1889
El Vikipedio
Historio > Jarcentoj > 19-a jarcento > 1889
Ĉi tiu jaro estas normala jaro komenciĝanta marde (ligilo montras kalendaron).
En la jaro 1889 post Kristo okazis, interalie:
Enhavo |
[redaktu] Eventoj
[redaktu] Esperantujo
- Aperis la poemo "Al la fratoj" de L. L. Zamenhof.
- Novembro: L. L. Zamenhof translokiĝis en la urbo Ĥerson (suda Rusio) pro monaj kialoj.
- En Nürnberg aperis La Esperantisto, unua gazeto en Esperanto.
- Publikita unua Adresaro de Esperantistoj.
- Henry Phillips tradukis la Unuan libron al la angla.
- Gustaf Henrik Lundquist publikigis la unuan lernolibron de Esperanto en sveda lingvo.
- Rudolfs Libeks publikigis la unuan lernolibron de Esperanto en latva lingvo.
- Daniele Marignoni publikigis la unuan lernolibron de Esperanto en itala lingvo.
- Francisko Valdomiro Lorenz pasis de Volapuko al Esperanto kaj gvidis unuan Esperato-Kurson en Ĉeĥio.
- František Hájek, Karl Wallon, Miĥail Solovjev kaj Gaston Moch eklernis Esperanton.
- Aleksandro Dambrauskas ekzilita de cara registraro.
[redaktu] Mondo
- Lasta Volapukista Internacia Kongreso.
- Kreitaj Anti-Babilona kaj Anglo-franca.
- 4-a de marto: Benjamin Harrison iĝis prezidento de Usono.
- 2-a de novembro : Norda Dakoto kaj Suda Dakoto fariĝis la 39-a kaj 40-a ŝtatoj de Usono.
- 8-a de novembro : Montano fariĝis la 41-a ŝtato de Usono.
- 11-a de novembro : Vaŝingtonio fariĝis la 42-a ŝtato de Usono.
- 15-a de novembro : Brazilo fariĝis respubliko post la ellandiĝo de Petro la 2-a (imperiestro de Brazilo)
- 19-a de novembro : Brazilo akiris sian flagon.
- Gabono iĝis parto de Franca Kongo.
- Nietzsche publikiĝis "La Krepuskon de la Dioj".
- Turo Eiffel konstruita.
- Japanio akiris konstitucion.
- Kreita Zilengo.
- Karlo la 1-a (Portugalio) surtroniĝis.
- Anadirj kaj Asbest (Rusio), Fukui (Japanio) kaj Bangui Centr-Afrika Respubliko fondiĝis.
[redaktu] Naskiĝoj
- Gustav Scholze
- Stefano la Colla
- 3-a de februaro: Anton Goldmann
- 22-a de februaro: Olave Baden-Powell, pioniro de skoltismo
- 25-a de februaro : Hendrik Sierik Donker
- 28-a de februaro : Josef Engst
- 22-a de marto: Amalia Núñez Dubús
- 7-a de aprilo: Gabriela Mistral
- 14-a de aprilo: Arnold Toynbee, historiisto
- 16-a de aprilo : Charlie Chaplin
- 20-a de aprilo : Adolf Hitler
- 22-a de aprilo : Ludwig Renn
- 26-a de aprilo : Ludwig Wittgenstein
- 5-a de julio : Jean Cocteau
- 19-a de julio: J. R. G. Isbrücker
- 29-a de julio : Felikso Diez
- 19-a de aŭgusto: János König
- 6-a de septembro: Elisabeth Wunderlich
- 1-a de oktobro: Hector Vermuyten
- 3-a de oktobro : Carl von Ossietzky
- 11-a de oktobro : Nikolaj Borisov
- 27-a de oktobro : Ohaŝi Unokiĉi
- 14-a de novembro : Jawaharlal NEHRU, ĉefministro de Hindio
- 20-a de novembro : Edwin Hubble, astronomo
[redaktu] Mortoj
- 8-a de marto: Anton Romako, pentristo
- 15-a de junio: Mihai Eminescu
- 11-a de oktobro: James Prescott Joule, fizikisto
- 19-a de oktobro: Ludoviko la 1-a (Portugalio)
[redaktu] Esperanto-libroj eldonitaj en 1889
- Adresaro de la personoj kiuj ellernis la lingvon "Esperanto". - Varsovio ; Nurnbergo: Zamenhof ; Tümmel,
- Einstein, Leopold: Internacia ou Volapük? Trad. de Auguste Demonget. - Paris: Ghio, 1889. - g, 32 p.
- Einstein, Leopold: Volapük und Lingvo Internacia : nebst einer Beilage enthaltend den neuesten Bericht der Amerikan. Philosoph. Gesellschaft von Philadelphia über eine internationale Sprache. Nürnberg: Stein, 1889. - 26 p.
- Goethe, Johann Wolfgang von: La gefratoj : komedio en unu akto. El la originalo trad. A. Grabowski. - Varsovio: Zamenhof, 1889. - 26 p.
- Lermontov, Miĥail Jureviĉ: Princino Mary : rakonto / de M. Lermontov. Trad. E. de Wahl. - Varsovio: Zamenhof, 1889. - 32 p.
- Libeks, Rudolfs: Starptautiska waloda no Dr. Esperanto: preeskschwahrdi, gramatika, gabalini lasischanai, starptautiska-latwiska un latwiska-starptautiska wahrdnize / sastahdijis R. Libeks. - Riga: Sichman, 1889. - 88 p.
- Steiner, Peter: Drei Weltsprach-Systeme: Pasilingua, Volapük, La lingvo internacia: nebst Einladung zur Unterzeichnung für das Weltsprachblatt "Ta pasifolia" / von P. Steiner. - Berlin [k.a.]: Heuser, 1889. - 30 p.
- VOLLSTAENDIGER LEHRGANG DER Vollständiger Lehrgang der internationalen Sprache: nebst Wörterbuch zum Gebrauche für Deutsche / hrsg. vom Nürnberger Weltsprache-Verein. - Nürnberg: Korn, 1889. - 32 p.
- Wahl, Edgar Alexei Robert von: Diccionario de las lenguas internacional y espanol / de E. de Wahl. L. Zamenhof. - Varsovio: Zamenhof, 1889. - 8 p., 1 faldfolio Antauparolo al la vortaro de la lingvo "Esperanto"
- Zamenhof, Ludwik Lazar: Antauparolo al la vortaro de la lingvo "Esperanto" / L. Zamenhof. - Varsovio: Zamenhof, 1889. - 8 p. Paralleltitel: Predislovie e slovarju jazyka "Esperanto"
- Zamenhof, Ludwik Lazar: An attempt towards an international language / by Dr. Esperanto. Transl. by Henry Phillips. - New York, NY: Holt and Co., 1889. - 56 p.
- Zamenhof, Ludwik Lazar: Dictionnaire international-fran ais / L. Zamenhof. - Varsovio: Zamenhof, 1889. - 8 p., 1 faldfolio
- Zamenhof, Ludwik Lazar: Dr. Esperanto's international language : introduction and complete grammar : por angloj / English ed. by R. H. Geoghegan. - Warsaw: Samenhof, 1889. - 40 p., 1 faldfolio
- Zamenhof, Ludwik Lazar: International-deutsches Wörterbuch / L. Zamenhof. - Varsovio: Zamenhof, 1889. - 8 p., 1 faldfolio
- Zamenhof, Ludwik Lazar: Internationelt sprak : företal och fullständig lärobok : por svedoj / Dr. Esperanto. Ífversättningen verkstäld G. Henriclundquist. - Warschau: Samenhof, 1889. - 39 p., 1 faldfolio
- Zamenhof, Ludwik Lazar: Me^zdunarodnyj jazyk : predislovie i polnyj u^cebnik : por rusoj / Dr. Esperanto. - 3. izd. - Var^sava: Zamenhof, 1889. - 40, 6 p., 1 faldfolio
- Zamenhof, Ludwik Lazar: Pribavlenie ko vtoroj knige me^zdunarodnago jazyka / russkij perevod bro^sjury d-ra Esperanto. - Var^sava: Zamenhof, 1889. - 23 p.
- Zamenhof, Ludwik Lazar: Vtoraja kniga me^zdunarodnago jazyka / Dr. Esperanto. - [2. eld.] Var^sava: Izd. L. Zamenhofa, 1889. - 52 p. Klju^c ko vtoroj knige me^zdunarodnago jazyka Originaltitel: Dua libro de l' lingvo internacia <rusa
- Zamenhof, Ludwik Lazar: Wörterbuch der internationalen Esperanto-Sprache / L. Samenhof. - Warschau: Samenhof ; [Kelter]
