Fanfictie
Fanfictie (in het Engels fanfiction of fanfic) is een fictie-genre geschreven door fans van een film, boek, televisieserie of een ander type media. De schrijvers ‘lenen’ de karakters om hun eigen verhalen mee te maken zonder winstoogmerk. De verhalen worden niet officieel gepubliceerd, maar informeel (meestal op het Internet) beschikbaar gemaakt voor geïnteresseerden. De meeste fanfictie wordt in het Engels geschreven.
De geschiedenis van de fanfictie gaat terug tot 1967. Toen publiceerde een Star Trek fanblad genaamd Spockanalia voor het eerst verhalen die niet van de hand van de Star Trek-makers zelf waren, maar waar de karakters uit de televisieserie wel een rol in speelden. Hoewel het genre nu hoofdzakelijk op internet wordt beoefend, worden in de verschillende online-gemeenschappen nog steeds de tradities en conventies uit de tijd van de fanmagazines gehanteerd.
Met de komst van internet is fanfictie een wijdverbreid verschijnsel geworden dat zich uitstrekt van televisieseries als X-Files en Star Trek, films als Star Wars, boeken als Lord of the Rings (Tolkien) en Harry Potter (J. K. Rowling) tot computerspellen als Final Fantasy en Tomb Raider. De verschillende ‘fandoms’ hebben eigen archieven waarin duizenden verhalen zijn opgeslagen en gecategoriseerd. Ook worden er prijsuitreikingen georganiseerd voor de beste verhalen van het jaar.
Belangrijke redenen om fanfictie te schrijven is het plezier van het schrijven, het uiting geven aan je waardering voor een bepaalde serie, film, et cetera en de mogelijkheid die het schept om je favoriete karakters in situaties te brengen die ze, als het aan de officiële producenten ligt, waarschijnlijk nooit zullen meemaken. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat in veel fanfictie de relatie tussen twee geleende karakters centraal staat. Deze relatie is veelvuldig seksueel van aard en de beschrijvingen lopen uiteen van romantisch tot onverhuld pornografisch. Daarom wordt fanfictie veelal van een code voorzien waar de lezer de heftigheid van de beschrijvingen uit kan afleiden. Deze codes komen overeen met die van de Amerikaanse filmkeuring, variërend van PG (ouderlijk toezicht aanbevolen) tot NC-17 (niet geschikt voor kinderen van 17 of jonger).
Een belangrijk subgenre van fanfictie is ‘slash’. Dit genre draait om homoseksuele relaties tussen geleende karakters. De term is afgeleid van het Engelse woord voor het streepje-vooruit ( / ) dat tussen de namen van de karakters wordt geplaatst om aan te geven om welk koppel het gaat, bijvoorbeeld Kirk/Spock of Xena/Gabrielle.
Er wordt door de rechtmatige eigenaren van de karakters (de filmstudio’s, schrijvers, tekenaars) uiteenlopend gereageerd op het bestaan van fanfictie. De meeste zijn zich bewust van het bestaan, maar lezen het niet uit angst van plagiaat beschuldigd te worden als ze zich teveel door de verhalen van de fans laten inspireren. Ondanks het feit dat het juridisch onduidelijk is of fanfictie wel of geen inbreuk maakt op het copyright wordt het zelden verboden of wordt er een rechtszaak tegen opgestart. Het feit dat fanfictie-schrijvers onderdeel uitmaken van de trouwe achterban heeft daar natuurlijk alles mee te maken.
In sommige gevallen laten producenten zich echter wel degelijk leiden door de fanfictie op het Internet. Toen de makers van de televisieserie Xena: Warrior Princess door de grote hoeveelheid slashfictie in de gaten kregen dat de serie een grote lesbische achterban had, werd daar bewust op ingespeeld. Ook bij de televisieserie Buffy the Vampire Slayer vermoedt men een verband tussen de populariteit van slash en de coming out van het karakter Willow.
