Avrupa Birliği

Vikipedi, özgür ansiklopedi

**Avrupa Birliği**

Avrupa Birliği (AB),(EU, İngilizce: 'European Union', Almanca: 'Europäische Union', Fransızca: 'Union européenne') 25 Avrupa ülkesinden oluşan uluslararası bir örgüttür. 1992 yılında Maastricht Anlaşması ile kurulan ve bu ismi alan AB'nin yasal zeminini 1 Şubat 2003'te yürürlüğe giren Nice Anlaşması oluşturur.

[değiştir] Özet

Avrupa Birliği'nin temelini, II. Dünya Savaşı sonrasında sanayi açısından özellikle önemli iki temel hammadde olan kömür ve çelik sektörünü güçlendirmek ve bunları uluslarüstü bir otorite ile kontrol ederek barışı sürdürmek amacıyla 1951'de kurulan Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu oluşturmaktadır. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu, 18 Nisan 1951'de Belçika, Almanya, Fransa, Hollanda, Lüksemburg ve İtalya arasında imzalanan Paris Antlaşması ile kurulmuştur. Yine bu ülkelerin imzaladığı 25 Mart 1957 tarihli Roma Antlaşması ile bir başka topluluk daha, Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (Euratom) eklendi ve bu anlaşmayla, aynı tarihte Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) kurulmuş oldu. 1958'de yürürlüğe giren Roma Antlaşması üye ülkeler arasında önce gümrük birliğini, yani malların gümrük vergisi ödenmeksizin üye ülkeler arasında serbestçe alınıp satılmasını öngörmüştür. Bu yapının oluşturulmasının öncüleri Fransız Planlama Teşkilatı Başkanı Jean Monnet ve Dışişleri Bakanı Robert Schuman olmuştur. Jean Monnet ve ekibinin titizlikle hazırlamış olduğu ve Robert Schuman'ın 9 Mayıs 1950'de ilan ettiği metin "Schuman Bildirgesi" adını alacak ve daha sonraları 9 Mayıs, Avrupa Günü olarak kabul edilecekti.

Ancak Roma Antlaşması'nda nihai hedef sadece ekonomik değil ortak tarım, ulaştırma, rekabet gibi diğer birçok alanda ortak politikalar oluşturulması, ekonomik politikaların yakınlaştırılması, ekonomik ve parasal birlik kurulması, ortak bir dış politika ve güvenlik politikası oluşturulmasıdır. Belirtilen bu amaçlara, süreç içerisinde daha sonra imzalanacak olan diğer anlaşmalarla aşamalı olarak ulaşılmaya çalışılmıştır. Şu an itibariyle, Maastricht Antlaşması(1992)(Avrupa Birliği'ni kuran antlaşma sayılmaktadır), Amsterdam Antlaşması (1999) ve Nice Antlaşması (2003) sonrasında Avrupa Birliği, bazı üyeler dışında parasal birliğe girmiş (EUR), Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikasını benimsemiş, Adalet ve İçişlerinde, suça ilişkin konularda Polis ve Hukuk işbirliğine karar vermiştir.

[değiştir] Üye ülkeler ve topluluğun genişlemesi

1 Mayıs 2004'teki son genişleme ile AB'nin 25 üyesi vardır. 1951/1957 yıllarında toplulukta bulunan altı kurucu üye şunlardır:

Bunu izleyen yıllarda çeşitli aşamalarda aşağıdaki ülkeler birliğe katıldı:

1973'te: Danimarka, İrlanda ve Birleşik Krallık
1981'de: Yunanistan
1986'da: Portekiz ve İspanya
1990'da: Doğu ve Batı Almanya'nın birleşmeleri sonucu, üye ülke sayısı artmamasına rağmen, AB'nin sınırları genişledi ve nüfusu arttı.
1995'te: Avusturya, Finlandiya ve İsveç
2004'te: Güney Kıbrıs Rum kesimi, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Macaristan, Letonya, Litvanya, Malta, Polonya, Slovakya, Slovenya.

1979'da Danimarka tarafından kendini yönetme hakkı verilen Grönland, yapılan halk oylaması sonucu, 1985'te topluluktan ayrıldı.

Norveç 1972 ve 1994 yıllarında yapılan halk oylamaları sonucu topluluğa katılmama kararı aldı.
Fas'ın yaptığı üyelik başvurusu girişimleri değişik zamanlarda, coğrafi gerekçeyle reddedildi.

Makedonya 2004 yılında üyelik başvurusunda bulundu. 2005'te Hırvatistan ve 2006'daKaradağ adaylık için başvurdu.

Bulgaristan ve Romanya'nın 2007 yılında topluluğa katılması beklenmektedir.

Andorra, Liechtenstein ve San Marino Avrupa Birliği ile gümrük birliği ilişkisine girmiştir.

Norveç,İzlanda ve İsviçre bütün zorlamalara rağmen Avrupa Birliği'ne girmek istememiştir.

3 Ekim 2005 tarihi itibariyle Türkiye de Avrupa Birliği müzakerelerine başladı.

[değiştir] Türkiye ve Avrupa Birliği

Türkiye ile Avrupa Birliği'nin ilişkileri 31 Temmuz 1959'da Türkiye'nin Avrupa Ekonomik Topluluğu'na yaptığı ortaklık başvurusu ile başlar. AET Bakanlar Konseyi'nin başvuruyu kabul etmesi sonrasında 12 Eylül 1963 tarihinde Ankara Anlaşması imzalanmıştır. Ankara Anlaşması ortaklık yaratan bir anlaşmadır. Bunu 1970 yılında imzalanan Katma Protokol izlemektedir. Türkiye'nin, sonradan Topluluk üyesi olan birçok ülkeden daha önce Topluluk ile ilişkilerini başlatmış olan bu iki önemli belge, o tarihlerden sonra ve 17 Aralık 2004 tarihli Avrupa Konseyi Sonuç Bildirgesi sonrasında halen devam etmekte olan süreçte Türkiye-AB ilişkilerinin hukuki dayanaklarındandır. (Tarihsel gelişim sürecinin devamı için Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu'nun aşağıdaki websitesine bakılabilir.)

................................