Amedeo Modigliani

Amedeo Clemente Modigliani (Livorno, 12 juli 1884 - Parijs, 24 januari 1920) was een Italiaans kunstschilder en beeldhouwer. De schilderkunst van Modigliani is herkenbaar aan de langgerekte lichamen van de vrouwen en de warme gloeiende kleuren.

Inhoud

1 Biografie
2 Het werk
3 Belangrijke exposities
4 Schilderstijl
5 Musea
6 Externe links

[bewerk] Biografie

Modigliani was telg uit een Joods koopmansgeslacht. Hij was het vierde kind van Flaminio Modigliani en zijn Franse vrouw, Eugénie Garsin. Modigliani groeide op in armoede en leed op 14-jarige leeftijd aan tyfus en twee jaar later aan tuberculose. De familie van Modigliani leed ook aan depressies, net zoals hijzelf. In 1898 kreeg zijn 26-jarige broer, Emmanuel, zes maanden gevangenisstraf vanwege anarchisme.

In 1902 begon Amedeo met zijn kunstopleiding in de Scuola libera di Nudo (Vrije school van naaktstudies) in Florence. Een jaar later verhuisde hij naar Venetië waar hij zich inschreef bij het Istituto per le Belle Arti di Venezia. In Venetië probeerde hij voor het eerst hasjiesj en begon in plaats van te studeren de sjofele delen van de stad te bezoeken.

In 1906 verhuisde Modigliani naar Parijs, dat toen het brandpunt van de avant-garde was en waar hij een voorbeeld werd van de tragische artiest. Hij vestigde zich in Le Bateau-Lavoir, een commune voor armoedige artiesten in Montmartre, en begon snel met schilderen, in eerste instantie beïnvloed door Henri de Toulouse-Lautrec totdat Paul Cezanne hem tot andere inzichten bracht. Niettemin ontwikkelde Modigliani zijn geheel eigen stijl, die in de verte verwant is aan het kubisme, maar zonder de hoekige vormen. Hij is bekend om zijn snelle arbeid; hij kon een portret in één of twee zittingen afmaken. Als een schilderij eenmaal af was, zou hij er nooit meer aan werken. Toch zeiden degenen die voor hem poseerden dat het was alsof Modigliani je ziel blootlegde.

In 1909 keerde Modigliani terug naar Livorno, ziekelijk en uitgebrand door zijn levensstijl. Hij bleef echter niet lang in Italië en ging snel terug naar Parijs, waar hij nu een studio huurde in Montparnasse. Hij begon ook meer te beeldhouwen vanaf dat moment.

Bij de start van de Eerste Wereldoorlog probeerde hij in het leger te gaan, maar hij werd geweigerd vanwege zijn slechte gezondheid. Wellicht wetende dat zijn leven vanwege zijn zwakke gezondheid toch niet lang zou zijn, droeg hij een doodswens met zich, dronk continu en gebruikte grote hoeveelheden verdovende middelen, met name opium.

Schilderij van Madame Pompadour door Modigliani

Amedeo Modigliani was een zeer knappe man, die een sterke aantrekkingskracht had op vrouwen. Vrouwen kwamen en gingen, totdat Beatrice Hastings zijn leven binnenkwam. Zij bleef twee jaar, en werd onder andere geschilderd als "Madame Pompadour". Zij leed echter erg onder zijn drankzucht, maar als hij nuchter was, dan was hij wel erg charmant, citeerde Dante Alighieri en gedichten van Lautreamont. Toen de Engelse schilder Nina Hamnett in Montparnasse kwam, in 1914, ontmoette zij op haar eerste avond een glimlachende man aan het tafeltje naast haar in het café, waarbij hij zichzelf voorstelde als "Modigliani, schilder en jood". Er ontstond een diepe vriendschap tussen deze twee.

Schilderij van liggend naakt uit 1917, nu in het Guggenheim Museum

Op 3 december 1917 werd de eerste en enige solotentoonstelling geopend tijdens het leven van Modigliani, in de galerie van Berthe Weill. Voor de galerie verzamelden zich opgewonden mannen, die graag de schilderijen van de volledig naakte vrouwen wilden zien. Het hoofd van de politie van Parijs vond de tentoongestelde naakten echter pornografie, waarop de tentoonstelling enkele uren na de opening gesloten moest worden. In hetzelfde jaar ontving Modigliani een brief van een oude minnares, Simone Thirioux, die hem meldde dat ze een zoon van hem had gekregen. Modigliani erkende het kind echter nooit. Bij de 18-jarige kunststudente Jeanne Hébuterne kreeg hij in Nice op 29 november 1918 een dochter, die zij ook Jeanne noemden.

In Nice verkocht Modigliani enkele werken aan rijke toeristen, maar slechts voor enkele francs per stuk. Het geld dat hij had, verdween overigens toch gauw richting drugs en alcohol. In mei 1919 keerde hij terug naar Parijs, met Jeanne en hun dochter. Ze huurden een appartement in de Rue de la Grande Chaumière, waar Jeanne en Modigliani portretten van elkaar schilderden.

De tijd daarna ging de gezondheid van Modigliani verder achteruit. Nadat hij een paar dagen niet gezien was, vond de benedenbuur het paar in bed, Modigliani met een delirium, Jeanne vasthoudend, die bijna negen maanden zwanger was. Naar later verteld werd, zette hij Jeanne aan tot zelfmoord, zodat hij haar als favoriet model bij zich kon houden in het paradijs. Een dokter werd gehaald die echter weinig kon doen om het leven van de 35-jarige kunstenaar te redden.

De hele kunstenaarsgemeenschap uit Montmartre en Montparnasse woonde de begrafenis bij. Jeanne Hébuterne, die naar het huis van haar ouders was gebracht, sprong twee dagen na de dood van Modigliani uit een raam op de vijfde verdieping, waarbij zowel zijzelf als haar ongeboren kind omkwamen. Modigliani ligt begraven op de begraafplaats Père-Lachaise. Jeanne Hébuterne werd begraven in het Cimetière de Bagneux, bij Parijs. Pas in 1930 mocht zij van haar verbitterde familie rusten naast Modigliani en werd zij herbegraven.

Het dochtertje Jeanne van 15 maanden werd geadopteerd door de zus van Modigliani in Florence. Zij schreef later een belangrijke biografie over haar vader.

[bewerk] Het werk

Het werk van Modigliani omvat vrijwel alleen afbeeldingen van mensen, en dan nog voornamelijk vrouwen. Hij schilderde een enkele maal ook wel een landschap. Opvallend, zeker voor die tijd, is dat de vrouwen zichzelf volledig bloot geven.

Gedurende drie jaar van zijn leven maakte hij beeldhouwkunst.

Tegenwoordig wordt Modigliani beschouwd als één van de grotere kunstenaars uit de 20e eeuw. Zijn werk hangt in belangrijke musea, en zijn beeldhouwwerken (gemaakt onder invloed van zijn vriend Constantin Brancusi en slechts 27 in aantal) verwisselen zelden van eigenaar. Zijn schilderij "Nu couché" werd in november 2003 verkocht voor een bedrag van USD 26.887.500.

Hij schilderde in vijf tot tien jaren tijd vierhonderd schilderijen en duizend aquarellen.

Enkele werken zijn:

Caryatid, circa 1914 [1]
Standing nude [2]
Portrait of the Painter Frank Haviland, 1914
Madam Pompadour [3]
The re girl, head of a woman with red hair, 1915

[4]

[bewerk] Belangrijke exposities

Galerie Berthe Weill, 1917.
Royal Academy, Londen, 2006.

[bewerk] Schilderstijl

Hij behoort tot het expressionisme. Sommigen die hij achteloos op papieren tafellakens in restaurants maakte, werden aan zeer lage prijzen verkocht. Met virtuositeit, schilderde hij de portretten van zijn vrienden. Zijn enorme werklust dankt hij aan een overmatig aantal vrouwen en drank. Men vraagt zich af hoe hij midden van wanorde de tijd heeft gevonden om zoveel naakte vrouwen, maitresses en portretten (onder meer van Picasso, Jean Cocteau, Maurice de Vlaminck, Kisling) in soepele harmonie met stijl te schilderen.