Лацінская мова
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
Лацінская (Lingua Latina) | |
---|---|
Ужываецца ў: | Ватыкан |
Рэгіён: | Апэніны |
Колькасьць карыстальнікаў: | няма |
Клясыфікацыя: | Індаэўрапейская Італійскія |
Афіцыйны статус | |
Афіцыйная мова ў: | Ватыкане |
Рэгулюецца: | Рымскай каталіцкай царквой |
Код мовы | |
ISO 639-1 | la |
ISO 639-2(B) | lat |
ISO 639-2(T) | lat |
SIL | LTN |
Лаці́нская мо́ва, Лаці́на (па-лацінску: Lingua Latina) — мёртвая мова з індаэўрапейскай групы моваў, якая ўчыніла вялікі ўплыў на многія мовы сьвету. Афіцыйная мова Ватыкану і каталіцкай царквы. Выкарыстоўваецца ў біялёгіі і мэдыцыне. Альфабэт — лацінскі. Паводле граматычнага ладу — флектыўная.
На лаціне размаўляла племя лацінаў у вобласьці Лацый (Latium), у заходняй частцы сярэдняй Італіі. Першыя старажытныя пісьмовыя помнікі датуюцца 6-м стагодзьдзем да нашай эры. Напрыканцы 2-га стагодзьдзя да нашай эры стала дзяржаўнай мовай Рымскай імпэрыі, у тым ліку заваяваных тэрыторыяў — Брытаніі, Дакіі, дзе як дзяржаўная мова ўплывала на тамтэйшыя мясцовыя мовы (кельцкія, ібэрыйскія, германскія). У выніку на пэрыфэрыі Рымскай імпэрыі фармаваліся дыялекты лацінскай мовы (вульгарная лаціна).
Пасьля зьнішчэньня Рымскай імпэрыі ў 476 годзе з дыялектаў пачалі пакрысе разьвівацца раманскія мовы: француская, італійская, гішпанская, румынская і г.д.
У Сярэднявеччы лаціна сталася ў Эўропе міжнароднай мовай навукі, адукацыі, філязофіі й дыпляматыі. На ёй пісаў Ісак Ньютан, Томас Мор, Мікалай Капернік, Мікола Гусоўскі. Яе добра ведалі Францішак Скарына і Сымон Будны. У часы Адраджэньня беларуская моладзь Вялікага Княства Літоўскага вучылася ва ўнівэрсытэтах Заходняй Эўропы, там вывучала лацінскую мову.
Пра ўплыў лацінскай мовы на беларускую сьведчаць шматлікія запазычаныя словы: адукацыя, аркуш, водар, гонар, літара, мэта, статут і тысячы іншых.