1889
Eeuwen: | 18e eeuw · 19e eeuw · 20e eeuw |
Decennia: | 1850s 1860s 1870s 1880s 1890s 1900s 1910s |
Jaren: | 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 |
Kalenders | |
Gregoriaanse kalender | 1889 MDCCCLXXXIX |
Ab urbe condita | 2642 |
Armeense kalender | 1338 ԹՎ ՌՅԼԸ |
Chinese kalender | 4585 – 4586 戊子 – 己丑 |
Ethiopische kalender | 1881 – 1882 |
Hebreeuwse kalender | 5649 – 5650 |
Hindoekalenders | |
- Vikram Samvat | 1944 – 1945 |
- Shaka Samvat | 1811 – 1812 |
- Kali Yuga | 4990 – 4991 |
Iraanse kalender | 1267 – 1268 |
Islamitische kalender | 1307 – 1308 |
Inhoud |
[bewerk] Gebeurtenissen
[bewerk] Internationaal
- 1 februari - Thanh Thai volgt Dong Khanh op als keizer van Vietnam.
- 11 februari - In Japan wordt de Meiji-grondwet afgekondigd; ze was van 29 november 1890 (tevens eerste zitting van het Japanse parlement (Kokkai)) tot 2 mei 1947 van kracht.
- juli - Oprichting van de Tweede Internationale.
- Oprichting van de Ahmadiyya Moslim Gemeenschap
- Eritrea en Italiaans Somaliland worden Italiaanse kolonies.
- Het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk bereiken overeenstemming over de grenzen tussen hun kolonies Gambia en Senegal.
- De Tokelau-eilanden worden een Brits protectoraat.
- Trinidad en Tobago worden samengevoegd tot de kolonie Trinidad en Tobago.
- De Servische koning treedt af ten voordele van zijn zoon Alexander Obrenovic.
- De Runderpest is gearriveerd in Afrika en zal tijdens de komende 7 jaar 80%-90% van alle evenhoevige beneden de Sahara uitroeien.
[bewerk] Verenigde Staten
- 4 maart - Benjamin Harrison wordt de 23e president van de Verenigde Staten. Hij volgt Grover Cleveland op.
- 22 april - Benjamin Harrison stelt Oklahoma open voor vestiging door kolonisten.
- 2 november - North Dakota en South Dakota worden staten van de Verenigde Staten.
- 8 november - Montana wordt een staat van de Verenigde Staten.
- 11 november - Washington wordt een staat van de Verenigde Staten.
- In Brazilië wordt het keizerrijk ten val gebracht door een militaire staatsgreep. De staat wordt een republiek.
[bewerk] Nederland en België
- De veenarbeiders in Appelscha richten arbeidersvereniging De Eendracht op.
[bewerk] Wetenschap en techniek
- 8 januari - Herman Hollerith verkrijgt patent voor zijn elektrische tabuleermachine.
- 6 mei - De Eiffeltoren wordt officieel geopend (zij werd ingehuldigd op 31 maart van dat jaar).
- Richard von Krafft-Ebing schrijft Psychopathica sexualis.
- Mizar A is de eerst ontdekte spectroscopische dubbelster.
- Wereldtentoonstelling in Parijs.
- John Venn schrijft The Principles of Empirical Logic.
- Het internationale prototype van de kilogram wordt gemaakt.
- De meter wordt gedefinieerd als de afstand tussen twee krassen op een standaardmeter.
- Hans Meyer beklimt als eerste de Kilimanjaro.
[bewerk] Kunst en cultuur
- Auguste Rodin maakt zijn monument voor Victor Hugo.
- In Parijs houdt de School van Pont-Aven zijn eerste expositie (zie Neo-Impressionisme).
- De bouw van station Amsterdam Centraal komt gereed.
- Georges Seurat schildert Chahut.
- Herman Gorter publiceert zijn gedicht Mei.
- De Franse nachtclub Moulin Rouge wordt geopend.
- August Reyding produceert de eerste Nederlandse revue: Naar de Eiffeltoren!
[bewerk] Economie
- Het bedrijf Nintendo wordt opgericht.
[bewerk] Sport
- 8 december - Op initiatief van Pim Mulier wordt de Nederlandse Atletiek en Voetbalbond, de voorloper van de KNVB, opgericht.
- 23 december - De voetbalclub Recreativo Huelva wordt opgericht. Het is de eerste voetbalclub in Spanje.
- Preston North End wordt de eerste voetbalkampioen van Engeland.
- Wilhelm Steinitz behoudt zijn wereldkampioenschap schaken in een match tegen Michail Tsjigorin.
[bewerk] Geboren
- januari
- 25 - Frederik Ernst Müller, Nederlands NSB-burgemeester van Rotterdam (overleden 1960)
- februari
- 23 - Victor Fleming, Amerikaans regisseur
- 7 - Harry Nyquist, Zweeds natuurkundige
- 11 - John Mills, Amerikaans musicus
- 11 - Vladimir Mikhaylovich Deshevov, componist
- maart
- 23 - David Bueno de Mesquita, Nederlands kunstenaar (overleden 1962)
- april
- 14 - Efim Bogoljubov, Russisch/Duits schaker
- 16 - Charlie Chaplin, Brits acteur and filmregisseur
- 20 - Adolf Hitler, nazi-dictator van Duitsland
- 23 - Karel Doorman, Nederlands marineofficier
- 26 - Ludwig Wittgenstein, Oostenrijks/Brits filosoof
- 28 - António de Oliveira Salazar, dictator van Portugal (1932-1968)
- mei
- 2 - Ki Hadjar Dewantara, Indonesisch nationalist, onderwijsvernieuwer en minister
- 12 - Otto Frank, vader van Anne Frank
- 12 - Abelardo Luján Rodríguez, president van Mexico (1932-1934)
- 15 - Miyoto Kawate, Japans langlevend persoon
- 18 - Thomas Midgley, chemicus en uitvinder
- 28 - Richard Réti, Hongaars schaker
- juli
- 5 - Jean Cocteau, schrijver
- 14 - Ante Pavelić, Kroatisch fascistenleider (overleden 1959)
- 17 - Erle Stanley Gardner, schrijver
- 31 - Frans Masereel, Belgisch houtsnijder
- augustus
- 30 - Mile Budak, Kroatisch schrijver, antisemiet en fascist (overleden 1945)
- 31 - Ramona Trinidad Iglesias-Jordan, Puerto-Ricaans langlevend persoon
- september
- 7 - Albert Plesman, Nederlands luchtvaartpionier, oprichter van KLM
- 15 - Gustaaf Magnel, Belgisch ingenieur (overleden 1955)
- 26 - Martin Heidegger, Duits filosoof
- oktober
- 3 - Carl von Ossietzky, Duits politicus
- 10 - Han van Meegeren, Nederlands kunstschilder en meestervervalser
- 24 - Clovis Trouille, Frans schilder
- november
- 3 - Heinrich Campendonk, Duits schilder
- 16 - Charlotte Benkner, Amerikaans langstlevend persoon
- 16 - Jan Herder, Nederlands communist (overleden 1978)
- 18 - Zoltan Tildy, Hongaars politicus
- 20 - Edwin Hubble, Amerikaans astronoom
- 24 - Setske de Haan, Nederlands schrijfster (Cissy van Marxveldt)
- december
- 9 - Hannes Kolehmainen, Fins atleet en olympisch kampioen
- 10 - Ray Collins, Amerikaans acteur (overleden 1965)
- 15 - Joan Riudavets, Spaans langlevend persoon
- Onbekend
- Paul Nash, kunstenaar
- Edward Wadsworth, kunstenaar
- Anders G. Aldrin, kunstenaar
- Thomas Hart Benton, kunstenaar
- Grigory Levenfish, Russisch schaker
- Enno van Gelder, Nederlands historicus
[bewerk] Overleden
- januari
- 26 - Lodewijk Willem Ernst Rauwenhoff (60), theoloog, predikant, hoogleraar
- februari
- 3 - Belle Starr (40), Amerikaanse outlaw (doodgeschoten)
- maart
- 8 - John Ericsson (85), Zweeds uitvinder en ingenieur
- april
- 15 - Pater Damiaan (49), Belgisch missionaris
- september
- 23 - Wilkie Collins (65), schrijver
- oktober
- 11 - James Prescott Joule (70), Brits natuurkundige
- december
- 6 - Jefferson Davis (81), president van de Confederate States of America
- 24 - Jan Jakob Lodewijk ten Kate (70), Nederlands dichter
onbekende datum
- Dong Khanh (25), keizer van Vietnam