Turijn (stad)
| Turijn | |
 |
|
| Basisgegevens | |
|---|---|
| Provincie | Turijn |
| Regio | Piëmont |
| Bevolking - Totaal (31-12-04) - Dichtheid |
902.255 6630 inw/km² |
| Oppervlakte | 130 km² |
| Oppervlaktewater | km² |
| Locatie | |
  |
|
| Hoogte | 240 m boven zeeniveau |
| Geografische ligging | |
|
|
|
| Overige informatie | |
| ISTAT-code | 001272 |
| Postcode | 10100 |
| Netnummer | 011 |
| Aangrenzende gemeenten | Venaria Reale, Settimo Torinese, Borgaro Torinese, San Mauro Torinese, Collegno, Rivoli, Baldissero Torinese, Grugliasco, Pino Torinese, Orbassano, Pecetto Torinese, Beinasco, Moncalieri, Nichelino |
| Beschermheilige | Johannes de Doper |
| Gemeentelijke website: [{{{website}}} {{{website}}}] |
|
| bron: Italiaans bureau voor statistiek |
|
Turijn (Italiaans: Torino) is na Milaan de grootste stad van Noord-Italië. Het ligt ten zuidwesten van Milaan en ten noordwesten van Savona en is de hoofdstad van de regio Piëmont en de provincie Turijn.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis en architectuur
Op de plek waar nu Turijn ligt, werd door de Romeinen een militaire nederzetting gebouwd, Castra Taurinorum geheten, maar men vermoedt dat er daarvoor al significante aantallen mensen woonden. Uit de Romeinse tijd dateert de Porta Palatina en ook in het typische orthogonale stratenplan van het huidige centrum is de Romeinse invloed terug te zien.
Al in de middeleeuwen werd er een universiteit gesticht, maar Turijn werd pas echt belangrijk toen in 1563 Emanuel Filibert van Savoye er de hoofdstad van zijn hertogdom van maakte. Op het Piazza San Carlo staat een standbeeld van hem.
De meeste beroemde gebouwen in Turijn behoren dan ook tot de barok; een van de weinige voorbeelden van renaissance-architectuur is de van rond 1500 daterende Duomo, waar zich de controversiële Lijkwade van Turijn bevindt. In opdracht van de 18e-eeuwse hertog Victor Amadeus II werden het Jachtpaleis Stupinigi en de Basiliek van Superga gebouwd, waar in het mausoleum vele Savoyes begraven liggen.
In het Palazzo dell'Accademia delle Scienze bevinden zich het Egyptisch museum, een van de belangrijkste Egyptische musea van de wereld, en de Galleria Sabauda, die de schilderijencollectie van de Savoyes herbergt. Omdat een Savoye, Victor Emanuel II, in 1861 de eerste koning van Italië werd, is de geschiedenis van Turijn sterk verbonden met de eenwording, de Risorgimento. Turijn was zelfs, tot 1865, de eerste hoofdstad. Tussen de 17e eeuw en 1870 zetelden de Savoyes in het barokke Koninklijk Paleis. Als mooiste gebouw van Turijn geldt het 17e-eeuwse Palazzo Carignano, het geboortehuis van Victor Emanuel II. Tegenwoordig herbergt het het Museo Nazoniale del Risorgimento.
In 1899 werd in Turijn FIAT opgericht, het bedrijf dat nog steeds van groot belang is voor de Turijnse economie. Het Automobielmuseum werd in 1933 geopend. Turijn was tot het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog ook de filmstad van Italië. De gebroeders Lumière gaven hier de eerste Italiaanse filmvoorstellingen. Na de Eerste Wereldoorlog verhuisde de filmindustrie naar Rome. Turijn heeft nog wel een belangrijk filmmuseum. Dit is gevestigd in een van de opvallendste bouwwerken van de stad; de 19e-eeuwse 167 meter hoge Mole Antonelliana, die net als de Parijse Eiffeltoren de skyline domineert.
[bewerk] Demografie en geografie
Turijn was jarenlang een miljoenenstad maar heeft een slinkende bevolking omdat er niet veel wordt gebouwd en de bezettingsgraad in een gemiddelde woning daalt (vroeger grote families, nu zoeken Italianen meer ruimte en comfort/luxe); momenteel telt de stad nog ongeveer 900.000 inwoners.
Turijn ligt bij het punt waar de rivier de Dora Riparia uitkomt in de Po, ongeveer 150 km ten westen van Milaan en 50 km ten oosten van de Franse grens.
[bewerk] Overige informatie
De belangrijkste voetbalploegen van Turijn zijn Juventus en Torino, die beide in het Stadio Delle Alpi spelen.
De beroemde film The Italian Job uit 1969 met Michael Caine speelt zich deels in Turijn af.
In 2006 werden in Turijn de Olympische Winterspelen gehouden.
[bewerk] Geboren in Turijn
- Giuliano Amato, politicus
- Nino Defilippis, wielrenner
- Dario Frigo, wielrenner
- Karel Emanuel IV van Sardinië, koning van Sardinië
- Karel Felix van Sardinië, koning van Sardinië
- Primo Levi, schrijver
- Carlo Maria Martini, kardinaal
- Giovanni Michelotti, auto-ontwerper
- Bruno Santanera, kwakzalver
- Victor Amadeus III van Sardinië, koning van Sardinië
- Victor Emanuel II, koning van Sardinië en van Italië
- Paelo Martino, schrijver
- Gigi d'Agostino, tranceproducent
[bewerk] Externe links
- Città di Torino - Officiële site van de stad (Italiaans)
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Torino op Wikimedia Commons. |
