Moskee
 |
|
 |
Algemeen: karavanserai - madrassa - mihrab - minaret - moskee - dar ul-hadis Ottomaanse architectuur: arasta - avlu - durüşşifa - imaret - külliye - sarayı - türbe |
Een moskee (Arabisch: مسجد, masdjid vaak ook gespeld als masjid) is een gebedshuis binnen de islam. Het huis van Mohammed in Medina wordt als eerste moskee beschouwd.
Omdat het gebed centraal staat, kunnen moskeeën sober van opzet zijn, maar vaak zijn het zeer indrukwekkende gebouwen met zeer uiteenlopende architecturen.
Bij de moskee staan een of meer lange, smalle torentjes: de minaretten. Vanaf een minaret roept de muezzin (ook wel muaddhin) vijf keer per dag op tot het gebed: de salat of salah, en herhaalt hierbij de shahadah. Deze oproep wordt azan (ook wel adzan, athan) genoemd.
Men richt zich bij het bidden in de richting van Mekka. Een muur in de moskee staat loodrecht op deze gebedsrichting, die qibla genoemd wordt. De mihrab is een nis in deze muur die de qibla aangeeft. Aan de kant van de mihrab kan ook een minbar, een soort preekstoel, zijn. Vanaf de minbar wordt de vrijdagse preek (khotbah of khutbah) gehouden.
Op vrijdag is het voor mannelijke moslims verplicht om naar de moskee te gaan voor het gezamenlijke middaggebed.
Traditioneel hebben mannen en vrouwen gescheiden gebieden. Dit komt waarschijnlijk voort uit de gedachte dat deze maatregel zou helpen in het uitbannen van 'onreine' gedachten, die de aandacht van het gebed kunnen afleiden. Ook de rituele reiniging voorafgaand aan het gebed vindt hierin zijn oorsprong. In de Koran wordt echter niet dwingend voorgeschreven dat vrouwen en mannen gescheiden moeten bidden. In de twee oudste moskeeën te Medina en te Mekka, bidden mannen en vrouwen dan ook gezamenlijk.
In Marokkaanse moskeeën speelt het getal "5" een belangrijke rol, vanwege "De vijf zuilen van de islam". Turkse moskeeën zijn traditioneel vaak geënt op de regelmatige achthoek (octagon).
De Grote moskee van Damascus is één van de oudste moskeeën en is gedeeltelijk gebouwd in een Byzantijnse stijl.
Een belangrijke bijdrage aan de moskee als gebouwtype is geleverd door de Osmaanse architect Sinan (1490-1588). Algemeen bekend is dat de Aya Sofia (of Haghia Sofia) te Istanbul, die voor veel werk van Sinan model heeft gestaan, in de 6e-eeuw als Byzantijnse kerk is gebouwd.
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Mosque op Wikimedia Commons. |
|
|
 |
|---|---|
| Geloof & gebruik: Allah | Hadj | Salat | Shahadah | Tawhid | Sawm | Vijf Zuilen | Wudu | Zakat | Zuilen van geloof | |
| Kalender: Asjoera | Hidjra | Offerfeest | Ramadan | Suikerfeest | |
| Personen: Aboe Bakr | Aïsja | Ali | Mohammed | Metgezellen | |
| Stromingen: Madhhab | Ibadisme | Sjiisme | Soefisme | Soennisme | |
| Wet & Recht: Fiqh | Halal en haram | Koran | Sharia | |
