Zvicra

Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirë


(Detaje)	(Detaje)

Moto Kombëtare: ?

Gjuhë zyrtare gjermanishtja, frengjishtja,
italishtja, gjuha romake

Kryeqyteti

Bern

Qyteti më i madh Zürich

Sistemi Republik

President Moritz Leuenberger

Konsil Micheline Calmy-Rey

Sipërfaqja
-totale
-ujore 41,285 km² - ( 132 -ta)
4.2 %

Popullsia
- Totale
- Dendësia 7,399,100²⁰⁰³ - ( 92 -ta)
179 b. / km²

Monedha Franka

Zona kohore UTC + 1:00 verës + 2:00

Pavarësia
nga Deklarata - (shpallur)
1 Gusht 1291

Në OKB nga 10 Shtator 2002

Himni kombëtar Swiss Psalm

Kodi i internetit TLD .ch

Prefiksi telefonik +41

redaktoni

Konfederata Zviceriane (franz. Confédération suisse, ital. Confederazione Svizzera, rom. Confederaziun svizra, lat. Confoederatio Helvetica) ose shkurt Zvicra, është një shtet kontinental në Evropën qendrore. Zvicra kufizohet në veri me Gjermaninë (345.7 km ), në lidje me Lihtenshtajnin (41.1 km) dhe Austrinë (165.1 km), në jug kufizohet nga Italia (734.2 km), ndërsa perëndimi i kufirit të Zvicrës ndahet me Francën (571.8 km).

[redaktoni] Historia

Artikulli kryesor Historia e Zvicrës

Zvicerianët nuk janë një popull etnik apo një popull me një religjion, gjuhë apo diçka të ngjashme që është karekteristike për kombet, por zvicerianët janë një popull që si element të përbashkët kanë rregullimin politik në favor të tri shumicave. Zvicra është një konfederatë kantonesh disa prej të cilëve kanë histori 700 vjeçare.

Historikisht në vitin 1291 përfaqësuesit e tre kantoneve: Uri, Schwyz, Unterwalden nënshkruan konfederatën, kështu që këto tre njësi administrative janë themelet e Zvicrës.

Në betejën në Morgarten në 15 Nëntor të vitit 1315, Zvicra mundi armatën e Habsburgut dhe siguroi pavarësinë si Konfederata Zvicrane.

Në vitin 1353, tre kantoneve të para iu kanë bashkangjitur dhe kantoni i Glarusit dhe Zugit (Cug) dhe qytetet shtete Lucerne, Zürich dhe Berne duke formuar Federatën e Vjetër.

[redaktoni] Politika

Artikulli kryesor Sistemi shtetror

Sipas legjendes bashkësia e tillë zviceriane është kriuar më 1 gusht 1291. Për këtë shkak 1 gushti është ditë kombëtare (dita e pavarsisë) e Zvicrës.

Në politikën e jashtme Zvicra ndjekë rrugën e politikës neutrale dhe për këtë merret edhe si shtet "neutral". Është antëare e Organizatës së Kombeve të Bashkuara (OKB), Këshillit Evropian, EFTA-së, WTO-së, por jo edhe antare e Bashkësisë së Evropës (BE).

Inicialet e shtetit janë: "CH", që nënkuptojnë shkronjat e para të emrit latinisht Confœderatio Helvetica.

[redaktoni] Njësit administrative

Artikulli kryesor Njësitë administrative

Forma e tashme fedeative e sistemit Zvicerian daton nga viti 1848 dhe e ndan sipërfaqen e Zvicrës në 26 njësi admnistrative të quajtura "kantone".

[redaktoni] Gjeografia

Artikulli kryesor Gjeografia e Zvicrës

Sipërfaqja e Zvicrës është e krijuar nga bjeshkët, liqenjtë dhe malet e shumta.

[redaktoni] Ekonomia

Artikulli kryesor Ekonomia e Zvicrës

[redaktoni] Demografia

Artikulli kryesor Demografia e Zvicrës

Numri i popullsisë së tashme është 7,4 mil. banorë nga të cilët 20,6% janë të huaj. Një pjesë e madhe të "të huajve" e përbëjnë edhe shqiptarët. Jeta mesetare e njeriut është 82,8 për femra dhe 77,2 për meshkuj (sipas 2005). Gjuhët zyrtare janë gjermanishtja, frëgjishtja, italishtja dhe një gjuhë romake. Katolikët e ritit romak përbënë 47% të popullsisë, ndërsa ereformistët protestantë 40%.