Sjiisme
Het sjiisme (الشيعة) of Shiá't Ali (شیعته علی) is qua aantal aanhangers de op één na grootste stroming binnen de Islam. Het aantal aanhangers bedraagt ongeveer 15-20% van de moslims. Het soennisme is de grootste stroming binnen de islam met circa 80%.
Het sjiisme komt vooral voor in Iran en het zuiden van Irak, maar ook in Pakistan, India, Libanon, Azerbeidzjan, Jemen, Syrië en diverse Golfstaten (zie Sjiieten per land).
Sjiieten zijn de volgelingen van de Profeet Mohammed en geloven dat zijn directe opvolger Ali ibn Aboe Talib ook wel Kalief Ali of Imam Ali genoemd is, de neef (zoon van zijn oom Aboe Talib) en tevens schoonzoon van Mohammed (hij was getrouwd met Mohammeds dochter Fatima) zijn rechtmatige opvolger als leider van de gelovigen is. Sjiieten baseren het volgen van Ali op de overleveringen (Hadiths) over de profeet Mohammed en zijn uitleg van bepaalde verzen van de Koran. De titel "Sjiiet" is kort voor "Shiá'te Ali" wat letterlijk "De volgers van Ali" (als Imam en directe Kalief na de Profeet) betekent. De andere partij volgde de kaliefen, waarvan de eerste Aboe Bakr was.
De sjiieten geloven in de Koran als het woord van God en in de Soenna als de overleveringen van de profeet Mohammed. Dit zijn de twee pilaren waarop de sjiieten hun wetten en plichten baseren. De imams die hen opvolgen zijn de uitvoerders en uitleggers van deze twee pilaren.
Een belangrijk kenmerk van deze stroming is dus de plaats van de imam. Deze islamitische geestelijke is binnen het soennisme min of meer de voorganger van de vrijdagse gebedsdienst in de moskee, maar binnen het sjiisme is zijn rol en zijn geestelijke gezag veel groter. Hij wordt geacht de gelovigen krachtig te leiden in hun strijd voor de islam en wordt gezien als spreekbuis zowel op godsdienstig als sociaal en politiek vlak.
Het lukte Ali om ondanks de tegenstand van Muawija, de stichter van de dynastie van de Oemajjaden, en Mohammeds weduwe Aisha in 656 de vierde kalief te worden, als opvolger van Othman. Het geruzie tussen de twee partijen mondde echter uit in de moord op Ali in 661 door een partij van ontevredenen, de Khawarijis. Zijn opvolger en oudste zoon Hassan trad al snel af. Ali's tweede zoon Hoessein werd later eveneens vermoord. Nog altijd worden Ali en Hoessein door de sjiieten vereerd als hun twee grote martelaren. De heiligdommen die gebouwd zijn rond hun graftombes in de Iraakse steden Najaf en Koefa zijn voor de sjiieten twee zeer heilige plaatsen. Martelaarschap is een van de principes die binnen het sjiisme een belangrijke plaats innemen. Deze gebeurtenissen markeren het grote schisma binnen de islam.
Sjiieten hebben de verwachting dat de ware, door God gezonden imam, al-Mahdi, eens zal verschijnen om de ware islamitische staat in de wereld te stichten. Binnen het sjiisme bestaan er substromingen. Het grootste deel van de sjiieten behoort tot de Ithna ashri die ook wel de "twaalvers" worden genoemd omdat zij na Ali nog elf andere imams hebben gekend. Zij geloven dat de twaalfde imam, Mohammed al-Mahdi, door God wordt beschermd en op het einde der tijden terug zal keren om vrede en rechtvaardigheid te stichten.
Een ander substroming binnen het sjiisme is het isma'ilisme. In aantallen zijn ze veel minder dan de Ithna ashri, maar ze hebben in de loop van de geschiedenis veel invloed gehad. Zo hadden zij een groot rijk gesticht dat in zijn hoogtijdagen strekte van de Atlantische Oceaan in Afrika, tot aan de heilige steden Jeruzalem, Mekka en Medina. Het Fatimidenrijk, zoals dit wordt genoemd, bestond van het jaar 909 tot 1171.
Na de ineenstorting van het Fatimidenrijk, wisten de isma'ili's een aantal forten in Perzië te veroveren. Het fort van Alamout was zo'n fort. Het is in deze tijd dat de isma'ili's bekend werden onder de naam Hashashins of Assasins. Ze stonden er om bekend dat ze, als ze bedreigd werden, niet schuwden om de leiders van hun vijanden door middel van aanslagen om het leven te brengen. Tegenwoordig zijn de isma'il's verspreid over de hele wereld. Hum imam is Prins Shah Karim, Aga Khan IV, die ze erkennen als de 49ste imam na Ali.
[bewerk] Zie ook
Volgens het Groene boekje is sjiisme de juiste spelling, evenals sjiiet(en). Andere varianten zoals sji'isme en shi'isme komen echter veelvuldig voor.
|
|
 |
|---|---|
| Geloof & gebruik: Allah | Hadj | Salat | Shahadah | Tawhid | Sawm | Vijf Zuilen | Wudu | Zakat | Zuilen van geloof | |
| Kalender: Asjoera | Hidjra | Offerfeest | Ramadan | Suikerfeest | |
| Personen: Aboe Bakr | Aïsja | Ali | Mohammed | Metgezellen | |
| Stromingen: Madhhab | Ibadisme | Sjiisme | Soefisme | Soennisme | |
| Wet & Recht: Fiqh | Halal en haram | Koran | Sharia | |
