Provincies van Frankrijk
Tot 1789 was Frankrijk onderverdeeld in provinces; deze onderverdeling werd in dat jaar omgezet in een onderverdeling in departementen. Deze indeling bestaat nog steeds, hoewel de exacte indeling door de tijd veranderd is.
De provincies, ook pays of land genoemd, zijn met de tijd ontstaan, en hun omvang en onderlinge verhouding varieerde. Een provincie kon deel uitmaken, of eerder onder controle staan van een andere provincie (zie verder onder de alfabetische lijst). Onder het Ancien Régime behielden zij hun eigen rechtsstelsels; in de noordelijke landen was dat gewoonterecht (pays de droit coûtumier), in de zuidelijke landen geschreven Romeins recht (pays de droit écrit).
De namen van de voormalige provincies worden nog steeds gebruik in de geografie om natuurlijke regio's in Frankrijk aan te duiden. Meerdere hedendaagse regio's in Frankrijk dragen opnieuw de naam van deze provincies.
Er bestaat geen officiële lijst van de provincies; men gebruikt vaak de lijst van de généralités of generaliteiten, de administratieve organen van het Franse koninkrijk.
| De voormalige provincies, met de provinciale hoofdstad tussen haakjes | ||
|---|---|---|
|
|
 |
[bewerk] Alfabetische lijst
- Alsace (Elzas) - 27
- met Basse-Alace (Neder-Elzas), Haute-Alsace (Opper-Elzas), Sundgau (Sundgouw)
- en met negen van de tien steden van de Tienstedenbond; de tiende, Landau, bleef na de Franse nederlaag in 1814 even officieel bij Frankrijk, kwam in 1815 onder Oostenrijks bestuur, en werd in 1816 met de rest van de Palts aan Beieren toegewezen.
- met Besugeois, Mauges
- Artois (Artesië) - 28
- met Boulonnais (Boonse) - op de kaart bij Picardië (14)
- Aunis - 9
- Auvergne - 25
- Basse-Navarre (Neder-Navarra) - op de kaart bij Béarn (26)
- Béarn -26
- met Soule
- Beaujolais - op de kaart bij Bourgondië (13)
- Berry - 2
- Bourbonnais - 18
- Bourgogne (Bourgondië) -13
- met Autunois, Auxerrois, Auxois, Bassigny, Châlonnois, Charollois, Dijonnais, Mâconnais
- Bresse - op de kaart bij Bourgondië (13)
- met Bugey, Dombes, Pays de Gex, Valromey
- Bretagne - 20
- met Cornouaille, Goëllo, Léon, Penthièvre, Poher, Trégor, Clos-Poulet
- Champagne - 8
- met Brie champenoise, Perthois, Rhemois, Senonais, Vallage
- Corse (Corsica) - 33 (buiten de kaart)
- Dauphiné - 7
- met Baronnies, Briançonnois, Champsaur, Diois, Gapençais, Graisivaudan, Embrunais, Valentinois, Viennois
- Flandre (Vlaanderen) - 30
- met Flandre maritime (Westhoek), Flandre wallonne (Rijsels-Vlaanderen), Hainaut (Henegouwen), Cambresis (Kamerijkse)
- Pays de Foix - 24
- met Donnezan
- Forez - op de kaart bij Lyonnais (6)
- Franche-Comté - 31
- Gascogne (Gasconje) - 12 (oostelijk deel)
- met Agenois, Armagnac, Bigorre, Comminges, Condomois, Couserans, Estarac, Grave, Lomagne, Marsan, Quatre-Vallées
- Guyenne - 12 (westelijk deel)
- Île-de-France - 1
- met Beauvaisis, Brie française, Gâtinais, Hurepoix, Laonnois, Mantois, Quart de Noyon, Soisonnois, Vexin français, Valois
- Languedoc - 5
- met Gévaudan, Velay, Vivarais
- met Barrois
- Lyonnais - 6
- met Plat pays de Lyonnais, Lyon (ville-stad), Franc-Lyonnais
- met Combrailles
- Nivernais - 34
- Normandie (Normandië) - 4
- met Avranchin, Pays d'Auge, Bessin, Pays de Bray, Campagne de Caen, Pays de Caux, Cotentin, Hiémois, le Houlme, Lieuvin, Campagne de Neubourg, Pays d'Ouche, Roumois, Campagne de Saint-André, Vexin Normand
- Orange (Oranje), in 1713 bij de Dauphiné (7) gevoegd, op de kaart bij de Provence (5), omgeven door de het Comtat Venaissin (35)
- Orléanais - 3
- met Blésois, Pays chartrain, Dunois, Gâtinais, Vendômois, Perche, Perche-Gouët, Thimerais
- Picardie (Picardië) - 14
- met Amienois, Ponthieu, Santerre, Thiérache, Vermandois, Vimeu
- Poitou 11
- Provence - 16
- Roussillon
- met Cerdagne, Conflent
- Saintonge - 10
- Touraine - 22
- Trois-Évêchés, drie bisschopssteden Metz, Toul en Verdun, op de kaart opgenomen in Lotharingen (32)
[bewerk] Gebieden die in 1789 geen deel uitmaakten van Frankrijk
Het huidige Frankrijk evolueerde uit het oude West-Francië. Geleidelijk aan werden oostelijke provincies uit Midden-Francië aan het land toegevoegd.
Onderstaande gebieden zijn pas na 1789 aan Frankrijk toegevoegd, en zijn dus in de strikte betekenis nooit een Franse provincie geweest. Bij de annexatie werden zij meteen ingedeeld bij een departement.
- Avignon en Comtat Venaissin - 35
- Nice (vroeger Nizza) - 38
- Mulhouse (vroeger Mülhausen) - 36
- Savoie (vroeger Savoye) - 37
- met Savoye zelf, Maurienne, Tarentaise, Genevois, Chablais, Faucigny
- Montbéliard - 39
