Ελβετία

Η Ομοσπονδία της Ελβετίας (Schweizerische Eidgenossenschaft, Confédération Suisse, Confederazione Svizzera, Confederaziun svizra) είναι μια χώρα της δυτικής Ευρώπης. Συνορεύει δυτικά με τη Γαλλία, νότια και νοτιοανατολικά με την Ιταλία, βόρεια και βορειοανατολικά με τη Γερμανία και ανατολικά με την Αυστρία και το Λιχτενστάιν. Είναι μία μικρή χώρα, με έκταση 41.285 τ.χλμ. και πληθυσμό 7.489.370 (εκτ. Ιούλ. 2005 [1]) (7.288.010 στην απογραφή 2000 [2]).

Πρωτεύουσα της Eλβετίας είναι η Βέρνη (127,000 κάτοικοι το 2004) ενώ μεγαλύτερη πόλη η Ζυρίχη. Άλλες σημαντικές πόλεις είναι η Βασιλεία, η Γενεύη και η Λωζάνη. Νόμισμα έχει το ελβετικό φράγκο. Θεωρείται χώρα με υψηλό βιοτικό επίπεδο και ανεπτυγμένο τουρισμό.

[Επεξεργασία] Γεωγραφία

[Επεξεργασία] Μορφολογία

Χωρίζεται μορφολογικά σε δύο ζώνες. Η πρώτη είναι η αλπική ζώνη που κυριαρχείται, όπως λέει και τ' όνομά της, από το συγκρότημα των Άλπεων και τις διακλαδώσεις του και καταλαμβάνει τα 3/5 της χώρας. Αυτή η ορεινή περιοχή έχει σχήμα πετάλου και περικλείνει μέσα της τη ζώνη του οροπεδίου. Η αλπική περιοχή σχηματίζεται από 3 διακλαδώσεις των Κ. Άλπεων κι απ' την οροσειρά του Ιούρα, που βρίσκεται στα δυτικά και κατά μήκος των συνόρων με τη Γαλλία. Οι τρεις αυτές διακλαδώσεις των Άλπεων είναι: οι Πεννικές Άλπεις, οι Βερνικές Άλπεις και οι Ραιτικές Άλπεις.

Στο Ν.Δ. τμήμα της χώρας, σαν συνέχεια του Λευκού όρους, είναι οι Πεννικές Άλπεις (ή Βαλαίσιες Άλπεις) με ψηλότερη κορυφή την Μόντε Ρόζα (4.638 μ.). Στο Α. άκρο τους βρίσκεται η σήραγγα του Σεμπλόν, ιδιαίτερα σημαντική για το ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο, και στα Δ. η σήραγγα του Αγίου Βερνάρδου. Άλλες υψηλές κορυφές των Πεννικών Άλπεων είναι το Μάπερχορν (4.505 μ.), η Βάισχορν (4.512 μ.) και η Νομ (4.500 μ.). Από το Ν.Δ. τμήμα της χώρας ξεκινούν και οι Βερνικές Άλπεις, που προχωρούν όμως προς τα βόρεια, καταλαμβάνοντας, με τον όγκο τους, το κέντρο της χώρας. Έχουν σαν υψηλότερη κορυφή το Φινστεράαχορν με ύψος 4.275 μ.

Στο Α. τμήμα προβάλλει ο όγκος των Ραιτικών Άλπεων, που σχηματίζουν προς τα Ν.Α. δυο άλλες διακλαδώσεις: τις Άλπεις του Γκριζόν και τις Άλπεις Αμπούλα. Στην περιοχή αυτή υπάρχει το περίφημο τουριστικό κέντρο Σαιντ - Μόριτς, το αναπαυτήριο του Νταβός και τα χιονοδρομικά κέντρα της Κουρ και της Αρόζα.

Το μέσο ύψος της αλπικής ζώνης ξεπερνά τα 2.100 μ, ενώ το μέσο ύψος της περιοχής του οροπεδίου βρίσκεται γύρω στα 900 μ. Για το λόγο αυτό ολόκληρη σχεδόν η οικονομική ζωή της χώρας συγκεντρώνεται στη ζώνη του οροπεδίου. Εκεί βρίσκονται οι κυριότερες πόλεις κι εκεί παράγεται το 85% των βιομηχανικών και το 75% των αγροτικών προϊόντων.

Οι ορεινοί αυτοί όγκοι, που καταλαμβάνουν τα 3/5 της χώρας, είναι σκεπασμένοι όλο το χρόνο με χιόνι. Από εδώ ξεκινούν τα μεγάλα ποτάμια της Ευρώπης, ο Ρήνος κι ο Δούναβης, κι εδώ έχει τις πηγές του ο Ροδανός. Τα ποτάμια αυτά, καθώς και οι μεγάλες λίμνες της Ελβετίας, τροφοδοτούνται με τα νερά από το λιώσιμο του χιονιού και των παγετώνων, καθώς κι από τα νερά των βροχών που είναι συχνές και δυνατές σ' ένα τέτοιο υψόμετρο. Το όρος Άγιος Γοτθάρδος, στις Κεντρικές Άλπεις, είναι η κυριότερη πηγή τροφοδοσίας των ποταμών της Ευρώπης.

[Επεξεργασία] Κυριότερα ποτάμια

Ο Ρήνος, που τη διαρρέει σε μήκος 375 χλμ. Πηγάζει απ' τους παγετώνες στο καντόνι του Γκράου Μπίντεν και, κατά την πορεία του, ενισχύεται με τα νερά των μικρών ποταμών Τουρ, Τες και Βιρ, καθώς και του Άαρ που εκβάλλουν σ' αυτόν. Ο Άαρ είναι ο πιο σημαντικός ελβετικός ποταμός, αφού ολόκληρη η πορεία του γίνεται μέσα στο έδαφος της Ελβετίας.
Ο Ροδανός, που τη διαρρέει σε μήκος 252 χιλ. Πηγάζει απ' την Β.Α. άκρη των Πεννικών Άλπεων, κυλάει προς τα Ν.Δ., μετά στρέφεται Β.Δ., σχηματίζει τη λίμνη της Γενεύης και συνεχίζει την πορεία του στο γαλλικό έδαφος. Σ' αυτόν χύνονται και οι μικροί ποταμοί Βιέζ και Ντρανς.

Οι ποταμοί της Ελβετίας, επειδή πηγάζουν από παγετώνες, είναι χειμαρρώδεις και γι' αυτό το λόγο δεν είναι πλωτοί. Μόνες εξαιρέσεις είναι ο Ρήνος, που για ένα μικρό διάστημα είναι πλωτός, καθώς κι ο Άαρ σ' ένα σημείο που μια διώρυγα τον συνδέει με τη λίμνη Βιέν. Αυτή η διώρυγα είναι πλωτή και χρησιμεύει στο διακανονισμό των νερών του Άαρ, όταν αυτός κινδυνεύει να ξεχειλίσει.

[Επεξεργασία] Έδαφος

Το έδαφος της Ελβετίας κατακλύζεται από χιλιάδες λίμνες. Αυτές καταλαμβάνουν συνολικά έκταση 1.343 τετρ. χιλιομέτρων. Οι κυριότερες απ' αυτές είναι: της Γενεύης ή αλλιώς Λεμάν, που βρίσκεται στα σύνορα με τη Γαλλία, η λίμνη Ματζόρε στα σύνορα με την Ιταλία, η λίμνη της Κωνστάντιας στα σύνορα με τη Γερμανία, η λίμνη της Ζυρίχης, η λίμνη του Λουγκάνο, η Τουν, η Βιεν, η Μορά κ.ά. Οι περισσότερες απ' τις λίμνες αυτές είναι και φημισμένα τουριστικά κέντρα, γιατί παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον εξαιτίας της φυσικής τους γραφικότητας.

[Επεξεργασία] Κλίμα

Το κλίμα της Ελβετίας είναι ψυχρό και, κατά βάση ξηρό, αν και σ' ορισμένες περιοχές βρέχει 160 με 180 μέρες το χρόνο. Το κλίμα παρουσιάζει μεγάλες ανομοιομορφίες από περιοχή σε περιοχή, αλλά είναι γενικά υγιεινό. Την ιδιότητα αυτή, του κλίματος της χώρας τους, εκμεταλλεύτηκαν οι Ελβετοί με τον καλύτερο τρόπο. Ίδρυσαν πολλά σανατόρια, αναπαυτήρια, ψυχιατρικές κλινικές και μετέτρεψαν την Ελβετία σε θεραπευτικό κέντρο για τις παθήσεις των πνευμόνων (όπως η φυματίωση) και των νεύρων.

[Επεξεργασία] Οικονομία

Η οικονομία της χώρας αναπτύσσεται γύρω από τρεις πόλους: τη βιομηχανία, τον τουρισμό και το εμπόριο. Λόγω του εδάφους και του κλίματος, η Ελβετία δεν μπόρεσε ν' αναπτύξει σε ικανοποιητικό βαθμό τη γεωργία της. Τα κυριότερα γεωργικά της προϊόντα είναι το σιτάρι, το κριθάρι, η βρώμη, οι πατάτες, τα ζαχαρότευτλα και λίγα φρούτα και λαχανικά. Αντίθετα η κτηνοτροφία της ευνοημένη από το κλίμα, αλλά και τη συστηματική και επιστημονική προσπάθεια των Ελβετών είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένη.

[Επεξεργασία] Βιομηχανία

Η βιομηχανία είναι πολύ περισσότερο αναπτυγμένη και είναι ο κυριότερος εξαγωγικός τομέας της οικονομίας της. Έχει αναπτύξει τόσο τη βαριά βιομηχανία (μεταλλουργία, κατασκευή μηχανών), όσο και την ελαφριά βιομηχανία, όπως η βιομηχανία χημικών και φαρμακευτικών προϊόντων, ρολογιών, υφαντουργία, και βιομηχανία επεξεργασίας γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων. Επίσης ιδιαίτερα αναπτύχθηκε, κατά τα τελευταία χρόνια, η βιομηχανία των ηλεκτρονικών συσκευών, που βασίζεται στην προχωρημένη τεχνολογία και στη συστηματική επιστημονική έρευνα.

Η Ελβετία είναι γενικά μια χώρα με υψηλό βιοτικό, αλλά και πνευματικό επίπεδο και η οικονομική της ανάπτυξη στηρίζεται, κατά ένα μεγάλο μέρος, στο υψηλό πνευματικό και επιστημονικό επίπεδο της χώρας. Μια απλή απόδειξη είναι η αναπτυγμένη της κτηνοτροφία και κυρίως των αγελάδων, που, ενώ δε γίνεται σε μεγάλες κτηνοτροφικές μονάδες, η υψηλή απόδοση των αγελάδων σε γάλα οφείλεται στις σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους, που εφαρμόζουν οι Ελβετοί κτηνοτρόφοι στη διατροφή τους.

[Επεξεργασία] Εμπόριο

Το εμπόριό της είναι επίσης πολύ αναπτυγμένο. Εξάγει χημικά και φαρμακευτικά προϊόντα, μηχανές, ηλεκτρικές συσκευές, ρολόγια κ.ά. βιομηχανικά προϊόντα και εισάγει κυρίως τρόφιμα, καύσιμα και πρώτες ύλες.

[Επεξεργασία] Τουρισμός

Ο τρίτος και ο πιο σημαντικός πόλος από ορισμένη άποψη της οικονομίας της είναι ο τουρισμός. Η φυσική ομορφιά, το υγιεινό της κλίμα, ή ήσυχη ζωή της Ελβετίας προσελκύουν κάθε χρόνο εκατομμύρια τουρίστες στα διάφορα τουριστικά θέρετρα που είτε βρίσκονται στις πλαγιές των Άλπεων, όπως το Σαιντ - Μόριτς, η Κουρ, η Αρόζα, το Νταβός είτε στις όχθες των γραφικών της λιμνών. Έτσι η Ελβετία είναι από τη μια μεριά το ησυχαστήριο της Ευρώπης κι απ' την άλλη το πιο περίφημο κέντρο για χειμερινά σπορ.

Αλλά στη σημαντική πρόοδο του τουρισμού τους, που αποτελεί σοβαρή πηγή εσόδων για τη χώρα, σπουδαίο ρόλο έπαιξαν κι οι ίδιοι οι Ελβετοί με τη συστηματική κι οργανωμένη προσπάθειά τους, που δεν έπαψαν ούτε μια στιγμή να ενδιαφέρονται για την καλύτερη εξυπηρέτηση των τουριστών και την πιο άνετη διαμονή τους, γιατί κατάλαβαν πως, μια και η χώρα τους ήταν φτωχή σε πρώτες ύλες, το τουριστικό συνάλλαγμα θα ήταν το κυριότερο έσοδό τους, για να εισάγουν πρώτες ύλες και ν' αναπτύξουν τη βιομηχανία τους.

[Επεξεργασία] Πολιτισμός

Χάρτης της Ελβετίας. Αναγράφονται τα καντόνια, οι κυριότεροι ποταμοί και οι λίμνες.

[Επεξεργασία] Ιστορία

Η χώρα υποδιαιρείται διοικητικά σε 26 καντόνια και ημικαντόνια. Η ύπαρξη των ημικαντονιών έχει ιστορικούς λόγους. Τρία από τα 23 καντόνια αποτελούνται από δύο ημικαντόνια. Τα καντόνια είναι τα εξής:

Σήμα	Καντόνι	Έτος ένταξης στην ομοσπονδία	Πρωτεύουσα	Έκταση χμ²	Πληθυσμός	Κοινότητες
ZH	Ζυρίχη	1351	Ζυρίχη	1728.8	1'242'488	171
BE	Βέρνη	1353	Βέρνη	5958.9	950'209	398
LU	Λουκέρνη	1332	Λουκέρνη	1493.5	352'311	103
UR	Ούρι	1291	Άλτντορφ	1076.6	35'246	20
SZ	Σβύτς	1291	Σβύτς	908.3	133'358	30
OW	Όμπβαλντεν	1291	Ζάρνεν	490.5	32'999	7
NW	Νίντβαλντεν	1291	Στανς	276.1	38'897	11
GL	Γκλάρους	1352	Γκλάρους	685.2	38'380	27
ZG	Τσούγκ	1352	Τσούγκ	238.8	102'247	11
FR	Φράιμπουργκ	1481	Φράιμπουργκ	1670.8	242'679	182
SO	Σόλοτουρν	1481	Σόλοτουρν	790.7	246'504	126
BS	Μπάζελ-Στάτ	1501	Βασιλεία	037.1	186'871	3
BL	Μπάζελ-Λάντ	1501	Λίζταλ	517.5	263'194	86
SH	Σαφχάουζεν	1501	Σαφχάουζεν	298.5	73'916	33
AR	Άπεντσελ Άουσερχοντεν	1513	Χέρισαου	243.0	53'189	20
AI	Άπεντσελ Ίνερχοντεν	1513	Άπεντσελ	172.5	14'995	6
SG	Σανκτ Γκάλλεν	1803	Σανκτ Γκάλλεν	2025.6	455'193	89
GR	Γκραουμπύντεν	1803	Χουρ	7105.2	186'105	208
AG	Άργκαου	1803	Άραου	1403.7	556'229	231
TG	Τούργκαου	1803	Φραουενφέλντ	990.9	229'882	80
TI	Τιτσίνο	1803	Μπελιντζόνα	2812.5	314'563	201
VD	Βω	1803	Λωζάνη	3212.1	631'999	382
VS	Βαλαί	1815	Σιόν	5224.5	281'020	158
NE	Νέσατελ	1815	Νέσατελ	803.1	166'949	62
GE	Γενεύη	1815	Γενεύη	282.2	419'254	45
JU	Γιούρα	1979	Ντελεμόντ	838.6	69'196	83

Πίνακας: Καντόνια της Ελβετικής Ομοσπονδίας σε επίσημη σειρά

Το καθένα από αυτά έχει δική του κυβέρνηση και, κατά κάποιο τρόπο, αποτελεί ξεχωριστό κράτος. Αλλά οι αντιπρόσωποι των καντονίων σχηματίζουν το κεντρικό ομοσπονδιακό συμβούλιο, που ο πρόεδρός του είναι και πρόεδρος της ομοσπονδιακής δημοκρατίας.

Όλοι σχεδόν οι κάτοικοι είναι Ελβετοί και οι πιο πολλοί μιλούν γερμανικά, αν και σ' ορισμένες περιοχές, στα νότια και στα νοτιοανατολικά, μιλάνε ιταλικά και γαλλικά. Είναι χριστιανοί, αλλά άλλοι είναι διαμαρτυρόμενοι κι άλλοι καθολικοί.

Το 1815 το συνέδριο της Βιέννης αναγνώρισε την ανεξαρτησία, αλλά και την ουδετερότητα της Ελβετίας. Από τότε και μέχρι σήμερα η Ελβετία κατόρθωσε να διατηρήσει την ουδετερότητά της, παρά το γεγονός ότι πολλές φορές βρέθηκε στο μέσο μιας ευρωπαϊκής ή μιας παγκόσμιας σύρραξης.

Η ουδετερότητα έχει γίνει πια για τους Ελβετούς "τρόπος ζωής" που βοήθησε στην ανάπτυξή της, αλλά και στην ήρεμη πολιτική ζωή της χώρας. Αλλά είχε και άλλη μια συνέπεια στην οικονομική ζωή της. Η Ελβετία έγινε το παγκόσμιο θησαυροφυλάκιο, δηλ. το μέρος όπου διοχετεύονται οι καταθέσεις από διάφορες χώρες που αντιμετωπίζουν συνεχώς οικονομική ή πολιτική αστάθεια.

Σ' αυτό βοήθησε και το Ελβετικό τραπεζικό σύστημα που εξασφαλίζει την απόλυτη μυστικότητα για τις καταθέσεις, αλλά και γιατί επιτρέπει την ελεύθερη μετατρεψιμότητα των νομισμάτων.

[Επεξεργασία] Εκπαιδευτικό σύστημά

Το υψηλό πνευματικό επίπεδο της χώρας οφείλεται στο θαυμάσιο εκπαιδευτικό σύστημά της. Η κατώτερη εκπαίδευση είναι υποχρεωτική και δίνεται δωρεάν σ' όλα τα καντόνια. Το επόμενο στάδιο, της μέσης, χωρίζεται στην επαγγελματική (τεχνικές σχολές) και στην ακαδημαϊκή (Λύκεια) που οδηγεί στα πανεπιστήμια και στα πολυτεχνεία. Σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρώπης η Ελβετία έχει τα περισσότερα πανεπιστήμια και πολυτεχνεία, ανάλογα φυσικά με το μικρό πληθυσμό της χώρας. Περίφημο είναι το πολυτεχνείο της Ζυρίχης, καθώς και η Οικονομική σχολή της Λωζάνης. Στα Ελβετικά πανεπιστήμια φοιτούν και χιλιάδες ξένοι σπουδαστές που πηγαίνουν κυρίως για μεταπτυχιακές σπουδές, λόγω του υψηλού επιστημονικού επιπέδου που παρέχουν αυτά τα πανεπιστήμια.

[Επεξεργασία] Τέχνες

Επίσης πολύ αναπτυγμένα είναι τα γράμματα και οι τέχνες. Από το 17ο αιώνα η Ελβετία ήταν σπουδαίο πνευματικό κέντρο, αν και η έλλειψη εθνικής γλώσσας ταύτισε ιστορικά την ελβετική φιλολογία και σκέψη με τη γερμανική και τη γαλλική. Η Ελβετία είναι η πατρίδα του φιλόσοφου και κοινωνιολόγου Ζαν Ζακ Ρουσσώ, του οικονομολόγου και κοινωνιολόγου Παρέτο, του περίφημου ποιητή Βριντέλ. Από τους νεότερους μπορούμε να ξεχωρίσουμε τους γνωστούς θεατρικούς συγγραφείς Μ. Φρις και Φρίντριχ Ντύρρενματ που γράφουν γερμανικά και το γαλλόφωνο πεζογράφο Κ. Ραμύζ. Στο χώρο των εικαστικών τεχνών μπορούμε ν' αναφέρουμε τ' όνομα του Λε Κορμπυζιέ, που υπήρξε ο μεγαλύτερος ίσως αρχιτέκτονας του 20ου αιώνα και τα ονόματα του Πάουλ Κλέε, διάσημου ζωγράφου και του γλύπτη Αλμπέρτο Τζιακομμέτι.

[Επεξεργασία] Δεσμός με την Ελλάδα

Σημαντικός δεσμός ανάμεσα στην πατρίδα μας και στην Ελβετία είναι οι Ελβετοί φιλέλληνες που χρηματοδότησαν τον αγώνα του '21, όπως ο τραπεζίτης Εϋνάρδος ή ακόμη ήρθαν εδώ και πολέμησαν για την ελευθερία της Ελλάδας, όπως ο γιατρός Μάγερ που σκοτώθηκε κατά την ηρωική έξοδο του Μεσολογγίου. Ο Μάγερ υπήρξε ο εκδότης της πρώτης εφημερίδας που κυκλοφόρησε σ' ελεύθερο κομμάτι της ελληνικής γης. Εξέδιδε από την 1η Ιανουαρίου 1824 ως την παραμονή της ηρωικής εξόδου την εφημερίδα "Ελληνικά Χρονικά" στο Μεσολόγγι. Όπως αναφέρει ο Ελβετός φιλέλληνας Ερρίκος Φαρνέζι δεκαπέντε Ελβετοί συνολικά πήραν μέρος στα φιλελληνικά στρατιωτικά σώματα, που πολέμησαν στην Ελλάδα.

[Επεξεργασία] Γλώσσες

Επίσημες γλώσσες είναι η γερμανική, η γαλλική και η ιταλική. Η ρομανσική [3] είναι επίσημη στο καντόνι Γκράουμπυντεν.

[Επεξεργασία] Εξωτερικές Συνδέσεις

http://www.ch.ch
http://www.admin.ch
http://www.parlament.ch
http://www.bger.ch/de/index.htm
http://www.ellada.ch/ -Eλληνισμος στηω Ελβετία

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Ανακτήθηκε από "http://el.wikipedia.org../../../%CE%B5/%CE%BB/%CE%B2/%CE%95%CE%BB%CE%B2%CE%B5%CF%84%CE%AF%CE%B1.html"

Κατηγορίες: Ελβετία | Ευρωπαϊκά κράτη