Miguel de Cervantes y Saavedra - Don Quijote de la Mancha - Ebook:
HTML+ZIP- TXT - TXT+ZIP

Wikipedia for Schools (ES) - Static Wikipedia (ES) 2006
CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Abchazja - Wikipedia, wolna encyklopedia

Abchazja

Z Wikipedii

აფხაზეთი
Абхазия
Аҧсны
Godło
Flaga Abchazji Godło Abchazji
Dewiza: brak oficjalnej dewizy
Położenie Abchazji
Język urzędowy abchaski, rosyjski1
Stolica Suchumi2
Głowa państwa prezydent Siergiej Bagapsz³
Szef rządu premier Aleksander Ankwab³
Powierzchnia
 • całkowita
 • wody śródlądowe
. na świecie
8 600 km²
~0%
Liczba ludności
 • całkowita (2000)
 • gęstość zaludnienia
. na świecie
250 000
29 osób/km²
Jednostronna deklaracja niepodległości od Gruzji4
23 lutego 1992
Jednostka monetarna rubel rosyjski
Strefa czasowa UTC +3
1Języki stosowane przez separatystyczny rząd. Wg konstytucji Gruzji języki urzędowe to gruziński i abchaski.

2Legalny rząd przebywa chwilowo w wiosce Czchałta w Górnej Abchazji.
³Władze separatystyczne nieuznawane przez Gruzję. Jako republika autonomiczna Gruzji posiada także legalne władze na wygnaniu (Temur Mżawia, Malchaz Akiszbaja)
4Brak uznania międzynarodowego, de jure Abchazja stanowi część Gruzji

Abchazja, Abchaska Republika Autonomiczna (abchaskie: Аҧсны Apsny, gruz.: აფხაზეთი Apkhazeti lub Abkhazeti, ros.: Абха́зия Abchazija) – formalnie jest to republika autonomiczna wchodząca w skład Gruzji. Leży w rejonie Kaukazu zajmując powierzchnię 8 550 km². Zamieszkuje ją około 250 000 osób. De facto od 1992 roku Abchazja stanowi niepodległe państwo, nieuznawane przez żadne państwo na świecie, blisko związane z Federacją Rosyjską. Istnieje możliwość zmiany tej sytuacji w związku z transformacjami zachodzącymi w Gruzji po tzw. rewolucji róż i dążeniem do reintegracji terytorialnej Gruzji. Uznawany de jure przez wspólnotę międzynarodową rząd abchaski rezyduje w Czchałcie w Górnej Abchazji.

Spis treści

[edytuj] Status polityczny

Organizacje międzynarodowe (ONZ, Rada Europy, Rada Unii Europejskiej itd.) uznają Abchazję za część składową Gruzji i namawiają obydwie strony do pokojowego rozwiązania konfliktu. Sam separatystyczny rząd Abchazji przyjmuje że jest ona niepodległym państwem.

Tymczasem Rosyjska Duma poszukuje prawnych środków które pozwoliłyby włączyć ten region do Federacji Rosyjskiej. Wspierają ją media rosyjskie, otwarcie popierające separatystyczny reżim. Podczas wojny domowej rosyjskie władze przyczyniły się w decydującym stopniu do przetrwania niezależnego państwa abchaskiego poprzez wsparcie militarne i finansowe. Dzisiaj Rosja wciąż posiada szerokie wpływy polityczne i wojskowe we władzach republiki, de facto będąc gwarantem jej istnienia. Stosunki dyplomatyczne z Abchazją utrzymują tylko 2 inne nieuznawane kraje: Naddniestrze i Górski Karabach.

[edytuj] Warunki naturalne

[edytuj] Ukształtowanie powierzchni

Większą część terytorium zajmują południowe stoki głównego grzbietu Kaukazu (ważniejsze przełęcze: Kłuchorska i Maruchska) oraz jego odgałęzienia: na północnym zachodzie Góry Gagryjskie, w centrum Góry Bzypijskie i Góry Abchaskie, na południowym wschodzie Góry Kodorskie). Najwyższy szczyt Dombaj-Ulgen (4046 m n.p.m.). W północnej części krainy góry dochodzą bezpośrednio do urwistych brzegów Morza Czarnego – często występują tutaj nadmorskie osuwiska. Bardziej na południe, począwszy od rzeki Kodori, przecinającej Wąwóz Kodori, wzdłuż wybrzeża, rozciąga się stopniowo rozszerzający się ku południowemu wschodowi fragment Niziny Kolchidzkiej. Od gór jest on oddzielony strefą przedgórzy. W znacznej części kraju szeroko rozwinięte zjawiska krasowe; największe jaskinie: Nowoatońska, Pantiuchina, Śnieżna.

[edytuj] Budowa geologiczna i zasoby mineralne

Niewielkie zasoby węgla kamiennego, rud cynku, ołowiu, miedzi, rtęci i barytu, surowców budowlanych. Liczne źródła mineralne (miejscowość Awdachara).

[edytuj] Hydrografia

Główne rzeki: Kodori, Bzyb, Gumista, Galidzga, mają charakter górski. Jezioro: Rica.

[edytuj] Klimat

Na wybrzeżu klimat podzwrotnikowy, wilgotny, w górach od 500 do 2000 m n.p.m. górski umiarkowany, powyżej 2000 m n.p.m. – górski chłodny.

Średnia temperatura w styczniu od –2°C do 4–7°C, w lipcu 16–24°C, roczne opady 1300-2400 mm.

[edytuj] Gleby

Na wybrzeżu i pogóru przeważają czerwonoziemy i żółtoziemy, wyżej gleby próchniczno-węglanowe, brunatne gleby leśne i gleby górskie.

[edytuj] Roślinność

Pierwotna roślinność, chroniona w rezerwatach (Rica, Gumistyński, Pschuski, Picundyjsko-Miusserski) to do wys. 1000 m n.p.m. zrzucające na zimę lasy liściaste (buk, kasztan, dąb, grab) z podszytem z wiecznozielonych krzewów (laurowiśnia, rododendron, ostrokrzew, bukszpan). Wyżej górskie lasy bukowe i bukowo-jodłowe. Powyżej górnej granicy lasu roślinność piętra alpejskiego i turniowego.

Lasy do dziś zajmują ponad 55% powierzchni.

[edytuj] Świat zwierzęcy

W lasach występują niedźwiedzie, dziki, jelenie, sarny, żubry. Z ptactwa bażanty.

[edytuj] Demografia

Skład etniczny (sprzed czystki etnicznej): Gruzini – 46%, Abchazowie – 18%, Rosjanie – ok. 10%, Ormianie – ok. 10%, Grecy.

Obecnie Abchazowie – ok. 80%, Rosjanie – ok. 5%, Ormianie – ok. 5%, Grecy.

Większe miasta: Gagra, Tkwarczeli, Gudauta, Picunda.

[edytuj] Gospodarka

Obecnie ogólna sytuacja gospodarcza bardzo zła (90% bezrobotnych, nędza, głód, brak prądu, nie działa poczta, zamknięte są szkoły).

[edytuj] Rolnictwo

Uprawa winorośli, cytrusów, herbaty, drzewa tungowego i roślin olejkodajnych, hodowla, pszczelarstwo

[edytuj] Przemysł wydobywczy

wydobycie węgla kamiennego, rud cynku, ołowiu, miedzi, rtęci i barytu.

[edytuj] Przemysł przetwórczy

rozwinięty przemysł spożywczy (herbaciany, winiarski, tytoniowy).

[edytuj] Usługi

Ważny ośrodek turystyczny (liczne kąpieliska i uzdrowiska).

[edytuj] Komunikacja

Doliną Kodori biegnie Suchumska Droga Wojenna (ze Stawropola). Główny port morski i lotniczy w Suchumi.

[edytuj] Historia

Obszar zamieszkany już w paleolicie jeden z najwcześniejszych ośrodków rolnictwa i obróbki metali. W I tysiącleciu p.n.e. część starożytnego królestwa Kolchidy, skolonizowany przez Greków, 65 p.n.e. przejęty przez Rzymian, od IV wieku. pod wpływami Gruzji (część Lazyki), chrystianizacja (przez Bizancjum) na początku VI wieku, w IX i X wieku niepodległa Abchazja ze stolicą w Kutaisi, którego władca Leon II ogłosił się królem. Abchazja przeżywała rozkwit, rozszerzając panowanie na sąsiednie księstwa, m.in. Imeretię i Kartlię. Następnie przyłączona do Gruzji (po objęciu jej tronu 978 przez króla gruzińskiego Bagrata III). W XV-XIX wieku staje się księstwem zależnym od Turcji (islamizacja, głównie odłam sunnicki). W 1810 po zwycięskiej wojnie z Turcją Abchazję zajęła Rosja (formalnie rządził książę abchaski). W 1864 włączono Abchazję bezpośrednio do administracji rosyjskiej jako suchumski oddział wojskowy. Zniszczona podczas wojny rosyjsko-tureckiej 1877-1878. W 1917-1921 Abchazja wchodziła w skład niepodległej Gruzji. Od 1921 po podboju przez Armię Czerwoną jako Abchaska Republika Socjalistyczna. W 1931 włączona dekretem Stalina do Gruzji. W 1992 proklamowała niepodległość, co było przyczyną dwuletniej krwawej wojny z Gruzją. W 1994 podpisano w Moskwie porozumienie, rozszerzające zakres autonomii abchaskiej w ramach państwa gruzińskiego. Na jego mocy w Abchazji stacjonują Kolektywne Siły Pokojowe (złożone wyłącznie z żołnierzy rosyjskich).

[edytuj] Przewodniczący rządu Abchazji

  • Temur Mżawia 1991-

od 1993 sytuacja pozostaje poza kontrolą legalnego rządu, de facto władze sprawują:

  • Władisław Ardzinba 1994-2005
  • Siergiej Bagapsz 2005-

[edytuj] Linki zewnętrzne

[edytuj] Zobacz też

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Sub-domains

CDRoms - Magnatune - Librivox - Liber Liber - Encyclopaedia Britannica - Project Gutenberg - Wikipedia 2008 - Wikipedia 2007 - Wikipedia 2006 -

Other Domains

https://www.classicistranieri.it - https://www.ebooksgratis.com - https://www.gutenbergaustralia.com - https://www.englishwikipedia.com - https://www.wikipediazim.com - https://www.wikisourcezim.com - https://www.projectgutenberg.net - https://www.projectgutenberg.es - https://www.radioascolto.com - https://www.debitoformtivo.it - https://www.wikipediaforschools.org - https://www.projectgutenbergzim.com