Makedonya
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Makedonya ( Yunanca: Μακεδονία, bul.: Македония, Makedonca: Македонија), Güneydoğu Avrupa'da yer alan güney Bulgaristan (Bulgar Makedonya), kuzeydoğu Yunanistan (Yunan Makedonya) ve Makedonya Cumhuriyeti.
Konu başlıkları |
[değiştir] Coğrafya
Makedonlar -kuzeyde Skopska Cma Gora ve Shar Planina dağları; doğuda Rila ve Rodop dağları; güneyde Selanik, Olimpos Dağı ve Pindus dağları boyunca Ege kıyısı; ve batıda Ohrid ve Prespa gölleri ile çevrili ve toplam yüzölçümü 67,000 km²'yi bulan coğrafi bölge, Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkan yarımadasında ilk fethettiği topraklardan biri ve 1912/13 Balkan savaşları sırasında kurtarılan son bölge oldu.
Makedonya'nın pekçok kesiminde Türkçe resmi dil olarak kabul edilmekte ve konuşulmaktadır.
[değiştir] Tarih
Makedonya günümüzde küçük bir ülke olmakla birlikte, Makedonlar tarihte önemli izler bırakmış, Makedonyalı İskender gibi önemli şahsiyetler yetiştirmiş bir millettir.
[değiştir] Osmanoğulları ve Makedonya
Osmanoğullarının avrupadaki ilk hedefi Makedonyadır. Makedonların tarihteki ağırlığını bildiğinden Kayı boyunun burası ilk yerleştikleri yer olmuştur.Vardar kıyıları ağırlıklıdır. Romania(meriç nehrinin her iki tarafına denir,Romenia isi bizim Romanya dediğimiz ülkedir) denen meriç kıyılarından önce vardar ovasını yani makedonyanın kalbini osmanoğuları fethetmiştir. Manastır Osmanlı devletinde Vilayet-i Rumeli (Rumeli Valiliği veya Vilayeti) olarak bilinmektedir. Osmanlı makedonlardaki yanilikçiliği bildiğinden ilk yenilikleri il idaresi sistemi dahil burada uygulamıştır.
[değiştir] Modern tarih
[değiştir] 1870
Exarchate (Ortodoks Piskoposluğu) kilisesinin 1870'de kurulması Makedonya'daki Grekleri Bulgarlara karşı kışkırttı ve San Stefano Anlaşması'nın, Berlin Anlaşması ile iptal edilen kısa ömürlü "Büyük Bulgaristan"ı, yeni Bulgaristan devletini sürekli olarak revizyonist hale getirdi. Berlin Anlaşması'nın bir başka yönü, Bosna-Hersek'in Avusturya Macaristan tarafından yönetilmesi, Sırbistan ile Karadağ'ı bölen Novi Pazar Sancağı'na asker yerleştirilmesi oldu. Bu durum aynı zamanda, Sırbistan'ın Makedonya'ya, şimdilik Avusturya-Macaristan'ın denetimi altında bulunan kendi doğal alanı ve gelecekte yayılacağı bölgeler (aynı zamanda büyük Sırp nüfusuna sahip bölgeler) olarak bakmasıyla sonuçlandı.
[değiştir] Vardar Makedonyası ve II. DS
Eski Yugoslavya'nın bir bölümü -Vardar Makedonyası olarak bilinir- Bulgaristantarafından işgal edildiği iki dünya savaşı(DS) dönemi dışında, önce Sırbistan'a, daha sonra Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığına, nihayet Aralık 1918'de kurulan Yugoslavya'ya ait olmuştur. Makedonyalıların aslen Güney Sırplar oldukları şeklindeki Sırp iddialarıyla aynı çizgide yer alan kilise, Sırp Patrikliği'ni denetim altına aldı ve resmi dil olan Sırpça gerek okullarda gerekse kamu hayatında zorunlu hale getirildi. Bu politika nüfusu yabancılaştırdı ve Bulgar yanlısı duyguların yayılmasına yol açtı.