Lichtjaar

Een lichtjaar is een lengtemaat die wordt gebruikt in de astronomie. Een lichtjaar is geen eenheid van tijd. Het is de afstand die licht aflegt in één jaar: ongeveer 9,46 × 10¹² kilometer (9,46 petameter). Om precies te zijn is een lichtjaar gedefinieerd als de afstand die een foton zou afleggen in vrije ruimte, oneindig ver weg van elk zwaartekrachtsveld en magnetisch veld in één Juliaans jaar (365,25 dagen van elk 86.400 seconden). Omdat de lichtsnelheid in vacuüm per definitie exact gelijk is aan 299.792.458 m/s is een lichtjaar exact gelijk aan 9.460.730.472.580.800 m.

Het lichtjaar wordt vaak gebruikt om de afstand tot sterren, sterrenstelsels en andere objecten in het heelal aan te duiden. In de astronomie wordt voor zulke afstanden echter vaker de parsec gebruikt, die gedefinieerd is als de afstand op welke een object een parallax van één boogseconde genereert als het geobserveerde object zich één astronomische eenheid zou verplaatsen loodrecht op de zichtlijn van de waarnemer. Een parsec is ongeveer gelijk aan 3,26 lichtjaar. De voorkeur wordt gegeven aan de parsec omdat deze gemakkelijker kan worden afgeleid uit en vergeleken met gegevens uit observaties. Bij het algemene publiek buiten wetenschappelijke kringen wordt de term lichtjaar echter vaker gebruikt.

Een lichtjaar is ook gelijk aan 63.241 astronomische eenheden (AE).

Eenheden gerelateerd aan het lichtjaar zijn de lichtminuut en lichtseconde, de afstand die het licht aflegt in vacuüm in respectievelijk één minuut en één seconde. Een lichtminuut is gelijk aan 17.987.547.480 m. Omdat licht per seconde een afstand van 299.792.458 m aflegt, is een lichtseconde gelijk aan 299.792.458 m.

[bewerk] Enkele feiten

• De afstand tussen de aarde en de maan is ongeveer één lichtseconde.
• Het licht doet er 8 minuten en 20 seconden minuten over om van de zon naar de aarde te reizen (een afstand van 1,58 × 10^-5 lichtjaar).
• Het ruimtevaartuig wat het verst van ons verwijderd is, Voyager 1, was 13 lichtuur (slechts 1,5 × 10^-3 lichtjaar) van ons verwijderd in september 2004. De Voyager heeft er 27 jaar over gedaan om die afstand af te leggen.
• De dichtstbijzijnde ster na onze zon, Proxima Centauri, is 4,22 lichtjaar van ons verwijderd.
• Het centrum van ons sterrenstelsel, de melkweg, is ongeveer 28.000 lichtjaar weg. De diameter van de melkweg is ongeveer 100.000 lichtjaar.
• Het dichtstbijzijnde grote cluster, het Virgocluster, is ongeveer 60 miljoen lichtjaar weg.
• Het zichtbare deel van het heelal heeft een straal van ongeveer 46 miljard lichtjaar, hoewel het licht van de rand van het zichtbare deel van het heelal 13,7 miljard jaar geleden werd uitgezonden (de leeftijd van het heelal). De getallen verschillen omdat in de loop van de tijd het heelal is uitgedijd.