Беларуская мова
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
| Беларуская (Беларуская) | |
|---|---|
| Ужываецца ў: | Беларусі, Польшчы і 14 іншых краінах |
| Рэгіён: | |
| Колькасьць карыстальнікаў: | 7 – 8 мільёнаў |
| Клясыфікацыя: | Індаэўрапейская Славянскія |
| Афіцыйны статус | |
| Афіцыйная мова ў: | Беларусі, 12 гмінах Падляшскага ваяводзтва Польшчы |
| Рэгулюецца: | — |
| Код мовы | |
| ISO 639-1 | be |
| ISO 639-2(B) | bel |
| ISO 639-2(T) | bel |
| SIL | BEL |
Белару́ская мо́ва — славянская мова, на якой размаўляюць беларусы і некаторыя іншыя прадстаўнікі аўтахтоннага насельніцтва Ўсходняй Эўропы. Беларуская мова належыць да ўсходняй групы славянскіх моваў, разам з украінскай і расейскай.
Беларуская мова выкарыстоўваецца на тэрыторыі незалежнай дзяржавы Беларусь, а таксама суседніх дзяржаваў — Латвіі, Літвы, Польшчы, Расейскай Фэдэрацыі, Украіны, сярод прадстаўнікоў беларускай дыяспары ў іншых краінах.
Колькасьць носьбітаў беларускай мовы ў яе стандартызаваных і дыялектных формах, разам з тымі, хто выкарыстоўвае зьмяшаныя варыянты на беларускай аснове (гэтак званую трасянку), прыблізна можна ацаніць у 8 – 9 мільёнаў.
Згодна з апублікаванымі дадзенымі перапісу насельніцтва 1999 году ўсяго з 8.159 мільёнаў беларусаў у межах Рэспублікі Беларусь назвалі сваёй роднай мовай беларускую 85,6% (каля 7 мільёнаў чалавек), і 41,3% — мовай, якой яны карыстаюцца дома. Апрача таго, сваёй роднай мовай прызналі беларускую 67,1% з 395.7 тысяч палякаў, якія пражываюць у Беларусі, 57,6% зь іх размаўляюць дома па-беларуску, паводле дадзеных перапісу.
Зьмест |
[рэдагаваць] Гісторыя
Глядзіце таксама: Старабеларуская мова
[рэдагаваць] Правапіс
[рэдагаваць] Альфабэт
Афіцыйна ўжываецца толькі кірыліца (беларуская кірыліца мае шэраг своеасаблівасьцяў, у тым ліку ўнікальную сярод славянскіх моваў літару Ў). У мінуўшчыне выкарыстоўвалася лацінка, якая цяпер ужываецца вельмі абмежаваным колам беларускіх носьбітаў мовы. Таксама ў мінуўшчыне татары Вялікага Княства Літоўскага пісалі на беларускай мове арабскім пісьмом — арабіцай.
| Артаграфія альфабэту | ||
| Зычныя гукі | ||
| кірыліца | лацінка | арабіца |
| Бб | Bb | ب |
| Цц | Cc | |
| Чч | Čč | چ |
| Хх | CHch | ح |
| Дд | Dd | د |
| ДЖдж | DŽdž | ج |
| Фф | Ff | ف |
| Ґґ | Gg | غ |
| Гг | Hh | ه |
| Йй | Jj | ى |
| Кк | Kk | ق |
| Лл | Łł | ل |
| Мм | Mm | م |
| Нн | Nn | ن |
| Пп | Pp | پ |
| Рр | Rr | ر |
| Сс | Ss | ص |
| Шш | Šš | ش |
| Тт | Tt | ط |
| Ўў | Ŭŭ | و |
| Вв | Vv | و |
| Зз | Zz | ض |
| Жж | Žž | ژ |
| ЦЬць | Ćć | س |
| ДЗЬдзь | DŹdź | |
| ЛЬль | Ll | ل |
| НЬнь | Ńń | ن |
| СЬсь | Śś | ث |
| ЗЬзь | Źź | ز |
| ТЬть | TJtj | ت |
| КЬкь | KJkj | ك |
| ' | - | ع |
| Ьь | - | - |
| Галосныя гукі | ||
| кірыліца | лацінка | |
| Aa | Aa | |
| Іі | Ii | |
| Oo | Oo | |
| Уу | Uu | |
| Ээ | Ee | |
| Ыы | Yy | |
| Яя | JAja | |
| Ёё | JOjo | |
| Юю | JUju | |
| Ее | JEje | |
[рэдагаваць] Дыялекты
- Паўднёва-заходні
- а таксама трасянка
[рэдагаваць] Iншыя назвы
Крывіцкая, вялікалітоўская мова.
