Israëlieten
Israëlieten of het volk Israël, niet te verwarren met het Israëlisch volk of de Israëliërs, is een synoniem voor joden of het joodse volk. Tijdens en na de tijd van het volk Israël in Egypte, was het de collectieve naam voor de leden van de 12 stammen van Israël. Het was ook de naam voor de inwoners van het latere koninkrijk Israël.
Inhoud |
[bewerk] De twaalf stammen van Israël
Volgens de Hebreeuwse Bijbel kwamen de twaalf stammen van Israël oorspronkelijk voort uit de twaalf zonen van de aartsvader Jakob. Het beloofde land werd later zo opgedeeld dat iedere stam, behalve Levi, een eigen grondgebied kreeg. De zonen waren:
- Aser (אשׁר Asjer of ?Āsēr)
- Benjamin (בנימין Binjamin of Binyāmîn)
- Dan (דן Dan of Dān)
- Jozef (יוסף Josèf of Yôsēph) Dit werd gesplitst in de nakomelingen van zijn twee zonen:
- Ephraim (אפרים Efrájiem of ?Ephráyim)
- Manasse (מנשׁה Menasje of Mənasseh)
- Gad (גד Gad of Gādh)
- Issachar (ישׂשׁכר Jisachar of Yiśśâkhār)
- Juda (יהודה Jehoeda of Yəhûdhāh) Later gingen de stammen van Benjamin en Simeon op in Juda.
- Naftali (נפתלי Naftali of Naphtālî)
- Ruben (ראובן Reöeven of Rə?ûbhēn)
- Simeon (שׁמעון Sjiem'on of Sim?ôn)
- Zebulon (זבולן Zevoeloen of Zəbhûlun)
- Levi (לוי Levi of Lēwî) Dit is een speciaal geval want de nakomelingen van Levi kregen geen land toegewezen maar werden bestemd voor de dienst in de Tabernakel.
[bewerk] Het volk Israël
Volgens het boek Genesis stammen de Israëlieten af van de 12 zonen van Jakob (die Israël werd genoemd). Door een hongersnood gedwongen vestigden zij zich, op uitnodiging van hun broer Jozef die door God onderkoning (vizier) werd van de Farao, in het land Gosen in Egypte. Gedurende enkele eeuwen groeiden hun afstammelingen snel uit tot een flink volk. De Egyptenaren, ondertussen bang geworden dat zij overvleugeld zouden worden door de zich snel vermenigvuldigende Israëlieten, dwongen hen tot slavendienst en bevalen uiteindelijk zelfs dat pasgeboren jongetjes gedood moesten worden.
In deze periode trad Mozes op en op Gods bevel leidde hij het volk uit Egypte. Dit wordt beschreven in het boek Exodus. Bij de berg Horeb in de woestijn van Sinaï belooft het volk zichzelf en hun nakomelingen aan de dienst van God te wijden en ontvangt Mozes van God de Tien Geboden en instructies voor de bouw van de Ark van het Verbond en een mobiel heiligdom. De offerdienst van de Tabernakel wordt hiermee ingesteld. Zie Exodus, Deuteronomium, Leviticus en Numeri. Na 40 jaar trokken ze het voorvaderlijke land Kanaan binnen onder de leiding van Jozua. De volgende paar eeuwen, waarbij het volk bestuurd werd door profeten en 'richters' (tijdelijke leiders) worden beschreven in het boek Richteren. Na deze periode begint de tijd van de eenheidsstaat het Koninkrijk Israël waarvan achtereenvolgens Saul, David en Salomo koning zijn. Zie de boeken I en II Samuël, I en II Koningen en I en II Kronieken. Gedurende al deze periodes, dus vóór de tweedeling van het rijk na de dood van Salomo, stonden alle inwoners, dus nog steeds alle leden van de 12 stammen van Israël, bekend onder de naam Israëlieten.
[bewerk] Koninkrijk Juda
Zie Koninkrijk Juda voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Na deze opdeling werden de stammen Juda, Simeon en Benjamin, samen met de Levieten die de tempeldienst verrichtten, bekend onder de naam het koninkrijk Juda, met als hoofdstad de oude hoofdstad Jeruzalem, en werden de inwoners Judeeërs genoemd, wat in het Nederlands joden werd. Strikt genomen zijn joden (Judeeërs) alleen de leden van de stam Juda maar in bredere zin zijn het afstammelingen van de voormalige inwoners van het koninkrijk Juda en daarbij hoorden ook veel leden van de andere stammen.
[bewerk] Koninkrijk Israël
Zie Koninkrijk Israël voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
De overige 10 stammen bleven bekend onder de naam koninkrijk Israël, met de nieuwe hoofdstad Samaria, en werden ook nog altijd Israëlieten genoemd. Waarschijnlijk bleef deze benaming in stand omdat zij ook de grootste groep in bevolkingsaantal bleven. In 722 voor de gangbare jaartelling werd het noordelijke rijk veroverd door de Assyriërs en de meeste inwoners werden weggevoerd naar het Assyrische rijk. Na de wegvoering van de 10 stammen van het koninkrijk Israël verdween de benaming Israëlieten en bleef alleen de naam Judeeërs (joden) over. Later werd jood ook een synoniem voor Israëliet en verdween het oorspronkelijke onderscheid.
[bewerk] Waar zijn de 10 stammen gebleven?
Het lot van de 10 stammen is altijd een bron voor vele speculaties geweest. Waarschijnlijk zijn de stammen van Israël in praktijk nooit erg strikt gescheiden geweest en kon men in alle plaatsen van het oude Israël leden van iedere stam treffen. In Jeruzalem zal dit zeker zo geweest zijn. Ook in de tijd van het koninkrijk Juda zullen daar ongetwijfeld grote aantallen van de noordelijke stammen gewoond hebben en zich vermengd hebben met de stammen die daar van oudsher woonden. Waarschijnlijk vluchtten veel Israëlieten in 722 voor de jaartelling naar Juda toen ze nog de kans daarvoor hadden zodat daar nog veel meer leden van de 10 stammen terechtkwamen en daar eveneens assimileerden. Het lot van de 10 stammen kan dus samengevat worden met: een groot deel werd inderdaad weggevoerd en ging op in de bevolking van het Assyrische Rijk. Maar eveneens een groot deel vermengde zich met de bewoners van het Koninkrijk Juda. De huidige joden zijn dus samengesteld uit alle 12 oorspronkelijke stammen van Israël.
[bewerk] Moderne tijd
De inwoners van het huidige Israël noemen zich Israëliers en kunnen, behalve joden afkomstig van het oude Juda, ook aanhangers zijn van andere religies zoals de islam of het christendom.
Er zijn verschillende groeperingen die eveneens verkondigen dat zij nakomelingen van de oude Israëlieten zijn:
- Volgens de huidige Samaritanen zijn zij de laatste oorspronkelijke Israëlieten.
- Ook de sekte van Ben Ammi Carter, Het Originele Afrikaanse Hebreeuwse Israëlitische Volk van Jeruzalem, maakt een dergelijke claim.
- In de VS en het Verenigd Koninkrijk is ook nog steeds de 'Brits Israël'-beweging actief die haar grootste populariteit rond 1900 had. Zij claimen dat na de wegvoering van de 10 stammen van het koninkrijk Israël deze via Assyrië, Klein-Azië, de Kaukasus en Oekraïne tenslotte terechtkwamen in Europa en de oorsprong vormden van de Kelten en Germanen. Ook zou bij de val van Jeruzalem de laatste afstammeling van het koningshuis van David naar Ierland zijn gevlucht en daar het huis tot op de huidige dag hebben voortgezet onder de naam van verschillende koninklijke dynastieën van Ierland, Engeland en Schotland. Hiermee zou volgens hen de bijbelse belofte zijn vervuld dat 'Israël zal talrijk worden als het zand van de zee' en 'de scepter (het koningschap) zal nooit wijken van Juda'.
- De joden uit het Indiase Kuchin, die thans in Israël wonen, claimen eveneens afkomstig te zijn van de tien verloren stammen. Er is een museum door en over deze groep joden in de Israëlische mosjav Nevatim.
- Een soortgelijke claim wordt vermeld over de joden uit Ethiopië. Zij werden door hun buren vaak uitgemaakt voor Falasha: Amharisch voor indringers. Ook de overgrote meerderheid onder hen is inmiddels woonachtig in Israël.
