Ethanol

Ethanol
Chemische formule en molecuulmodel
Structuurformule van Ethanol



Algemeen
Molecuulformule	C₂H₅O H
Smiles	CCO
IUPAC
Andere namen	ethylalcohol, alcohol, spiritus
CAS-nummer	64-17-5
EINECS-nummer
EG-nummer
VN-nummer
Beschrijving	kleurloze, ontvlambare vloeistof
Vergelijkbaar met	methanol, 1-propanol
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
F, ontvlambaar; Xi, irriterend
Carcinogeen
Hygroscopisch
Risico (R) en veiligheid (S)	R-zinnen: R11 S-zinnen: S9, S16, S33, S51
Omgang
Opslag
ADR-klasse
MAC-waarde	500 ml/m³ of 960 mg/m³
LD₅₀ (ratten)	mg/kg
LD₅₀ (konijnen)	mg/kg
MSDS-fiches
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vloeibaar, vervluchtigt
Kleur	kleurloos
Dichtheid	0,7894 g/cm³
Molmassa	46,07 g/mol
Smeltpunt	-114,4 °C
Kookpunt	78,37 °C
Vlampunt	12 °C
Zelfontbrandingstemperatuur	°C
Dampdruk	5,87 × 10³ Pa
Andere eigenschappen
Oplosbaarheid in water	g/L
Goed oplosbaar in	water
Slecht oplosbaar in
Onoplosbaar in
Dipoolmoment	D
Viscositeit	1,2 × 10^-3 Pa·S
Kristalstructuur
Δ_fG^o_g	kJ/mol
Δ_fG^o_l	kJ/mol
Δ_fG^o_s	kJ/mol
Δ_fH^o_g	kJ/mol
Δ_fH^o_l	kJ/mol
Δ_fH^o_s	kJ/mol
S^o_{g, 1 bar}	J/mol·K
S^o_{l, 1 bar}	J/mol·K
S^o_s	J/mol·K
C^o_p,m	J/mol·K
Evenwichtsconstanten
Klassieke analyse
Spectra
Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaard omstandigheden gebruikt (298,15K of 25°C, 1 bar)

Ethanol (ook ethylalcohol) is de bekendste alcohol uit de scheikunde; het is namelijk de alcohol die in alcoholische dranken zit. In het dagelijkse spraakgebruik heet ethanol simpelweg alcohol.

Alcohol was al bekend bij de inwoners van Sumerië, zo'n 5000 jaar voor Christus. In alle tijden is er alcohol gedronken.

[bewerk] Fysische eigenschappen

De soortelijke warmte is 2,43 kJ kg^-1 K^-1 bij T = 293-373 K.
De verbrandingswarmte is 22x10⁶ kJ m^-3.

Ethanol vormt met water bij een verhouding van 96% ethanol en 4% water een mengsel dat een lager kookpunt heeft dan zuiver water of zuivere alcohol en waarvan ook de damp deze samenstelling heeft, zodat het mengsel niet meer door verdere destillatie te scheiden is. Dit heet een azeotroop mengsel. Zuivere alcohol zoals die in de handel wordt verkocht, is daarom 96% zuiver, of op een andere manier verkregen. Nagenoeg 100% zuivere, watervrije ethanol ('absolute alcohol') wordt verkregen door destillatie onder toevoeging van benzeen. Water en benzeen vormen samen namelijk ook een azeotroop die kan worden afgedestilleerd waarbij de alcohol overblijft. Het alcoholproduct bevat dan echter nog sporen benzeen en is daardoor gevaarlijk bij consumptie. De laatste resten water kunnen indien nodig ook worden verwijderd door destillatie met geconcentreerde glycerine, of door ongebluste kalk of watervrij kopersulfaat toe te voegen en het resterende mengsel af te destilleren. 'spiritus' is een onzuivere vorm van 85% ethanol waaraan een giftige stof en een kleurstof zijn toegevoegd, respectievelijk om het ondrinkbaar te maken en daar voor te waarschuwen, zodat er geen accijns over hoeft te worden betaald.

Veel soorten gist kunnen suikers anaeroob omzetten in ethanol en kooldioxide. Deze gisting wordt gebruikt bij het maken van alcoholische dranken als bier en wijn. Bij ca. 12-20% ethanol, afhankelijk van het gebruikte type gist, gaan de gisten zelf dood, ze sterven dus eigenlijk in hun eigen afval; sterkere alcoholische dranken kunnen alleen op kunstmatige wijze worden gemaakt. Hiervoor moet men het product destilleren.

[bewerk] Alcohol als genotmiddel

Alcoholhoudende dranken worden veel gedronken als sociaal geaccepteerd genotmiddel: bier, wijn, likeur en sterke drank. Alcohol is een drug die vanwege de fysiek verslavende eigenschappen door sommigen gerekend wordt tot de harddrugs. Wettelijk wordt alcohol echter niet als zodanig aangemerkt.

Spiritus

[bewerk] Alcohol als brandstof

Ethylalcohol wordt op zeer grote schaal bereid door vergisting van suikers. Het is in voldoende zuivere vorm ook zeer brandbaar en kan in verbrandingsmotoren als weinig vervuilende brandstof worden gebruikt, omdat de verbrandingsproducten relatief schoon zijn (in theorie enkel koolstofdioxide en water). In Brazilië rijden veel auto's op ethanol. Deze ethanol wordt gewonnen uit vergist sap van suikerriet m.b.v. destillatie. In landen als Brazilië en de Verenigde Staten wordt ethanol ook vermengd met gewone benzine. Het geschikt maken van auto's voor het rijden op ethanol vergt maar een zeer kleine aanpassing. Vermengd met methanol en kleurstof wordt het verkocht als brandspiritus voor huishoudelijk gebruik.