Bitwa o Poznań (1945)
Z Wikipedii
| Bitwa o Poznań | |||||||||||
| Konflikt: II wojna światowa | |||||||||||
| [[|238px]] |
|||||||||||
|
|||||||||||
| Walczące strony | |||||||||||
| ZSRR, Polska | III Rzesza, Węgry[1] | ||||||||||
| Dowódcy | |||||||||||
| gen. Michaił Katukow (1 Armia Pancerna Gwardii) gen. Wasilij Czujkow (8 Armia Gwardii) |
gen. mjr Ernst Mattern gen. Ernst Gonell |
||||||||||
| Siły | |||||||||||
| ? żołnierzy radzieckich około 5000 Polaków |
15 700 żołnierzy oddziałów fortecznych 22 600 żołnierzy jednostek liniowych 11 600 żołnierzy jednostek pomocniczych 8 000 Volkssturmu 1 100 Węgrów i zmobilizowanych Polaków 25 000 funkcjonariuszy SS i Policji |
||||||||||
| Straty | |||||||||||
| 10 000 poległych czerwonoarmistów 700 poległych Polaków |
6 000 poległych Niemców 100 poległych Węgrów ok. 23 000 wziętych do niewoli |
||||||||||
Bitwa o Poznań – walki o Poznań, które toczyły się w styczniu i lutym 1945 pomiędzy nacierającą podczas operacji wiślano-odrzańskiej Armią Czerwoną wspomaganą oddziałami polskimi a Niemcami.
Spis treści |
[edytuj] Operacja wiślano-odrzańska
Planowanie operacji wiślano-odrzańskiej rozpoczęło się w październiku 1944. Zakładała ona uderzenie siłami 1. i 2. Frontu Białoruskiego oraz 1. i 4. Frontu Ukraińskiego w kierunku zachodnim. Dowodzony przez marsz. Gieorgija Żukowa 1 Front Białoruski miał nacierać omijając od południa Warszawę w kierunku na Łódź i Poznań.
Ofensywę rozpoczął 12 stycznia 1945 1 Front Ukraiński dowodzony przez marsz. Iwana Koniewa z przyczółka sandomierskiego zaś dwa dni później spod Magnuszewa ruszył 1 Front Białoruski.
[edytuj] Niemieckie plany obrony
Już na początku 1944 Szef sztabu OKH gen. Heinz Guderian zaczął kreślić niemieckie plany obrony na terenie między Wisłą i Odrą. Miał to być szereg ufortyfikowanych linii obronnych:
- linia a ciągnąca się od Mazur poprzez linię Bzury, Pilicę i dalej na południe między Krakowem a Kielcami
- linia b biegnąca od Gdańska przez Grudziądz, Toruń, Włocławek, a dalej wzdłuż Warty, pomiędzy Katowicami i Krakowem do Wagu.
- linia c – opierała się o Wał Pomorski, będący częścią linii d, biegła przez Piłę i Poznań do Głogowa
- linia d – stanowił ją Wał Pomorski, Międzyrzecki Rejon Umocniony a następnie górna Odra
- linia e – od Szczecina wzdłuż linii Odra-Nysa Łużycka, następnie przez Sudety do Kłodzka a stąd przez Ołomuniec i Brno.
Ważnym elementem wszystkich tych linii miały być dawne umocnione miasta-twierdze rozbudowane o otaczające je nowe rejony umocnione. W doktrynie tej Guderian zakładał, że nawet odcięta twierdza angażuje więcej sił wroga niż ilość żołnierzy stanowiącej jej obsadę. Poznań, w związku ze swym położeniem w centrum "linii c" w prostej linii między Warszawą, pod którą stykały się dwa najpotężniejsze fronty radzieckie, a Berlinem, miał stanowić główny element tego pasa umocnień. Na komendanta twierdzy 25 września 1944 wyznaczono generała majora Heinza Deindela.
Sam Poznań miał stanowić składający się z trzech stref rejon umocniony. Pierwsza, zewnętrzna linia obrony przebiegała przez Murowaną Goślinę, Kostrzyn, Mosinę i Tarnowo Podgórne tworząc pierścień o średnicy ok. 50 km. Druga linia opierać się miała o Jezioro Kierskie, Złotniki, Morasko, Radojewo, Mieńskowo, Gruszczyn, Zieleniec, Zalasewo, Garby, Tulce, Piotrowo, Luboń, Fabianowo i Krzyżowniki tworząc pierścień o średnicy 24 km. Trzecia linia miała obejmować sam Poznań zaś jej podstawę miał stanowić pierścień fortów z XIX w. wraz z położoną centralnie cytadelą.
To wielkie założenie pozostało jednak na papierze, gdyż wszystkie dostępne środki kierowano do budowy znajdujących się bliżej frontu linii a oraz b. Niemieckich robotników było jednak niewielu, a zmuszeni w ramach Schnazeneinsatz do pracy Polacy stawiali bierny opór. W związku z tym dysponujący niewielkimi zasobami gen. Deindel, kierując załącznikiem do Rozkazu Führera nr 11 dającego priorytet obronie przeciwpancernej, otoczył cały obszar miasta rowem przeciwczołgowym o szerokości 5 m i głębokości 3 m. Dodatkowe zapory przeciwczołgowe powstały na trasach wylotowych oraz w spodziewanych kierunkach natarcia.
Następnie śródpola między fortami z pierścienia uzupełniono 16 nowymi schronami bojowymi. Prace nad drugą linią rozpoczęto dopiero w październiku 1944. Zasadniczo miał to być pas składający się dwóch linii transzei, między którymi miał się znajdować rów przeciwczołgowy identyczny jak na przedmieściach Poznania. W chwili rozpoczęcia bitwy umocnienia tego pierścienia były wykończone tylko na niektórych odcinkach. Prac nad zewnętrzną linią obrony właściwie nie rozpoczęto.
Ciężkie straty Wermachtu, które były nie do uzupełnienia sprawiły, że w październiku liczbę dywizji, którymi miano obsadzić twierdzę zredukowano z siedmiu do pięciu. W związku z tym, oraz nierozpoczęciem prac nad zewnętrzną linią obrony, gen. Deindl nalegał na rezygnację z obrony tak dużego obszaru. Proponował, aby druga linia przejęła funkcję pierwszej, jednak OKH nie wyraziło na to zgody, a protestującego komendanta zastąpił na stanowisku gen. mjr Ernst Mattern.
Kolejnym elementem, który opóźnił przygotowanie Festung Posen do obrony było błędne założenie OKW, że zimą 1944/1945 na froncie wschodnim nie nastąpi żadna większa ofensywa. W związku z tym wszystkie dostępne środki skierowano na zachód organizując ofensywę w Ardenach. Nawet ruszenie ofensywy znad Wisły potraktowano początkowo jako próbę opanowania Prus Wschodnich. Dopiero w drugim dniu ofensywy uznano, że główne natarcie kieruje się na zachód. Nie zdążono nawet usunąć z fortów zakładów produkcyjnych i innych lokatorów wojskowych i cywilnych. Nie dokonano również rozmieszczenia zapasów w odpowiednich miejscach, pozostawiając je nadal w centralnych magazynach.
Ostatecznie obsadzono jedynie wschodnią i północną część drugiej linii, którą miejscami wzmocniono zasiekami. Rolę drugiej linii przejął pierścień 9 fortów głównych, 9 fortów pomocniczych i 18 schronów bojowych a także przystosowanych do celów bojowych ok. 60 schronów piechoty i 30 dużych magazynów. Do obrony przygotowano także kwartały zabudowy miejskiej, oraz pochodzące z pierwotnej twierdzy stare forty Grolman, Rauch, Radziwiłł i Prittwitz znajdujące się w centrum miasta. Ostatni punkt oporu miał stanowić górująca nad miastem Cytadela - Fort Winiary, nazywany przez Niemców wówczas Kernwerk.
W samej twierdzy brakowało również jednolitego systemu dowodzenia. Teoretycznie twierdzę miały obsadzić bataliony forteczne wydzielone z Armii Zapasowej, którą dowodził Reichsfürer SS Heinrich Himmler, jednak to on był jednym z głównych zwolenników koncepcji odrzucającej możliwość zimowej ofensywy, zatem wszelkie możliwe oddziały posyłał do dowodzonej przez siebie Grupy Armii Górny Ren. Himmlerowi również podlegały oddziały SS i policji, które często wykorzystywano poza miastem, a wiele z nich na przełomie 1944 i 1945 znajdowało się nad Renem. W mieście mieściły również sztaby dowódcy XXI Okręgu Wojskowego i V Luftgaukommando (Okręgu Powietrznego) jednak ani dowódcy ani ich oddziału nie podlegali w żaden sposób dowódcy twierdzy. Formowany natomiast z niemieckich mieszkańców Volkssturm podlegał Arthurowi Greiserowi. Na wschód od Poznania broniła się natomiast Grupa Armii "A".
[edytuj] Próba zdobycia Poznania z marszu
W początkowych planach operacji wiślano-odrzańskiej Poznań miał zostać zdobyty przez 69 Armię Ogólnowojskową, zaś sama operacja miała się rozpocząć po 20 stycznia 1945. W związku z niemieckim uderzeniem w Ardenach zachodni dowódcy poprosili jednak Stalina o przyspieszenie natarcia. Ostatecznie czerwonoarmiści ruszyli do ataku 12 stycznia zaś sam 1 Front Białoruski 14 stycznia. Do 17 stycznia Armia Czerwona przełamała właściwie front docierając do umocnień linii b, a znajdująca się naprzeciw 1 Frontu Białoruskiego 9 Armia znalazła się w rozsypce. Na tyły wroga przedarły się armie pancerne, w tym 1 Armia Pancerna Gwardii dowodzona przez Michaiła Katukowa, która przebiła się w okolicach Łodzi. Równie szybko przełamano nieobsadzony właściwie pas umocnień "b". W związku z tymi sukcesami Żukow, choć zasadniczo był przeciwny angażowaniu wojsk pancernych do walk w mieście, wydał Katukowowi rozkaz ataku w kierunku na Poznań i zajęciu nieprzygotowanej twierdzy z marszu do 22 stycznia. Zdobycie miasta sprawiłoby, że linia "c" byłaby nieużyteczna dla Niemców.
Niemców tak szybki rozwój natarcia w niespodziewanym przez nich kierunku zaskoczył. Alarm dla Twierdzy Poznań ogłoszono dopiero 20 stycznia, a dzień później rozpoczęto oficjalną ewakuację cywilnej ludności niemieckiej (wielu cywilów uciekało już wcześniej). W sposób zorganizowany z miasta wyprowadzono dowództwo XXI Okręgu Wojskowego oraz aparat Gestapo, które przed odejściem z miasta zamordowało jeszcze większość więźniów z ul. Młyńskiej, Domu Żołnierza (siedziba Gestapo) oraz niezdolnych do chodzenia z obozu w Żabikowie. Podzielono wówczas obszar twierdzy na trzy rejony:
- Wschód – obejmujący prawobrzeżną część twierdzy, dowodzony przez płk Gonella.
- Zachód – obejmujący lewobrzeżną cześć twierdzy, dowodzony przez mjr Ewerta.
- Warta – wąski, niezabudowany obszar w dolinie Warty po obu stronach rzeki, dowodzony przez mjr Hahna.
Dodatkowo, dzięki ogłoszeniu alarmu Mattern jako komendant twierdzy przejął pełnię władzy nad osobami w mieście, co wykorzystywał obejmując komendą wszystkich zdolnych do walki żołnierzy i volkssturmistów. W ten sposób z 12 000 załogi w dniu 20 stycznia liczba obrońców wzrosła do 61 500 z czego połowę stanowili wyszkoleni i dość dobrze wyposażeni żołnierze 9 Armii (m.in. niedobitki 251 Dywizji Piechoty, 10 Dywizji Grenadierów Pancernych, Dywizji Pancerno-Spadochronowej Herman Göring i Dywizji Grenadierów Pancernych Brandenburg) oraz kadra szkół wojskowych.
Komendant twierdzy, gen. Mattern obawiał się powstania w mieście, w związku z czym 22 stycznia wydał polecenie, aby ewakuowano również ludność polska, jednak rozkaz ten został przez Polaków zignorowany. Nie pomogło również ultimatum z 23 lutego, które dawało cywilom na opuszczenie Poznania dwadzieścia godzin, zwłaszcza, że wówczas miasto zostało właściwie odcięte przez oskrzydlające je wojska pancerne Armii Czerwonej. W tym czasie do miasta dotarły również niedobitki 9 Armii pod komendą gen. Buße. W tym czasie Mattern apelował do Guderiana o możliwość wycofania się z nieprzygotowanej twierdzy, ten jednak nakazał mu bronić się do ostatniego żołnierza, grożąc w razie niewykonania rozkazu represjami wobec rodziny.
Mattern jednak systematycznie zaniżał w swoich meldunkach zaniżał liczbę swoich podkomendnych. Miało to na celu przekonanie OKH o niemożności obrony i uzyskanie zezwolenia na odwrót, a jeśli byłoby to niemożliwe, uzyskanie posiłków. Komunikaty te podsłuchiwali również Rosjanie, co utwierdziło ich w wierze, że Poznań można próbować zająć z marszu.
W czasie gdy w mieście zaczęto organizować obronę 1 Armia Pancerna Gwardii ("katukowcy") oczekiwała na uzupełnienia paliwa. Jej 11 Korpus Pancerny Gwardii wznowił narcie rankiem 21 stycznia i osiągnął następnej nocy północny skraj Puszczy Zielonki. Tymczasem nacierający bezpośrednio na Poznań 8 Korpus Zmechanizowany Gwardii wczesnym popołudniem 22 stycznia zajął z marszu Swarzędz. Tak szybkie postępy sprawiły że "katukowcy" oderwali się od podążających za nimi głównych sił frontu na odległość 120 km. Sprawiało to problemy zarówno logistyczne (duża odległość od baz paliwowych, które znajdowały się pod Magnuszewem, oraz przerwa między wojskami pancernymi a piechotą w która nadal nie była oczyszczona ze wszystkich sił wroga) jak i komunikacyjne (rozkazy Żukowa docierały do Katukowa z opóźnieniem). Duża odległość ("katukowcy" posunęli się ciągu nieco ponad doby 350 km na zachód) pozbawiła ich także bezpośredniego wsparcia lotnictwa.
Mimo ograniczonych możliwości planowano jeszcze utworzenie przez 11 Korpus przyczółka na lewym brzegu Warty, na północ od Poznania. Jednak atak na most w Bolechowie został powstrzymany już w Murowanej Goślinie. W związku z tym za cel obrano jeszcze dalej na północ leżące Oborniki. Miała tego dokonać 44Brygada Pancerna Gwardii, podczas gdy pozostałe związki 11 Korpusu miały ją ubezpieczać ograniczając działania zaczepne do rozpoznania północno-wschodniego sektora przedpola Poznania.
W tym samym czasie 8 Korpus, który bez walki opanował Swarzędz, rozwinął się na zachód od niego zajmując pozycje do bezpośredniego szturmu na Poznań. Dowodzący nim gen. Iwan Driemow wydał rozkaz do ataku popołudniem 22 stycznia:
- 21 Brygada Zmechanizowana Gwardii dowodzona przez płk Anatolija Koszeliewa miała uderzając spod Zalesewa opanować Kobylepole, Rataje i Starołękę docierając do Mostu św. Rocha
- 1 Brygada Pancerna Gwardii dowodzona przez płk Alieksieja Tiemnika miała nacierać szosą od Swarzędza na Antoninek a następnie opanować Osiedle Warszawskie i Śródkę
- 19 Brygada Zmechanizowana Gwardii po dowództwem płk. Antona Baranowa miała nacierać za 1 Brygadą, a w Antoninie skręcić na północ i opanować Główną
- 20 Brygada Zmechanizowana Gwardii dowodzona przez płk Aleksieja Anfimowa miała zabezpieczać lewe skrzydło i uderzając z Tulc obejść Poznań od południa i sforsować Wartę.
Atak rozpoczął się o 14:00. 21 Brygada napotkała na silny opór i nie zdołała sforsować linii kolejowej łączącej Swarzędz i Franowo, jedynie stanowiąca jej awangardę kompania czołgów dotarła między Antonin i Antoninek, jednak ostrzał artylerii przeciwlotniczej z Białej Góry zmusił ją do zajęcia pozycji obronnych między zabudowaniami Antoninka. W tym samym czasie 20 Brygada zajęła znajdujące się na Krzesinach zakłady Focke-Wulfa wraz z przyfabrycznym lotniskiem i zgromadzonymi na nim samolotami, a następnie dzięki polskim przewodnikom do Czapur, gdzie na zachodni brzeg Warty po lodzie przeprawiła się piechota tworząc kilometrowy przyczółek. Atak 1 i 19 Brygady nie przyniósł spodziewanych efektów, w związku z tym gen. Driemow wstrzymał atak do rana.
Nocą trwały natomiast ciężkie walki na przyczółku pod Czapurami. Niemcy kontratakowali z kierunku Lubonia nieomal zepchnęły do rzeki piechotę radziecką dowodzoną przez kpt. Kunina, jednak na prawy brzeg w porę dotarły oddziały dział pancernych, których ogień powstrzymał kontratak, a nawet pozwolił pogłębić przyczółek na 2 km do linii kolejowej Poznań-Czempiń i poszerzyć go na 5 km. Tej samej nocy, przy pomocy mieszkańców okolicznych wsi zaczęto również wzmacniać drewnem lód na rzece, aby umożliwić przeprawę lekkich wozów opancerzonych. Dodatkową trudność stanowił tu ciągły ostrzał z Fortu I na Starołęce. W tym samym czasie 11 Korpus nie zdołał uchwycić przyczółka na północ od Poznania. Zdobyto co prawda Murowaną Goślinę, jednak w Obornikach napotkał na silny opór, a niewielka grupa czołgów i fizylierów która wdarła się do miasta została odcięta i rozbita. W związku z silnym oporem dobrze uzbrojonego przeciwnika wspieranego ogniem artylerii z lewego brzegu dowodzący oddziałami radzieckimi płk Babadżanin zdecydował, że 11 Korpus powinien przeprawić się przez Wartę pod Miękowem, gdzie, choć nie było mostu, spodziewano się znacznie słabszego oporu. W związku z tym 23 stycznia do natarcia w tym kierunku skierował 40. i 45. Brygadę Pancerną Gwardii. Natarcie to jednak nie zostało wsparte odpowiednią ilością piechoty, która pozostawała w tyle, a ukształtowanie terenu sprzyjało obrońcom. W związku z tym czerwonoarmiści posuwali się bardzo wolno.
Również 23 stycznia o 7:30 po półgodzinnym przygotowaniu artyleryjskim frontalny atak na Poznań wznowiły 1., 19. i 21. Brygada z 8 Korpusu. Wówczas dowództwo radzieckie spodziewało się, że miasta broni ok. 15 tysięcy Niemców, a ich główne siły zgromadzone są właśnie na prawym brzegu Warty. Jednak silny opór oparty o XIX-wieczne forty i zapory przeciwczołgowe sprawiły, że gen. Driemow ok. 10 przerwał nieudane natarcie. W tym momencie podjął również decyzję, że same oddziały pancerne nie są w stanie samodzielnie zdobyć miasta szturmem.
[edytuj] Oskrzydlenie Twierdzy Poznań
Gen. Driemow, uznając że w mieście na prawym brzegu Warty znajdują się główne siły wroga, postanowił go oskrzydlić. W tym celu postanowiono pozostawić w mieście 1 BPanc. gw. oraz 21 BZm. gw., które miały wiązać wroga, zaś 20. BZm. gw. miała obejść miasto od południa wykorzystując przyczółek pod Czapurami, a 6. BZm gw. miała zaatakować leżące na północ od Poznania Koziegłowy.
W momencie zmiany planów do budowy pod Czapurami mostu, w której udział dotąd brali jedynie saperzy 20 Brygady oraz Polacy z okolicznych wiosek skierowano korpuśne oddziały saperskie. Pracę utrudniał ciągły ostrzał z leżącego na Starołęce Fortu I oraz naloty prowadzone z lotniska na Ławicy. W związku z tym istniejący lód pomiędzy Czapurami a leśniczówką Kętnik wzmocniono techniką drewnolodu. Udało się po nim przeprawić kilkanaście samochodów pancernych i transporterów opancerzonych, jednak podczas próby przeprawy działa samobieżnego lód się załamał. Mimo to dowódca 20 Brygady rozkazał, by ppłk Anfimow zaatakował tymi lekkimi pojazdami Luboń i Żabikowo.
Tymczasem, aby zmylić przeciwnika wycofanie się 16. BZm. gw. odroczono do zapadnięcia zmierzchu. Jednocześnie w sztabie 1 Frontu Białoruskiego zmieniono zadania dla 1 APanc gw. Nie chcąc wytracać impetu natarcia i dać czasu przeciwnikowi na obsadzenie odpowiednimi siłami linii d, w skład której wchodziły takie fortyfikacje jak Międzyrzecki Rejon Umocniony postanowiono, że "katukowcy" zamiast zdobywać miasto forntalnym atakiem powinni skoncentrować się na przełamaniu linii c, odcięciu Poznania od reszty sił niemieckich i kontynuowaniu natarcia w kierunklu Frnakfurtu. Plan ten wymagał jak najszybszego podciągnięcia pod Poznań armii ogólnowojskowych, które przejęłyby od związków szybkich zadanie opanowania miasta, które mimo wszystko stanowiło ważny punkt ze względu na swoją rolę węzła komunikacyjnego. Rolę tą miała zgodnie z pierwotnym planem spełniać 69 Armia dowodzona przez gen. Władimira Kołpaczkiego, a dokładniej 91 Korpus Armijny gen. Iwana Wołkowa. Jednak w trakcie działań okazało się, że tempo marszu 69 Armii jest wolniejsze niż poruszającej się na jej prawym skrzydle 8 Armii Gwardii poruszającej się po tym samym pasie, którym wcześniej nacierała 1 Armia Pancerna Gw. Różnica w tempie sprawiała dodatkowe spowolnienie marszu 69 Armii, gdyż oddziały niemieckie spychane przez natarcie 8 Armii Gw. uciekały w kierunku południowym, właśnie w obszar planowanych działań 69 Armii. Co więcej, znajdująca sią na lewym skrzydle 69 Armii, 33 Armia posuwała się jeszcze wolniej, gdyż toczyła walki z wędrującym kotłem, w skład którego wchodziły niedobitki niemieckiej 9 Armii i Korpusu Pancernego "Grossdeutchland", a od 22 stycznia również 24 Korpusu Pancernego i 4 Armii Pancernej. Co więcej, wsławiony obroną Stalingradu dowódca 8 Armii Gwardii znany był z tego, że potrafił szybko zmieniać zadania dla swoich oddziałów, doswiadczonych w walkach w mieście, czego dowodem było między innymi wcześniejsze zdobycie Łodzi. Z tego powodu właśnie 23 stycznia zmieniono 8 Armii kierunek natarcia z odcinka Warty pomiędzy Obornikami a Koziegłowami na Poznań. Żołnierze gen. Czujkowa mieli przejąć zadanie zdobycia Poznania od "katukowców".
Zwolnienie 1 Armii Panc. Gw. z obowiązku zdobycia miasta pozwoliło gen. Katukowowi skorygować dotychczasowy plan działania. Na wschodnim przedpolu Poznania pozostawiono jedynie jeden batalion z 21 Bryg. Zm. Gw. oraz 353 Pułk Lekkiej Artylerii Pancernej. Zaś wycofane 1 Bryg Panc. Gw. oraz 21 Bryg Zm. Gw. skierował pod Czapury. Jednostki piechoty tych brygad miały przeprawić się jak najszybciej przez wartę i wzmocnić przyczółek utworzony przez pododdziały 20 Bryg. Zm. Gw., zaś główne siły miały czekać na zbudowanie dwóch mostów - o nośności 60 t oraz 30 t, które miał zbudować skierowany tam armijny 20 Batalion Pontonowo-mostowy. Jednocześnie znajdujące się na lewym brzegu oddziały 20 Bryg Zm. Gw. miały wykonać rajd na lotnisko Ławica w celu zlikwidowania groźby niemieckich nalotów.
Do realizacji tego planu przystąpiono w nocy z 23 na 24 stycznia. Rajd na lotnisko Ławica grupy dowodzonej przez mjra Iwana Mironowa złożony z trzech samochodów pancernych i czterech transporterów opancerzonych zakończył się zniszczeniem ponad 100 stacjonujących tam samolotów. tym czasem przeznaczone do tego brygady zajęły swoje pozycje pod Czapurami, oraz zgodnie z wcześniejszym planem pod Koziegłowami. Zaś jednostki piechoty 1 Bryg. Panc. Gw i 21 Bryg. Zm. Gw. przeprawiły się przez Wartę i wzmocniły przyczółek czapurski włączając się do walk o Luboń i zajmując część miejscowości.
Jednocześnie na północy, 11 Korpus Pancerny Gwardii nie mogąc zdobyć Obornik rozpoczął walki o utworzenie przyczółka na lewym brzegu Warty w okolicy Miękowa, jedynie 10 km na północ od Poznania, jednak i tu jej atak posuwał się powoli ze względu na opór stawiany przez niemiecką grupę bojową Lenzer wspartą ogniem artylerii z Poligonu Biedruska W związku z tym znajdująca się na lewym skrzydle 11 Korpusu 40 Bryg. Panc. Gw. skierowała sie jeszcze bardziej na południe, w okolice między Koziegłowami i Czerwonakiem. Szybki manerw jednego batalionu pozwolił z zaskoczenia utworzyć w okolicy Różanego Młyna przyczółek o szerokości 3km i głębokości 1 km. Oddziały te wspierał ogień artylerii korpuśnej. Po odparciu niemieckiego kontrataku przyczółek został wzmocniony jeszcze trzema batalionami piechoty z 40 Bryg. Panc. Gw. oraz batalion z przybyłej z południa 19 Bryg. Panc. Gw. Na północ od przyczółka, w okolicy stacji kolejowej w Czerwonaku, przeprawiły się natomiast pododdziały 45 Bryg. Zm. Gw. i 27 Bryg. Zm. Gw. Dowództwo nad wszystkimi tymi siłami objął zastępca dowódcy 40 Bryg. ppłk. Wasyl Leński.
Działania grupy Leńskiego sprawiły, że co prawda Niemcy nadal prowadzili dobrze zorganizowaną obronę w Naramowicach, jednak na północ od przyczółka ich działania właściwie ustały. Jednocześnie na prawym brzegu Warty, w okolicy Czerwonaka rozpoczęto budowę drewnianego mostu o nosności 60 t. Co prawda brzegi były tu strome, jednak w przeciwieństwie do położonego bardziej na południe miejsca na wysokości Różanego Młyna, gdzie brzegi były dogodne, teren ten znajdował się poza polem ostrzału niemieckiego. Tymczasem okolice Różanego Młyna były ostrzeliwane zarówno z broni maszynowej z Naramowic, a także przez położony 2 km na południe fort VIa Weldersee oraz 3 z 6 zbudowanych na jego przedpolu żelbetowych schronów bojowych. Aby przyspieszyć prace nad mostem, oddział saperów zosttał wzmocniony miejscową ludnością. W tym czasie ciężkie jednostki (w tym przybyła spod Obornik 44 Bryg. Panc. Gw., jednocześnie wycofano 16 Bryg. Zm. Gw do macierzystego korpusu pod Czapury) na prawym brzegu koncentrowały się w okolicy Dziewiczej Góry, skad osłaniały ogniem przyczółek. Jednocześnie miały one uzupełnić paliwo, amunicję oraz dokonać drobnych napraw sprzętu. W celu zapewnienia jak najszybszego wsparcia grupie ppłk. Leńskiego, gen Katukow skierował pod czerwonacki przyczółek 236 Specjalny Batalion Transportowy, wyposażony w amfibie. Przeprawił on na lewy brzeg między innymi 6 baterii dział przeciwpancernych oraz 3 baterie moździerzy. Dzięki temu wzmocnieniu grupie ppłk. Leńskiego udało się do popołudnia 24 stycznia przeciąć wszystkie linie komunikacyjne wychodzące z Poznania w kierunku północnym i odizolować od reszty sił niemieckich walczącej pod Obornikami gen. Scherera.
