Kira Nerys (Bajoraan) - Nana Visitor
- Dax (Trill):
- Jadzia Dax - Terry Farrell (seizoen 1-6)
- Ezri Dax - Nicole de Boer (seizoen 7)
- Odo Ital (Vormveranderaar) - Rene Auberjonois
- Dr. Julian Bashir - Alexander Siddig
- Chief engineer Miles Edward O'Brien - Colm Meaney
- Jake Sisko - Cirroc Lofton
- Quark (Ferengi) - Armin Shimerman
Terugkerende gasten:
- Gul Dukat - Marc Alaimo
- Elim Garak - Andrew Robinson
- Vrouwelijke vormveranderaar - Salome Jens
- Leeta - Chase Masterson
- Martok - J.G. Hertzler
- Morn - Marc Allen Shepherd
- Nog - Aron Eisenberg
- Rom - Max Grodénchik
- Joseph Sisko - Brock Peters
- Weyoun - Jeffrey Combs
- Kai Winn - Louise Fletcher
- Vic Fontaine - James Darren
[bewerk] Voyager
Zie Star Trek: Voyager voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Reiziger - Een half jaar nadat The Next Generation eindigde, halverwege het televisieseizoen, begon naast Deep Space Nine toch ook weer een serie gebaseerd op een ruimteschip, de U.S.S. Voyager NCC-74656 (kortweg: Voyager). Dit schip raakt op haar eerste missie door toedoen van het wezen Caretaker (verzorger) verzeild in het Delta-kwadrant, 70.000 lichtjaar van de Aarde. Voyager kent een sterke rode draad, namelijk de lange thuisreis van het ruimteschip Voyager, en de zoektocht naar mogelijkheden deze reis te verkorten. Naast afleveringen rond deze rode draad zijn er ook vele zelfstandige afleveringen gemaakt. In de periode 1995-2001 liep Voyager voor 7 seizoenen en voor 172 afleveringen.
Hoofdrolspelers:
- Kate Mulgrew: Kapitein Kathryn Janeway
- Robert Beltran: Chakotay
- Tim Russ: Tuvok (Vulcan)
- Roxann Dawson: B'Elanna Torres (Half Klingon, half mens)
- Robert Duncan McNeill: Tom Paris
- Garrett Wang: Harry Kim
- Ethan Phillips: Neelix (Talaxiaan)
- Robert Picardo: De dokter (hologram)
- Jennifer Lien: Kes (Ocampa), in de eerste drie seizoenen
- Jeri Ryan: Seven of Nine (voormalig Borg), vanaf het vierde seizoen
[bewerk] Enterprise
Na afloop van de serie Voyager werd een idee dat al enige tijd circuleerde uitgevoerd: met de middelen zoals die voor de laatste series beschikbaar waren, zou het mogelijk zijn om een veel betere versie van de oorspronkelijke serie te maken, zij het dat je niet precies dezelfde verhalen opnieuw zou willen vertellen. Dit is nu vormgegeven in een serie die weliswaar over een schip de "Enterprise" gaat, maar over een eerdere Enterprise (de Enterprise NX-01), van 2151. Deze tijd, meer dan honderd jaar gesitueerd voor de oorspronkelijke serie, is de tijd waarin de mensheid begint aan het onderzoeken van de ruimte met ruimteschepen die sneller dan het licht kunnen vliegen, nu zij schepen ontwikkeld heeft die 'warp 5' halen. Het is het begin van Starfleet, en in deze tijd worden de technieken en protocollen ontwikkeld die in de latere series algemeen bekend zijn. In het eerste jaar was dat ook meteen de zwakke plek van de serie, omdat de karakters nog veel moesten leren, maar de kijkers veel minder. In de volgende seizoenen heeft de serie echter duidelijk meer vaart gekregen. De serie is begonnen in 2001, en heeft in totaal vier seizoenen en 98 afleveringen gedraaid. Per 2005 is, vanwege de tegenvallende kijkcijfers, besloten de serie aan het einde van het vierde seizoen te stoppen. Daarmee komt voorlopig een einde aan het Star Trek-televisietijdperk.
Hoofdrolspelers:
- Kapitein: Jonathan Archer - Scott Bakula
- Sub-commander T'pol (Vulcan) - Jolene Blalock
- Commander Charles Tucker III, kortweg Trip - Connor Trinneer
- Malcolm Reed - Dominic Keating
- Ensign Travis Mayweather - Anthony Montgomery
- Ensign Hoshi Sato - Linda Park
- Dr. Phlox (Denobulaan) - John Billingsley
- Porthos (de hond van Jonathan Archer)
Terugkerende gasten:
- Admiraal Maxwell Forrest - Vaughn Armstrong
- de Vulcan ambassadeur Soval - Gary Graham
- Shran (Andorian) - Jeffrey Combs
- Silik (Suliban) - John Fleck
- Degra (Xindi) - Randy Oglesby
- Majoor Hayes - Steven Culp
[bewerk] Films
Vanaf 1979 zijn er tien Star Trek-films uitgebracht. De films zijn onder te verdelen in The Original Series Films en The Next Generation Films. In 2006 is aangekondigd dat er een elfde film Star Trek film wordt geproduceerd en dat deze wordt geregisseerd door J.J. Abrams. Waarover het verhaal gaat, wanneer de productie start en wanneer de film in de bioscopen wordt verwacht, is tot op heden nog niet aangekondigd.
[bewerk] The Original Series Films
[bewerk] Star Trek: The Motion Picture
Zie Star Trek: The Motion Picture voor het hoofdartikel over dit onderwerp.De Film - Deze film uit 1979 speelt ruim twee jaar na de vijfjarige missie, in het jaar 2271. Kirk is inmiddels gepromoveerd tot admiraal, zijn bemanning is inmiddels over andere schepen verspreid of heeft Starfleet verlaten. Zelfs zijn schip is het oude niet meer, na ingrijpende revisie. Maar als een wolkachtige entiteit het bekende heelal binnenkomt en alles op haar pad vernietigt, neemt Kirk het bevel over de Enterprise weer op zich, en verzamelt zijn oude bemanning om zich heen om de dreiging het hoofd te bieden.
[bewerk] Star Trek II: The Wrath of Khan
Zie Star Trek II: The Wrath of Khan voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Khan's gramschap - In 1982 kwam deze tweede Star Trek-film uit. Het is nu 2285. Spock heeft het commando over de Enterprise en leidt daar kadetten op. Admiraal Kirk komt aan boord om hun laatste trainingsmissie bij te wonen. Intussen legt het ruimteschip de Reliant, met Chekov aan boord, onbedoeld contact met Khan, die de Reliant kaapt en een plan ten uitvoer begint te brengen om wraak te nemen op Kirk.
(De figuur Khan en zijn geschiedenis met de bemanning van de Enterprise stammen uit de aflevering 'Space Seed', uit het eerste seizoen van de Originele Serie)
[bewerk] Star Trek III: The Search For Spock
De zoektocht naar Spock - Deze film uit 1984 sluit aan bij de vorige. Spock heeft aan het eind van de vorige film zijn leven geofferd om de Enterprise en haar bemanning te redden. Als blijkt dat er toch nog hoop is om Spock te doen herleven, maar dat de bureaucratie er alleen op uit is om de Enterprise te slopen, stelen Kirk en zijn bemanning het schip, en offeren hun carrières en uiteindelijk zelfs het schip op voor Spock.
[bewerk] Star Trek IV: The Voyage Home
De reis naar huis - Deze film uit 1986 speelt deels werkelijk in dat jaar, en deels in 2286. Kort na de gebeurtenissen uit de vorige film treedt een ramp op die alleen kan worden afgewend door de aanwezigheid van intussen uitgestorven bultrugwalvissen op aarde. Kirk probeert terug te reizen in de tijd om zo het probleem op te lossen. Een deel van de actie in deze film was destijds "hedendaags". Dat, en het feit dat de film zonder veel Star Trek-kennis gevolgd kon worden, maakten waarschijnlijk dat deze film een groot succes was bij het grote publiek.
[bewerk] Star Trek V: The Final Frontier
Zie Star Trek V: The Final Frontier voor het hoofdartikel over dit onderwerp.De laatste grens - In 2287 probeert Sybok, de halfbroer van Spock, het centrum van het heelal te bereiken, waar hij hoopt de planeet Eden, de "woonplaats" van God te vinden. Hij weet zijn situatie precies zo te manipuleren dat de Enterprise met zijn halbroer hem voor dat doel in handen valt. Deze film uit 1989 is waarschijnlijk niet slechter dan de gemiddelde aflevering van de oorspronkelijke serie, maar hij steekt erg slecht af bij de goede films ervoor en erna.
[bewerk] Star Trek VI: The Undiscovered Country
Zie Star Trek VI: The Undiscovered Country voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Het onbekende land - Dit is de laatste film uit de verhaallijn van de karakters uit de oorspronkelijke serie, uit 1991. In het jaar 2293 is er eindelijk kans op vrede tussen de Federatie en de Klingons nadat de Klingon-maan Praxis is ontploft. De Kanselier van het Klingon keizerrijk heeft om onderhandelingen verzocht. Kirk wordt opgedragen de kanselier naar de aarde te begeleiden. Al voert hij zijn missie uit, Kirk protesteeert omdat hij gewend is de Klingons als de vijand te zien. Maar in beide kampen zijn er tegenstanders van de vrede die meer doen dan alleen protesteren.
[bewerk] The Next Generation Films
[bewerk] Generations
Zie Star Trek: Generations voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Generaties - De doorgeslagen wetenschapper Soran doet er alles voor om weer in de Nexus te belanden. In deze Nexus, een door het heelal reizend lint van energie, bestaat geen tijd en men waant zich er in de zevende hemel. Om in de Nexus te geraken wil Soran de koers van de Nexus wijzigen door de ster van het Veridiaanse zonnestelsel op te blazen. De kapitein van de Enterprise in het jaar 2371, Jean-Luc Picard, belandt ook in de Nexus, maar weet daar de hulp in te roepen van een illustere voorganger, James T. Kirk. Gezamenlijk keren ze terug uit de Nexus en proberen ze het zonnestelsel voor vernietiging te behoeden.
Deze film uit 1994 is geregisseerd door David Carson en is de laatste waarin enkele van de personages uit de originele serie voorkomen.
[bewerk] First Contact
Zie Star Trek: First Contact voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Eerste contact - In het jaar 2373 zetten de Borg opnieuw een aanval in tegen de Aarde. Maar ditmaal proberen ze de mensheid te veroveren in het verleden: ze reizen naar het jaar 2063 om te voorkomen dat raketgeleerde Zefram Cochrane ontdekt hoe je sneller dan het licht kan reizen. Diens proefvlucht in de Phoenix-raket initieert het eerste contact met de Vulcanen, een buitenaards volk. De Enterprise volgt de Borg om inmenging te verhinderen. Maar terwijl de technici Cochrane ondersteunen bij de proefvlucht, komen de Borg aan boord van de Enterprise en zorgen daar voor een bittere strijd tussen Picard, Data en de leider van de Borg, de Borg Koningin.
Deze film uit 1996 werd geregisseerd door mede-hoofdrolspeler Jonathan Frakes en maakt opnieuw gebruik van het thema tijdreizen. Dit kwam al eerder aan bod in Star Trek 4: The Voyage Home, waarin de Enterprise naar de tijd van de kijker, het jaar 1986 kwam.
[bewerk] Insurrection
Zie Star Trek: Insurrection voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Rebellie - De androïde Data raakt in 2375 op een undercover missie beschadigd en rebelleert tegen de Federatie. Picard zoekt Data op, om achter de motieven van de anders zo integere Data te komen. Tijdens het onderzoek komt een grootschalig complot naar boven, gesmeed door de So'Na en Starfleet, om het Ba'Ku-volk te verdrijven en zo de weg vrij te maken voor het binnenhalen van een bijzondere natuurlijke bron: metafasische straling die een verjongende invloed heeft op alle levende wezens. Picard en zijn bemanning besluiten ten strijde te trekken tegen de So'Na en het eigen opperbevel.
Net als in de film is ook in de werkelijkheid de tijd twee jaar later ten opzichte van de vorige film, 1998. Geregisseerd door mede-hoofdrolspeler Jonathan Frakes.
[bewerk] Nemesis
Zie Star Trek: Nemesis voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Deze film uit 2002, geregisseerd door Stuart Baird, speelt in het jaar 2379, waarin er een machtsgreep in het Romulaanse keizerrijk plaatsvindt. De Enterprise is onderweg naar Betazed waar Riker en Troi een traditionele huwelijksceremonie zullen ondergaan. Onderweg wordt de Enterprise met Picard naar Romulus gestuurd omdat de nieuwe praetor wil praten over vrede. De praetor, Shinzon, blijkt echter geen Romulaan te zijn, maar een imperfecte kloon van Picard. En vrede staat niet op zijn programma.
[bewerk] Star Trek XI
Zie Star Trek XI voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Star Trek XI is de werktitel van de geplande elfde film in de Star Trek-film serie. De film verkreeg veel aandacht in de pers in de jaren 2005-2006. In April 2006, na verschillende jaren van geruchten en speculatie kondigde Paramount Pictures aan dat de film zal worden geproduceerd door J. J. Abrams (hem werd ook de optie gegeven om de film te regisseren) en Damon Lindelof. De film wordt verwacht in 2008, maar een officiële releasedatum of titel is niet aangekondigd.
[bewerk] Geschreven media
[bewerk] Boeken
Naast de series en de films zijn er romans over dezelfde wereld. Dit begon al met boekversies van de oorspronkelijke serie, door James Blish. Ook is er een serie foto-stripboeken verschenen met in elk boekje een complete aflevering in foto's. Verder zijn er boekversies van de films, en verhalen die als een extra afleveringen van de serie fungeren, maar ook zijn er verhalen over andere karakters in de wereld van Star Trek. Verder zijn er boeken met "technische" gegevens over alle apparaten, ruimteschepen en planeten die in de wereld voorkomen. Ook is er een aantal stripverhalen uitgekomen over Star Trek, en een encyclopedie.
[bewerk] Spellen
Zoals voor veel goed-uitgewerkte werelden bestaat er ook voor Star Trek een rollenspel. Er bestaan zelf organisatie's die volledig in het Nederlands de wereld van Star Trek naspelen met behulp van fora en/of e-mail en hun eigen gemaakte personages. Daarnaast bestaat er een groot aantal computerspellen. Het eerste Star Trek-computerspel dateert uit de jaren '70. Dit spel had een tekstinterface, waarmee de speler de Enterprise kon verplaatsen en op Klingonen kon schieten. Latere computerspellen zijn veel "realistischer". Ook zijn er inmiddels avonturenspellen in de wereld van Star Trek, zoals Star Trek: Elite Force 1 & 2. Ook komt in 2007 misschien wel het grootste rollenspel dat Star Trek zal kennen uit, namelijk Star Trek online. Een virtuele wereld waarin duizenden mensen tegelijkertijd online kunnen zijn.
[bewerk] Fanfictie
Naast bovenstaande werken die met toestemming van de rechthebbenden geschreven zijn, is er een zeer groot aantal verhalen geschreven door fans. Soms zijn dit verhalen die losse eindjes van de series afwerken. Veelal zijn het verhalen of zelfs scripts voor afleveringen van de series. Soms zijn het complete boeken die elders in de wereld spelen. En er zijn zelfs een paar schrijvers die hele series van 175 afleveringen schrijven, onafhankelijk van de bestaande series.
[bewerk] Klingons
Een geval apart is het Klingooninstituut. Door de leden van dit instituut wordt de taal van de Klingonen ontwikkeld. Dit is zover gevorderd dat er zelfs een Klingoonse Wikipedia begonnen is.
[bewerk] Wereld
[bewerk] Wereldbeeld
Alle series zijn geschreven vanuit een ideologisch beeld van de wereld. De bemanningen van de verschillende ruimteschepen en -stations bestaan uit leden van vele verschillende rassen die tot gezamenlijk doel hebben, de vreedzame verkenning van het heelal en het ontdekken van nieuwe beschavingen. Naarmate de series verder in de toekomst spelen zijn die rassen exotischer, maar de essentie, dat alle mensen gelijk zijn en kunnen samenwerken als ze dat willen, blijft. Dit is de boodschap die Roddenberry wou meegeven aan de Verenigde Staten in een tijd waarin de Koude oorlog een grimmige realiteit was, en waarin Martin Luther King probeerde duidelijk te maken dat afschaffing van de slavernij niet genoeg was. Vrijwel alle episodes van alle series gaan uiteindelijk over een herkenbaar centraal menselijk conflict dat door goede wil en verstandig handelen wordt opgelost, liever dan het uit te vechten.
In het algemeen kan men stellen dat Star Trek een weerspiegeling is van het bestaande wereldbeeld in de Verenigde Staten. In de jaren '60 werd de USSR weerspiegeld in de Klingons, en de Chinezen in de Romulans. Waar Star Trek in de jaren '80 nog bestond uit een internationale gemeenschap, hebben de bemanningen in de jaren '90 en in het nieuwe millennium een VS-gedomineerde samenstelling. Politiek en sociaal gevoelige thema's worden, in tegenstelling tot de eerste reeksen, vermeden.
[bewerk] Techniek
Een verder kenmerk van de wereld is dat alle technologie die in Star Trek voorkomt doordacht is. Weliswaar komen er nogal wat ideeën voor in de series die op dit moment onmogelijk zijn, maar waar dat zo is is er meestal een verklaring binnen de wereld die aangeeft dat er aan gedacht is dat hedendaagse principes daarvoor omzeild moeten worden. Zo heeft Star Trek bijvoorbeeld warp-technologie, waardoor de ruimte vervormd wordt om de beperkingen van de relativiteitstheorie te omgaan. En de deeltjestransporteurs maken gebruik van een Heisenberg Compensator, om Werner Heisenberg's onzekerheidsrelatie te compenseren. Op die manier wordt een beeld geschapen van een wereld die weliswaar anders is dan de onze, maar waar niet rechtstreeks tegen de principes uit onze wereld ingegaan wordt.
Hiermee worden de problemen tamelijk geruisloos omzeild zonder dat daar een echte technische oplossing voor nodig is. De meeste aliens spreken idiomatisch Amerikaans-Engels, wat bij het weergeven van een gesprek 'op het grote scherm' van de Enterprise nog kan worden geschoven op een onzichtbaar tussengeschakelde vertaalcomputer, maar ook bij direct persoon-tot-persooncontact verstaat men elkaar altijd onmiddellijk zonder vertaler. Transport tussen het ruimteschip en een planeet is probleemloos door over te 'beamen' en communicatoren maken iedereen overal bereikbaar. De techniek staat het verhaal niet in de weg, maar functioneert volkomen transparant, tenminste zolang de weigerende techniek niet zelf deel van het verhaal is.
[bewerk] Invloeden
Aan de andere kant zijn er bedenksels die intussen al realiteit geworden zijn: Denk aan het communicatie-apparaatje dat James Kirk gebruikt - Dit lijkt in vormgeving en functie veel op de mobiele telefoon van tegenwoordig. De inspiratie van Star Trek in de wetenschap is soms erg duidelijk: Zo vonden de fans de ruimteshuttle kennelijk zo duidelijk door de serie geïnspireerd dat ze een succesvolle actie begonnen om SpaceShipOne, nu opgesteld in het Smithsonian's National Air and Space Museum, Enterprise te laten noemen.
[bewerk] De rassen en volkeren
Zie Rassen en volkeren (Star Trek) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Star Trek kent vele rassen en volken. De meeste van deze rassen zijn mensachtig, met kleine of grote uiterlijke verschillen, die zich meestal voordoen als ribbels op de neus of op het voorhoofd.
[bewerk] Mensen
De mensheid heeft in Star Trek eindelijk contact gelegd met buitenaarde beschavingen. Het eerste contact werd gelegd door Zephram Cochrane met de Vulcans op 5 april 2063, toen hij zijn eerste vlucht met een ruimtevaartuig met warp-aandrijving maakte. Sindsdien is, ondanks sommige terugslagen, een hechte gemeenschap ontstaan, die de basis vormde voor de Verenigde Federatie van Planeten.
[bewerk] Vulcans
De Vulcans is een ras van zeer intelligente mensachtigen, die logica als de basis voor iedere beslissing zien. Emoties worden onderdrukt door een strenge geestelijke discipline. Het verlies van deze discipline leidt vaak tot hevige en ongecontroleerde uitbarstingen. Uiterlijk verschillen Vulcans slechts van mensen door hun puntige oren en omhooggekrulde wenkbrauwen.
[bewerk] Romulans
Romulans zijn verwant aan Vulcans, maar hebben nooit geleerd hun emoties onder controle te brengen. Als gevolg daarvan zijn Romulans zeer oorlogszuchtig en opportunistisch. Vaak zijn ze tegenstander van de Verenigde Federatie van Planeten, maar in sommige gevallen vormen ze ook een tijdelijke alliantie met hen om een groter gevaar tegen te gaan.
[bewerk] Klingons
Klingons zijn oorlogszuchtige mensachtigen, die ten tijde van James Kirk de aartsvijand waren van de Verenigde Federatie van Planeten. Klingons stellen eer boven alles en willen die eer het liefste op het slagveld behalen. Uiterlijk hebben ze een grote geribbelde voorhoofden en de mannen dragen meestal snor en baard.
[bewerk] Borg
De Borg zijn een ras van met mechanische implantaten verbeterde mensachtigen. Zij assimileren rassen die technologie of kennis hebben die de Borg niet hebben om op die manier die technologie of kennis te vergaren. Deze assimilatie gebeurt vrijwel nooit vrijwillig. De Borg vormen een collectief; individuen bestaan niet in hun organisatiestructuur. Door deze organisatie zijn zij in staat om zich bijzonder snel aan te passen aan een veranderende omgeving.
[bewerk] Ferengi
De Ferengi zijn een ras van kleine mensachtigen met enorm grote oren. Zij hebben als voornaamste doel het maken van winst, al dan niet op legale wijze. Hun samenleving is patriarchaal; vrouwen worden geacht geen kleren te dragen.
[bewerk] De fans
Ten tijde van de oorspronkelijke serie was er maar een kleine schare fans, maar degenen die de serie waardeerden, de Trekkies, waren er helemaal wild van. Toen gold dat je ofwel een Trekkie was, ofwel Star Trek afschuwelijk vond. Intussen zijn er miljoenen fans wereldwijd. Er worden ook conventies georganiseerd waar de fans samenkomen en hun kennis van en liefde voor Star Trek uiten. Maar niet al deze fans zijn even fanatiek. Naast de Trekkies onderscheidt men nu ook Trekkers, die weliswaar belangstelling hebben voor Star Trek, maar er niet hun leven van maken. Van het onderscheid tussen Trekkers en Trekkies wordt wel gezegd: Een Trekker noemt zijn hond "Spock"; een Trekkie noemt zijn zoon "Kirk". In 2002 en 2004 zijn twee documentaires over fans op dvd uitgebracht: Trekkies en Trekkies2. Een groep Finse fans heeft meerdere parodieën gemaakt onder de naam Star Wreck, waaronder Star Wreck: In the Pirkinning. Ook elders in de wereld zijn er series die door fans gemaakt worden. In Nederland heeft men bijvoorbeeld Star Trek: Dark Armada. Deze serie is in Nederland de verst gevorderde serie in ontwikkeling.
[bewerk] Bronnen
-
- ^ Op de populair Engelstalige internetsite The Internet Movie Database (IMDb) krijgt Star Trek TNG gemiddeld een 8,7; Star Trek VOY een 6,9 en Star Trek DS9 een 8,1. (Geraadpleegd op 13 september 2006)
