Nederlandse Antillen
Nederlandse Antillen | |||
|
|||
Basisgegevens | |||
Officiële landstaal: | Nederlands | ||
Hoofdstad: | Willemstad | ||
Regeringsvorm: | Land van het Koninkrijk der Nederlanden | ||
Religie: | rooms-katholiek, kleine protestantse genootschappen | ||
Oppervlakte: | 800 km² (-%water) | ||
Inwoners: | 181 duizend (203 / km²) | ||
Overige | |||
Volkslied: | Volkslied zonder titel | ||
Munteenheid: | Antilliaanse gulden (ANG ) |
||
UTC: | -4 | ||
Nationale feestdag: | 30 april Koninginnedag, 21 oktober Dag van de Nederlandse Antillen | ||
Web | Code | Tel. | .an | ANT | 599 |
De Nederlandse Antillen (Papiaments: Antias Hulandes, Spaans: Antillas Neerlandesas, Engels: Netherlands Antilles) zijn een land binnen het Koninkrijk der Nederlanden, bestaande uit vijf eilanden in de Caraïbische Zee behorende tot twee eilandengroepen van de Kleine Antillen. De totale landoppervlakte is ongeveer 800 km², terwijl het aantal inwoners ongeveer 180.870 bedraagt (1 januari 2004). De bevolkingsdichtheid ligt daarmee rond de 203 inwoners per km². De hoofdstad en tevens verreweg de grootste stad van de Nederlandse Antillen is Willemstad op het eiland Curaçao.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
De eilanden werden aan het eind van de 15e eeuw ontdekt door Alonso de Ojeda en in 1634 door de West-Indische Compagnie op de Spanjaarden veroverd. In de loop der tijden zijn de eilanden enige malen in handen geweest van andere Europese mogendheden en hebben zij - in wisselende samenstellingen - verschillende bestuursvormen gekend. Aan deze koloniale status kwam een eind toen op 15 december 1954 het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden na acht jaar onderhandelen ondertekend werd door Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen.
Op 25 november 1975 werd Suriname een onafhankelijke staat en bestond het Koninkrijk der Nederlanden uit Nederland en de Nederlandse Antillen.
Per 1 januari 1986 verwierf Aruba de status aparte. Dit hield in dat Aruba de status van Land binnen het Koninkrijk verkreeg. Tegelijk is afgesproken dat Aruba op 1 januari 1996 onafhankelijk zou worden. In 1994 is, op verzoek van Aruba, het vooruitzicht op onafhankelijkheid voor Aruba geschrapt.
Op 2 november 2006 is er een akkoord gesloten tussen Nederland, Curaçao en Sint Maarten, waarbij die eilanden een status aparte binnen het Koninkrijk krijgen vergelijkbaar met Aruba. Eerder waren al afspraken gemaakt waarbij Saba, Sint Eustatius en Bonaire Nederlandse gemeenten worden met een burgemeester, wethouders en een gemeenteraad. Nederlandse wetgeving zal daar in de plaats komen van de Antilliaanse. De mensen daar mogen stemmen voor de Tweede Kamer en het Europees Parlement. Curaçao en Sint Maarten behouden hun eigen wetgeving. Er komt een gemeenschappelijk hof van justitie voor Nederland, Curaçao en Sint Maarten. Nederland neemt de schulden van de Antillen (2,5 miljard euro) over. In ruil daarvoor mogen de eilanden geen leningen meer afsluiten. De Nederlandse Antillen zal als Land binnen het Koninkrijk op 1 juli 2007 worden ontbonden.
[bewerk] Eilandgebieden
De Nederlandse Antillen omvatten vijf eilandgebieden:
Bonaire en Curaçao behoren tot de Benedenwindse eilanden en liggen voor de kust van Zuid-Amerika (Venezuela). De overige drie eilanden behoren tot de Bovenwindse eilanden en liggen ten oosten van Puerto Rico.
Het eilandgebied Sint Maarten omvat alleen de zuidelijke helft van het gelijknamige eiland Sint Maarten. De noordelijke helft daarvan behoort tot het Franse overzeese departement Guadeloupe.
Tot de Nederlandse Antillen behoren ook enkele kleinere eilanden:
- Klein Bonaire (eilandgebied Bonaire)
- Klein Curaçao (eilandgebied Curaçao)
- Green Island (eilandgebied Saba).
[bewerk] Bevolking
Curaçao is het grootste en bevolkingsrijkste eiland van de Nederlandse Antillen. Bonaire is het tweede grootste en dunstbevolkte eiland. Op Sint Maarten valt het hoge aantal buitenlanders (inwoners met een andere dan de Nederlandse nationaliteit) op: 49% van de bevolking komt van elders. Op alle eilanden werken veel arbeiders uit de regio: op de Bovenwindse eilanden zijn ze veelal afkomstig van Haïti, de Dominicaanse Republiek en Puerto Rico, op de Benedenwindse eilanden komen ze vooral uit Venezuela.
Algemene statistieken per eiland | |||||
---|---|---|---|---|---|
Gebied | Oppervlakte | Inwoneraantal | Bev.dichtheid | ||
Bonaire | 288 | 10.185 | 35 | ||
Curaçao | 444 | 133.644 | 301 | ||
Saba | 13 | 1424 | 88 | ||
Sint Eustatius | 21 | 2498 | 119 | ||
Sint Maarten | 34 | 33.119 | 974 | ||
NL ANTILLEN | 800 | 180.870 | 303 |
Bron: CBS Nederlandse Antillen, 2004
[bewerk] Talen
De officiële taal van de Nederlandse Antillen is Nederlands. De volkstaal is op de Benedenwindse eilanden het Papiaments, een creooltaal gebaseerd op Portugees of Spaans, met veel Nederlandse en ook Engelse en Franse invloeden. Op de Bovenwindse eilanden is Engels de volkstaal. De scholen waren altijd Nederlandstalig, maar enkele jaren geleden is besloten op de basisscholen het Papiaments en Engels als onderwijstaal in te voeren. De middelbare scholen blijven Nederlandstalig, omdat men gebruikt maakt van hetzelfde Centraal Schriftelijk Eindexamen als in Nederland en omdat veel scholieren na afronding van de middelbare school hoger onderwijs gaan volgen in Nederland.
De Antilliaanse literatuur is voornamelijk geschreven in het Nederlands en Papiaments, voor een klein deel ook in het Engels en Spaans.
Meest gesproken huistaal in procenten van de bevolking | |||||
---|---|---|---|---|---|
Gebied | Papiaments | Engels | Nederlands | Spaans | Anders |
Bonaire | 75 | 3 | 9 | 12 | 2 |
Curaçao | 81 | 3 | 8 | 6 | 2 |
Saba | 1 | 88 | 2 | 5 | 4 |
Sint Eustatius | 2 | 83 | 4 | 6 | 6 |
Sint Maarten | 2 | 68 | 4 | 13 | 13 |
NL ANTILLEN | 65 | 16 | 7 | 6 | 5 |
Bron: Volkstelling 2001
[bewerk] Religie
De Nederlandse Antillen zijn in overgrote meerderheid rooms-katholiek. Daarnaast zijn er op de Bovenwindse eilanden grote protestantse gemeenschappen (pinkstergemeenten, methodisten, baptisten, zevendedagsadventisten en anglicanen). Op Curaçao en Sint Maarten bestaat daarnaast van oudsher een aanzienlijke joodse gemeenschap. Ook bestaat er op Curaçao een moslimgemeenschap.
[bewerk] Staatsinrichting
Op de Nederlandse Antillen is sprake van twee bestuurslagen, de Landsregering en de (vijf) eilandsbesturen. De regering van de Antillen zetelt in Willemstad op Curaçao.
[bewerk] Regering
De Koning is hoofd van de Regering van de Nederlandse Antillen; hij wordt als zodanig vertegenwoordigd door de Gouverneur. De Ministers zijn verantwoordelijk aan de Staten.
De regering van de Nederlandse Antillen wordt gevormd door de gouverneur (in vertegenwoordiging van de Koning) en de Raad van Ministers. De Koning benoemt de gouverneur bij Koninklijk Besluit en die benoemt op zijn beurt de ministers.
Traditioneel levert elk eiland van de Nederlandse Antillen bewindspersonen voor de centrale regering. De ministerraad is verantwoording schuldig aan de volksvertegenwoordiging, de Staten van de Nederlandse Antillen (te vergelijken met de Tweede Kamer in Nederland).
[bewerk] Gouverneur
De gouverneur heeft een dubbelfunctie: hij is zowel hoofd van de regering als vertegenwoordiger van het Koningshuis in de Koninkrijksgebieden. Hij is niet verantwoordelijk voor de beslissingen en daden van de regering.
De gouverneur waakt over het algemeen belang van het Koninkrijk en zien erop toe dat door wetgevings- en bestuursorganen in de Nederlandse Antillen geen beslissingen worden genomen die de eenheid van het Koninkrijk kunnen schaden of die in strijd zijn met de bepalingen van het Koninkrijksstatuut of met een internationale regeling. De uitvoerende macht berust bij de gouverneur in samenwerking met de Raad van Ministers.
De gouverneur wordt hierin bijgestaan door een Raad van Advies, die uit ten minste vijf door hem benoemde leden bestaat en die over alle ontwerpen van landsverordeningen, rijkswetten, landsbesluiten houdende algemene maatregelen en dergelijke, advies uitbrengt. De gouverneur is voorzitter van deze raad, maar oefent deze functie alleen uit bij bijzondere gelegenheden. Een ondervoorzitter, benoemd uit de leden van de raad, heeft de leiding van de gewone vergaderingen.
[bewerk] De Staten
Voor de Nederlandse Antillen geldt dat de Staten de bevolking vertegenwoordigen. Zij worden bij algemene verkiezingen voor vier jaar gekozen. De volksvertegenwoordiging van de Nederlandse Antillen bestaat uit 22 leden (Curaçao 14, Bonaire 3, Sint Maarten 3 en Saba en Sint Eustatius elk 1). Samen met de gouverneur vormen zij de wetgevende macht. De volksvertegenwoordiging heeft het recht van amendement, van enquête en van interpellatie. Zij heeft eveneens het recht van initiatief. De landsbegroting dient door haar te worden goedgekeurd.
[bewerk] Eilandgebieden
Elk eilandgebied heeft een eigen bestuur dat bestaat uit de eilandsraad, het bestuurscollege en de gezaghebber. De eilandsraden van Curaçao (21 leden), Bonaire (9 leden), Sint Maarten (11 leden), Saba (5 leden) en Sint Eustatius (5 leden) vertegenwoordigen de bevolking van het eilandgebied. De leden worden voor vier jaar gekozen. Het bestuurscollege en de gezaghebber kunnen worden vergeleken met het college van burgemeester en wethouders in een Nederlandse gemeente. Het bestuurscollege vormt het dagelijks bestuur van het eilandgebied en voert de besluiten van de Eilandsraad uit.
[bewerk] Status binnen de Europese Unie
Binnen de Europese Unie hebben de Nederlandse Antillen de status van landen en gebieden overzee (LGO). Er bestaat een kans dat in ieder geval bij een deel van de Antillen (die nieuw te vormen koninkrijkseilanden bijvoorbeeld) de status gewijzigd zal worden in ultraperifere regio. Naar alle waarschijnlijkheid zal dan ook de euro ingevoerd moeten worden.
[bewerk] Economie
De economie van de Nederlandse Antillen steunt op drie pijlers: het toerisme, de olie en de (financiële) dienstverlening. De invloed en de groei per sector verschilt sterk van eiland tot eiland. De olie-industrie, vervoerssector, havenactiviteiten en financiële dienstverlening zijn essentieel voor de economie van Curaçao. Willemstad heeft de achtste grootste haven ter wereld. De andere grote eilanden hebben zich gespecialiseerd in de toeristische sector. De Antilliaanse economie is hierdoor sterk gericht op het buitenland. Men is voor een groot deel afhankelijk van import. De Nederlandse Antillen zijn geen lid van de Europese Unie, maar ze zijn er wel mee geassocieerd. Dat biedt een aantal handelsvoordelen. De Antilliaanse munt is de Antilliaanse gulden. Deze is gekoppeld aan de Amerikaanse dollar.
Jaarlijks geeft Nederland hulp aan de Nederlandse Antillen. Deze hulp wordt vooral ingezet voor rechtshandhaving, het onderwijs, de bestuurlijke ontwikkeling en duurzame economische ontwikkeling.
[bewerk] Zie ook
- Nederlandse Antillen van A tot Z
- Staatkundige vernieuwing in het Koninkrijk der Nederlanden
- Lijst van premiers van de Nederlandse Antillen
- Lijst van gouverneurs van de Nederlandse Antillen
- Antilliaanse literatuur
- Lijst van Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse kunstenaars
- Gert Oostindie
[bewerk] Externe links
Bron(nen): |
|
Koloniën van de Republiek der Verenigde Nederlanden |
Gouvernementen: Berbice* | Cayenne | Demerara* | Essequibo* | Goudkust* | Nederlands Brazilië | Nederlandse Antillen | Nieuw-Nederland | Pomeroon | Suriname*
Gebieden met een directeur: Maagdeneilanden
Gebieden met een baron: Tobago (geleend aan Cornelis Lampsins)
Factorijen / handelsposten: Arguin | Loango-Angola kust | Senegambia | Slavenkust
Gouvernementen: Ambon* | Banda* | Batavia* | Ceylon | Coromandelkust* | Formosa | Java's Noordoostkust* | Kaapkolonie* | Mauritius | Makkasar* | Malakka* | Molukken*
Kantoren met een directeur: Vestingen in Bengalen | Vestingen in Perzië | Suratte
Gebieden met een commandeur: Bantam* | Malabar | Sumatra's Westkust*
Residenten: Bandjarmasin* | Cheribon* | Palembang* | Pontianak*
Gebieden met een opperhoofd: Birma | Deshima* | Vestingen in Siam | Timor | Tonquin
Factorijen: Corandèl | Vestingen in China
Nederzettingen: Amsterdam eiland (incl. Smeerenburg) | Jan Mayen
Vestingen: Acadia | Zoutpannen in Venezuela | Fort Nassau
*: Gebieden ook in handen van de Bataafse Republiek geweest.
|
|
---|---|
Koloniën: Coromandel (tot 1825) | Deshima (tot 1853) | Goudkust (tot 1871) | Nederlandse Antillen | Nederlands-Indië (incl. Nederlands Nieuw-Guinea) | Suriname |
|
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
---|---|
Aruba | Nederland | Nederlandse Antillen |
Landen in Noord-Amerika |
---|
Antigua en Barbuda | Bahama's | Barbados | Belize | Canada | Costa Rica | Cuba | Dominica | Dominicaanse Republiek | El Salvador | Grenada | Guatemala | Haïti | Honduras | Jamaica | Mexico | Nicaragua | Panama | Saint Kitts en Nevis | Saint Lucia | Saint Vincent en de Grenadines | Trinidad en Tobago | Verenigde Staten |
Overige: Amerikaanse Maagdeneilanden | Anguilla | Aruba | Bermuda | Britse Maagdeneilanden | Caymaneilanden | Clipperton | Groenland | Guadeloupe | Martinique | Montserrat | Nederlandse Antillen | Puerto Rico | Saint-Pierre en Miquelon | Turks- en Caicoseilanden |