Mekka
Coördinaten:
21 25 NB, 39 49 OL
Mekka (مكة of مكة المكرّمة Makka al-Mukarrama) (1.294.168 inwoners (2004)) is de hoofdstad van de provincie Mekka in Saoedi-Arabië in de historische regio Hidjaz. Het ligt 73 kilometer van Djedda, in de zanderige Abrahamvallei op 277 meter boven zeeniveau en 80km van de Rode Zee.
De stad is de heiligste stad binnen de islam en de hadj, de pelgrimage naar Mekka, is verplicht voor iedere moslim die het zich financieel en qua gezondheid kan veroorloven. Voor een moslim is de al-Masjid al-Haram, de moskee met de Ka'aba de heiligste plaats ter aarde. Zowel de stad als de moskee zijn streng verboden voor niet-moslims.
Inhoud |
[bewerk] Het belang van Mekka in de islam
Een van de vijf zuilen van de islam is de eerder genoemde hadj. Circa 2 tot 3 miljoen pelgrims trekken tijdens de islamitische maand Dhu al-Hijjah naar de stad. Ook de kleinere bedevaart gedurende het jaar, de Umrah, trekt vele miljoenen moslims.
Het belangrijkste gebouw in Mekka is de Ka'aba. Volgens de islamitische overlevering werd een meteoriet, de Hadjar al-Aswad, door de engel Djibril aan Ibrahim gegeven en waren het Ibrahim en Ishma'il die de Ka'aba hebben heropgericht en in een hoek van deze kubus de meteoriet hebben verwerkt. Als onderdeel van de Hadj loopt men o.a. zeven keer rond de Ka'aba en probeert men de Hadjar al-Aswad aan te raken of te kussen. Ook legt de Ka'aba de islamitische gebedsrichting, de qibla, vast. Men behoort vijf keer per dag in de richting van de Ka'aba te bidden, dus in de richting van Mekka.
Pelgrims gaan tijdens de Hadj ook naar de bron Zamzam om van het water aldaar te drinken. Het water wordt geacht een heilzame werking te hebben. Vaak wordt ook wat van dit water mee naar huis genomen.
[bewerk] Geschiedenis van Mekka
[bewerk] Voor Mohammed
Voor de islam was Mekka een belangrijke handelsstad op het Arabisch Schiereiland. De stad trok van verschillende kanten handel aan. Volgens veel Arabische historische bronnen was er ook handel met de toenmalige Byzantijnse, Perzische en andere rijken, maar in andere talen wordt nooit over Mekka gesproken. De stad lag niet erg gunstig op een handelsroute, omdat daar de geografische situatie niet naar was[1]. De nabijgelegen stad Taif lag daarvoor bijvoorbeeld veel gunstiger.
Mekka trok veel handel aan door de Ka'aba. Dit heiligdom - tegenwoordig het heiligste in de islam - was toentertijd een heidens heiligdom. De Ka'aba verschilde van de andere heiligdommen in Arabië, doordat het pretendeerde een universeel heiligdom te zijn. Naar verluidt verbleef elke god van het voor-islamitische Arabië in dit heiligdom, circa 360. Dit heiligdom trok bezoekers aan en daarmee weer handel. De stam de Koeraisj controleerde in de zesde eeuw de Ka'aba en daarmee ook de handel.
De Abessijnen, christenen die oorspronkelijk uit Ethiopië kwamen, hadden in de loop van de zesde eeuw een kerk gebouwd in Sanaa, nu de hoofdstad van Jemen. Zij waren jaloers op Mekka's dominante positie en in het Jaar van de Olifant, vermoedelijk 570 of 571, vielen zij met olifanten Mekka aan.
[bewerk] Mohammed
In datzelfde jaar werd volgens de overlevering de profeet Mohammed geboren in Mekka. Zijn precieze geboortedatum is onbekend en hij wist deze zelf waarschijnlijk ook niet, omdat dat toentertijd nu eenmaal niet gebruikelijk was.
In zijn veertigste levensjaar ontvangt hij de eerste openbaring in de grot Hira, zo'n 3 kilometer buiten de stad Mekka. Vele openbaringen volgen nog en deze zijn later vastgelegd in de koran. De Mekkanen moeten niets hebben van Mohammed. In 622 besluit hij dan ook naar Jathrib (het latere Medina) te trekken. Deze zogenoemde Hidjra vormde later het begin van de islamitische jaartelling. Later keert Mohammed naar Mekka terug.
[bewerk] Na Mohammed
Na Mohammeds dood regeerden de vier rechtgeleide kaliefen nog vanuit Mekka, maar daarna verplaatst het centrum van de macht zich naar Damascus en later Bagdad. Hoewel Mekka de meest heilige stad blijft, blijft haar economische positie beperkt.
Tot 1924 regeerden de Sjarifen van Mekka over Mekka en de Hidjaz. De sjarif was een lijnrechte afstammeling van Mohammed. De laatste sjarif die over het gebied regeerde was Hoessein Ibn Ali. Na de periode van de Sjarifen werd het land een onderdeel van Saoedi-Arabië.
[bewerk] Niet-moslims en Mekka
Niet-moslims mogen de stad Mekka niet betreden. De toegangswegen tot de stad worden dan ook gecontroleerd. Toch blijkt de stad een bijzondere aantrekkingskracht voor niet-moslims te bezitten. Een van de weinigen die het lukte de stad te bezoeken was de Britse ontdekker Sir Richard Burton in 1853. Door zichzelf als Afghani moslim te vermommen wist hij Mekka binnen te komen. Hij legde zijn ervaringen vast in Personal Narrative of a Pilgrimage to Al Madinah and Meccah. De Nederlander Christiaan Snouck Hurgronje bezocht de stad in 1887 terwijl hij zich uitgaf als bekeerling.
[bewerk] Uitdrukking
In het Nederlands wordt mekka ook als soortnaam gebruikt voor plaatsen die ergens zeer belangrijk voor zijn, in de uitdrukking het mekka van .... Zo wordt Las Vegas wel het mekka van het gokken genoemd, en Silicon Valley het mekka van de IT-industrie.
[bewerk] Spelling
In de jaren ' 80 heeft Saoedi-Arabië de Engelse trancriptie van de naam Mekka veranderd in Makkah. In het geschreven Arabisch bestaat er geen onderscheid tussen Mekka en Makkah: de a wordt in diverse dialecten een è-klank als de a volgt op bijvoorbeeld de m.
In Psalm 84, vers 7, is sprake van het Baka-dal. Er is wel eens een verband gelegd met de aanduiding Bekka voor de stad Mekka die op enkele plaatsen in de koran voorkomt als oudere naam voor de stad, maar dit is controversieel.
[bewerk] Voetnoten
- ^ Geen god dan God, Reza Aslan, 2005. ISBN 9789023417538
[bewerk] Externe links
|
|
 |
|---|---|
| Geloof & gebruik: Allah | Hadj | Salat | Shahadah | Tawhid | Sawm | Vijf Zuilen | Wudu | Zakat | Zuilen van geloof | |
| Kalender: Asjoera | Hidjra | Offerfeest | Ramadan | Suikerfeest | |
| Personen: Aboe Bakr | Aïsja | Ali | Mohammed | Metgezellen | |
| Stromingen: Madhhab | Ibadisme | Sjiisme | Soefisme | Soennisme | |
| Wet & Recht: Fiqh | Halal en haram | Koran | Sharia | |
