Savoye (land)
| Vlag | Wapen |
|---|---|
 |
 |
| Kaart | |
|
|
|
| Hoofdstad | Chambéry/Turijn |
| Regeringsvorm | Monarchie |
| Staatshoofd | |
| Dynastie | Huis Savoye |
| Bestaan | 1027-1720 |
| Ontstaan uit | Bourgondië |
| Opgegaan in | Sardinië |
| Oppervlakte | 10 874 km2 |
| Inwoners | |
| Taal | Frans/Italiaans/Patois |
| Religie | Christendom |
| Munteenheid | |
| Volkslied | Les Allobroges |
Savoye (Frans Savoie; Italiaans Savoia; Francoprovençaals Savouè; Latijn Sapaudia) is een historische landstreek in de Franse Alpen, ongeveer in het gebied van de huidige Franse departementen Savoie en Haute-Savoie. Het grenst in het noorden aan het Meer van Genève, in het westen deels aan de Rhône en in het zuidoosten aan de Grajische Alpen die de grens met Piëmont vormen. Sinds het einde van de 20e eeuw zijn er bewegingen in Savoye die strijden voor een onafhankelijke staat Savoye.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
Het gebied werd in de oudheid bewoond door de Allobroges, die zich fel tegen de oprukkende Romeinen verzetten. In 121 v. Chr. veroverden de Romeinen het en voegden het bij de provincie Gallia Narbonensis. Gedurende de barbaarse invasies kwamen de Bourgondiërs in bezit van Savoye (437). In 534 kwam het aan het Frankische koninkrijk Bourgondië.
Humbert Withand ontving Savoye in 1027 als graafschap van Rudolf van Bourgondië, koning der Franken. Hij geldt als stamvader van het Huis Savoye dat de regio tot 1860 zou regeren. Zijn nazaten Amadeus VI, Amadeus VII en Amadeus VIII kregen in de loop van de 14e en 15e eeuw ook Piëmont, Montferrat, Turijn, Nice (en daarmee een toegang tot de Middellandse Zee) en Genève in handen.
Amadeus VIII - de latere tegenpaus Felix V - werd in 1416 door keizer Sigismund tot hertog verheven. Savoye verloor in de 16e eeuw veel grondgebied aan Frankrijk en het Zwitserse Eedgenootschap en werd bij het Verdrag van Nice (1538) vrijwel geheel tussen Frankrijk en Oostenrijk verdeeld. Hertog Emanuel Philibert wist een groot deel van het gebied te heroveren. In de 16e en 17e eeuw verplaatsten de hertogen het centrum van hun overwegend Franstalige land naar hun Italiaanse territoria. In 1563 werd de hoofdstad verplaatst van Chambéry naar Turijn.
Lodewijk XIV van Frankrijk bezette rond 1690 Savoois gebied, waarop hertog Victor Amadeus II zich in de Negenjarige Oorlog bij Frankrijks vijanden aansloot. De Vrede van Rijswijk kende het bezette gebied in 1697 weer aan Savoye toe. Nadat Victor Amadeus zich in 1703 aan Oostenrijkse zijde in de Spaanse Successieoorlog had gemengd, bezette Frankrijk Piëmont. Samen met zijn achterneef Eugenius versloeg hij hen echter in 1706. De Vrede van Utrecht (1713) bedeelde hem het Koninkrijk Sicilië toe, dat hij in 1720 moest ruilen voor het Koninkrijk Sardinië. De hertogen van Savoye stonden vanaf nu bekend als koningen van Sardinië.
Savoye werd in 1792 door Frankrijk geannexeerd, kwam bij het Congres van Wenen weer aan Sardinië en werd in 1860 definitief aan Frankrijk afgestaan. De Fransen splitsten het in twee departementen.
Savoye heeft nooit tot de provincies van Frankrijk behoord; bij de annexatie waren de provincies namelijk al vervangen door departementen. Toch hoort het thuis in het rijtje van landen, pays of voormalige provincies van Frankrijk.
Sinds het einde van de 20e eeuw zijn er bewegingen in Savoye, waaronder La Ligue Savoisienne, die strijden voor een onafhankelijke, socialistische staat Savoye. Met het huidige Savoye worden de Franse departementen Savoie en Haute-Savoie bedoeld.
[bewerk] Demografie
[bewerk] Bevolking
De bewoners in Savoye, worden Savoyards of Savoisiennes genoemd. Volgens tellingen van La Ligue Savoisienne kent het huidige Savoye in 2000 ongeveer 1.000.000 inwoners verspreid over zo'n 10 874 km2.
[bewerk] Taal
De talen die werden gesproken zijn:
[bewerk] Klimaat
Er zijn diverse soorten klimaten in Savoye, van een poolklimaat in het hooggebergte tot een Mediteriaan klimaat in het zuiden. Over het algemeen is er een overgang van landklimaat naar zeeklimaat.
[bewerk] Eten en drinken
In Savoye zijn de gerechten vooral streekgebonden. Een bekend gerecht is kaas in bijvoorbeeld raclette of fondue. Ook de Tomme de Savoie is een bekend kaassoort uit de streek. Sommige streken in Savoye, verlenen zich er ook voor witte wijn te maken.
[bewerk] Economie
Vooral wintersport toerisme in de skigebieden van de Alpen zijn belangrijk. Savoye kent grote skistations als: Paradiski, La Plagne, Valloire, Les Sybelles en Les Deux Alpes.
[bewerk] Sport
Favoriete sporten in Savoye zijn de wintersporten zoals skiën en snowboarden. Ook voetbal en wielrennen is in Savoye een veelbeoefende sport. Ook wordt er veel gedaan aan de jacht op dieren. In 1992 werd de Olympische Winterspelen in Savoye gehouden.
Zie ook:
- De Olympische Winterspelen van 1992 in Albertville, Savoie.
[bewerk] Zie ook
- Lijst van heersers van Savoye.
- Chambéry (Hoofdstad).
- Les Allobroges (Volkslied)
- La Ligue Savoisienne (beweging die een onafhankelijke staat wil stichten).
