Morasko
Z Wikipedii
Morasko (po niemiecku: Nordheim) to peryferyjna część Poznania położona przy północnej granicy miasta. Zajmuje dość duży, ale słabo zurbanizowany teren. Od zachodu i północnego zachodu graniczy z podpoznańskim Suchym Lasem, prężnie rozwijającym się ośrodkiem jednorodzinnego budownictwa mieszkaniowego. Od północnego wschodu i wschodu z dzielnicą Radojewo, od wschodu z dzielnicą Umultowo. Od południa część Moraska zwana Huby Moraskie graniczy z Piątkowem, dużą dzielnicą zabudowaną wielopiętrowymi blokami.
Wieś i jej tereny zostały włączone w administracyjne granice Poznania w 1987 roku. Sama wieś znana jest od 1388 roku jako należąca do parafii w nieistniejącej dziś wsi Chojnica (leżącej na terenach poligonu wojskowego Biedrusko), chociaż prawdopodobnie istniała tu osada już na przełomie X i XI wieku. W roku 1403 w Morasku, nazywanym wówczas Morawsko, wzniesiono drewniany kościół. W 1507 roku parafia Morasko została zlikwidowana i dołączona do parafii w Chojnicy.
Pomiędzy 1783 a 1786 rokiem powstał w Morasku dwór, wzniesiony dla Ignacego Korwin-Bieńkowskiego, scholastyka krakowskiej katedry. Dwór ma styl późnobarokowy z elementami klasycyzmu (brak alkierzy narożnych, ryzalit z pilastrami). Jest parterowy, z wysokim dachem mansardowym z wystawkami.
W latach 1857–1887 dla Gustawa von Treskow został wybudowany przylegający do dworu pałac (właściwie willa pałacowa) w stylu eklektycznym, piętrowy, z masywną trójkondygnacyjną wieżą na przedłużeniu osi filarowo - kolumnowego ganku. Wokół urządzony był niewielki park, w którego pozostałościach znajdują się pomnikowe drzewa: dąb o obwodzie 400 cm, kasztanowiec (430 cm) i buk (380 cm). Obecnie starszy dwór jest siedzibą klasztoru Sióstr Misjonarek Chrystusa Króla. Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych przy dworze powstał nowy okazały budynek klasztorny. Przylegający do dworu pałac jest własnością prywatną i znajduje się w stanie znacznej dewastacji.
Na początku XX wieku Morasko stało się miejscem niemieckiej akcji kolonizacyjnej. W 1907 roku został wybudowany eklektyczny kościół ewangelicki. W latach 1930 - 1931 wybudowano pomocniczy kościół katolicki parafii w Chojnicy, dziś nieużywany. Gdy w 1945 roku tworzono poligon w Biedrusku, wieś Chojnica została zlikwidowana, a parafia, obejmująca Morasko i Radojewo, przeniesiona do poewangelickiego kościoła pod wezwaniem Ścięcia świętego Jana Chrzciciela.
Teren dzielnicy, w części stanowiącej dawną wieś, zachował specyficzny wiejski charakter. Na pofałdowanym obszarze rozległych pól moraskich (11 km²), ukształtowanych 18 000 lat temu przez lądolód bałtycki, powstają niewielkie osiedla willowe, niektóre o ekskluzywnym charakterze. Dużą część Moraska zajmują nadal pola uprawne i lasy. W zachodniej części, przy granicy z Suchym Lasem znajduje się Góra Moraska (154 m n.p.m.) stanowiąca najwyższy naturalny punkt Poznania. Jest to rozległe wzniesienie morenowe, jedna z kulminacji środkowopoznańskiej moreny czołowej. Rozciągają się z niej rozległe widoki na okolice. W północnej części góry znajduje się rezerwat przyrody „Meteoryt Morasko”, najciekawszy przyrodniczo w Poznaniu i unikalny na skalę europejską. Prowadzi do niego wysadzona szpalerami starych lip ulica Meteorytowa. Na południowym stoku góry zbudowano w 1990 roku żelbetowe zbiorniki retencyjne wody pitnej dla Poznania, służące wyrównaniu ciśnienia w sieci wodociągowej w okresach maksymalnego i minimalnego poboru. Dostarczana jest do nich woda z ujęcia koło Mosiny
W południowej części dzielnicy, zwanej Huby Moraskie znajduje się część nowo powstającego campusu uniwersyteckiego rozciągającego się poprzez osiedle Różany Potok na Umultowo, mającego docelowo skupić wydziały Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, zajmujące się naukami ścisłymi i przyrodniczymi.
Tereny Moraska mają duże walory krajobrazowe i rekreacyjne. Przebiega przez nie kilka oznakowanych szlaków turystycznych. Wytyczone są liczne ścieżki spacerowe, z których korzystają mieszkańcy wielotysięcznego Piątkowa. Można tu z powodzeniem uprawiać turystykę rowerowa i konną. Znajdują się tu stajnie, w których można wypożyczyć konia. Spotkać można liczne dzikie zwierzęta: sarny, lisy, zające. Stawy i jeziorka są miejscem pobytu wielu gatunków ptaków.
Dzielnica jest połączona miejską komunikacją autobusową z Poznańskim Szybkim Tramwajem.
Zobacz też
