Balkan (schiereiland)

Zie ook het artikel Zuidoost-Europa

De Balkan (met Italië en Turkije) gezien door de Terra satelliet

Het Balkanschiereiland vormt het oostelijkste van de drie grote schiereilanden in Europa en werd voor het eerst in 1808 zo genoemd door de Duitse geograaf August Zeune. Het wordt in het noorden begrensd door de rivieren Sava en Donau en in het noordwesten door de lijn Triëst - Ljubljana. Het ontleent zijn naam aan een bergketen in Bulgarije die door de Turken (en inmiddels ook door de meeste andere volken, maar niet door de Bulgaren) Balkan wordt genoemd, wat Bebost Gebergte betekent. De Bulgaren hebben het over het Stara Planina (Oude Berg, Bulgaars: Стара Планина), maar dat betreft alleen het gebergte en niet het schiereiland.

Sinds 1808 zijn aan de geografische criteria om de Balkan te begrenzen vele andere toegevoegd, op grond waarvan ook landen als Slovenië en Roemenië soms tot de Balkan worden gerekend. Deze criteria zijn bijvoorbeeld: religie (overwegend oosters-orthodox) taal (overwegend Slavisch) en geschiedenis (een langdurige Turkse overheersing tot de vroege 20e eeuw). Sommige landen die als typische Balkanlanden worden gezien voldoen echter niet aan een of meer van deze criteria. De afbakening van de Balkan is al met al een subjectief gegeven geworden, waarbij nog kan worden aangetekend dat menigeen het etiket Balkan negatief interpreteert. Met de vele onderlinge twisten in het gebied, dat van oudsher een etnische lappendeken is, wil men liever niet geassocieerd worden. Hongaren ervaren het stempel Balkan als beledigend (ze voldoen ook aan geen enkel criterium) en ook Roemenië noemt zichzelf niet graag een Balkanland.