Turks

Turks (Türkçe) is de officiële taal in Turkije en is één van de officiële talen in Cyprus en in enkele gemeenten van Macedonië. Buiten Turkije wordt de taal gesproken door Turkse minderheden in landen van de Balkan en de Kaukasus zoals Griekenland, Bulgarije, Kosovo, Bosnië-Herzegovina, Roemenië, Moldavië en Azerbeidjan. Turks wordt tevens gesproken door zeer veel immigranten in andere landen, zoals Nederland, België en Duitsland. Het is een agglutinerende taal met vocaalharmonie. Zeer vaak wordt het Turks als voorbeeld genoemd als men het heeft over agglutinerende talen.

Het Turks maakt deel uit van de familie van Turkse talen, die ook gesproken worden in een groot deel van Centraal-Azië, en die een zo grote onderlinge verwantschap hebben, dat ze grotendeels onderling verstaanbaar zijn. De Turkse talen worden op hun beurt gerekend tot de Altaïsche talen.

Het Turks wordt geschreven met het, enigszins aangepaste, Latijnse alfabet. Zo zijn de o.a. de letters x, q en w niet opgenomen in het alfabet. Met zijn aanpassingen noemt men het Türk alfabesi (Turks alfabet). Dit werd in 1928 in het kader van de Kemalistische hervormingen in Turkije ingevoerd. Tot dan werd het, eveneens enigszins aangepaste, Arabische alfabet gebruikt. In dat alfabet geschreven noemt men de taal meestal Osmaans (Turks: Osmanlıca).

Hoewel het eigenlijk dezelfde taal betreft, gaan de verschillen tussen het hedendaagse Turks en het Osmaans verder dan alleen het schrift. Het Osmaans is namelijk doorspekt met zeer veel Arabische en Perzische leenwoorden en door taalzuivering heeft men die invloed in het hedendaagse Turks drastisch gereduceerd. Hierdoor is er een groot verschil in woordenschat ontstaan. Terwijl het Osmaans als elitetaal voor de edelen, de geestelijkheid en de rijken voor het volk onverstaanbaar was werd het puristische Öztürkçe, wat als reactie in opdracht van Kemal Atatürk werd ontworpen, ook door maar weinigen begrepen. Na een aantal zeer controversiële taalhervormingen, niet zelden gepaard gaand met een (gewelddadige) regimewisseling, is de huidige Turkse schrijftaal ontstaan, die heel redelijk bij de spreektaal aansluit.

In de tabel hieronder staan enkele uitdrukkingen in het Turks met hun Nederlandse equivalent.

Nederlands	Turks
hallo	merhaba
goedenmorgen	günaydın
daag	hoşça kal
alstublieft	lütfen
dank u	teşekkür ederim
ja	evet
neen	hayır
Turks	Türkçe
Nederlands (Hollands)	Hollandaca
Nederlander (Hollander)	Hollandalı
Spreekt u Nederlands?	Hollandaca konuşabiliyor musunuz?
Ik weet het niet.	Bilmiyorum

[bewerk] Uitspraak letters

c	dzj (Journal [eng])
ç	tsj (Tsjechië)
ş	sj (sjouwen)
ı	u (de)
ğ	overgangsletter, nauwelijks uitspreken
y	j
u	oe
ü	uu (uur)
ö	eu (deur)
g	(goreng)

	Zie de Turkse editie van Wikipedia