Alpen
De Alpen zijn een bergketen in Europa, met een oppervlakte van meer dan 200.000 km², die zich uitstrekt van Frankrijk (Franse Alpen) tot ver in Oostenrijk en Slovenië (Julische Alpen) en van Italië tot in het Zuid-Duitse Beieren (Beierse Alpen). Zwitserland is voor meer dan de helft Alpengebied.
De Alpen zijn een relatief jong gebergte, gevormd tijdens de Alpiene orogenese in het Tertiair. In de Alpen ontstaan ook de grote rivieren van Europa, zoals de Rhône, de Rijn, de Po en de Inn.
Inhoud |
[bewerk] Geologie
Voor een overzicht van de geologie van de Alpen zie het artikel Geologie van de Alpen.[bewerk] Reliëf, rivieren en vegetatie
De Alpen (v. Lat. Alpes, v. stam alb- = wit), is het grootste en hoogste gebergte van West-Europa. De naam heeft oorspronkelijk betrekking gehad op de veeweiden op de niet te steile en rotsige berghellingen. Men spreekt in de Duitstalige alpine gebieden trouwens nog van Ätzalpen (zomerweiden) en Heualpen (schralere graslanden die uitsluitend of hoofdzakelijk als hooiland worden gebruikt). Daarnaast kent men onder meer Sennalpen (bergweiden voor melkvee dat gehouden wordt ten behoeve van de bergkaasbereiding) en Galtalpen.
Het hoogste punt van de Alpen is de 4810 meter hoge Mont Blanc, letterlijk ‘witte berg’ dankzij de eeuwige sneeuw op de top van de berg. Andere bekende alpen-reuzen zijn de Matterhorn, Zugspitze, Eiger en Großglockner. Veel grote rivieren ontstaan in de Alpen. De belangrijkste zijn: de Rhone, de Rijn en de Po. Bovendien wordt de Donau voor een belangrijk deel gevoed door alpenrivieren. Daarnaast zijn er in de Alpen en in de directe nabijheid daarvan vele meren. De grootste zijn het Meer van Genève, de Bodensee, het Gardameer en het Lago Maggiore.
In de Alpen groeit een veelheid van planten en bloemen, zowel in de dalen als op de hoge alpenweiden. Tot een hoogte van 2000 meter in het noorden en 2400 meter in het zuiden groeien naaldbomen, daarboven gedijen tot hoogtes van 3200 meter alleen nog maar dwergstruikjes. Eén van de bekendste alpenplanten is de gletsjerranonkel die het absolute hoogterecord onder de bloeiende planten houdt en zelfs nog op hoogtes van 4200 meter groeit. Kleine groepen prachtige alpenplanten groeien op hoogtes van 2800 meter; veel ervan zijn kussenvormig zoals schildkruid en het stengelloze lijmkruid. Door deze aanpassingen zijn deze planten zowel tegen planteneters als vochtverlies beschermd. Bovendien worden de jonge loten zo tegen wind en bevriezing gevrijwaard. De beroemde edelweiss bevindt zich ook ongeveer in hetzelfde gebied.
De typische alpendierenwereld leeft boven de boomgrens (1725–2400 m). De lucht is hier ijl, de temperatuur laag, de vochtigheid tamelijk hoog. Boven de sneeuwgrens leven zelfs nog ongeveer 400 soorten, tal van geleedpotige dieren, enkele slakken en platwormen; 27 soorten hiervan komen zelfs alleen in dit gebied voor. Vele alpenbewoners (eekhoorn, alpensalamander, adder en vele insecten) zijn donkerder van kleur dan hun soortgenoten uit lagere streken. Dit komt omdat ze koudbloedig zijn en de koelere omgeving compenseren door een donkere kleur, waardoor efficienter zonnewarmte wordt opgenomen. Vele insecten (hommels, vliegen) zijn sterk behaard. Van de zoogdieren leven de gems, de alpensteenbok, de sneeuwhaas, de sneeuwmuis en de alpenmarmot alleen in dit gebied; de sneeuwmuis komt hoger voor dan enig zoogdier in Europa (tot 4100 m). De alpenvogels zijn zowel stand- als trekvogels. Bekende soorten zijn de steenarend, de alpenkauw, de alpengierzwaluw, de alpenkraai, de rotskruiper en de sneeuwhoen, welke beide laatste tot aan de grens van de eeuwige sneeuw voorkomen. De kleine of levendbarende hagedis en de adder leven tot ca. 2750 m, de zwarte alpensalamander zelfs tot 3000 m. Onder de talrijke geleedpotigen zijn verschillende lagere insecten, zoals de gletsjervlo, de rotsspringer en ook de hooggebergtemijt. Sommige slakken komen nog tot 3000 m voor. Door toedoen van de mens zijn verschillende soorten van lagere naar hoger gelegen gordels verdreven.
[bewerk] Klimaat
Een gedetailleerde beschrijving van het klimaat van de Alpen kan moeilijk worden gegeven, omdat de plaatselijke invloeden heel sterk zijn. Deze hangen van verschillende omstandigheden af, zoals de hoogte, de ligging, in een dal of tegen een helling, waarbij het verder van belang is of het dal noord-zuid, dan wel oost-west loopt en in welke richting de helling ligt. Als gevolg van zo veel uiteenlopende situaties kunnen de klimaten van dicht bij elkaar liggende plaatsen sterk verschillen. Toch kunnen wel enkele redelijke algemeen geldende klimatologische kenmerken worden gegeven.
[bewerk] Winterklimaat
's Winters bevindt zich boven de Alpen veelal een gebied van hoge luchtdruk, dat in het algemeen wordt versterkt door de lage temperaturen in het gebergte. Onder deze omstandigheden vindt, vooral gedurende de nacht, door uitstraling sterke afkoeling plaats, vooral in de dalen. Daardoor komt het, dat de temperaturen daar dan belangrijk lager zijn dan op enige hoogte langs de hellingen. Door de lage temperaturen ontstaan in die dalen dan vaak mist en laaghangende wolken, terwijl de hoger gelegen gedeelten van de hellingen en ook de toppen geheel vrij van wolken zijn. Dit is o.a. een gevolg van de dalende beweging die de lucht in een hogedrukgebied gewoonlijk ondergaat.
[bewerk] Zomerklimaat
In de zomermaanden ligt de hoge druk in het algemeen iets verder naar het noorden. Door de zonnestraling bereikt de temperatuur in de dalen, vooral in die welke naar het zuiden open liggen, althans overdag hoge waarden, terwijl het langs de hellingen betrekkelijk koel blijft. De atmosfeer wordt daardoor onstabiel, warme lucht stroomt tegen de hellingen omhoog en als gevolg daarvan vormen zich langs deze hellingen en om de toppen wolken, die eventueel kunnen uitgroeien tot cumulonimbus (een grote stapelwolk) waarin buien en onweer tot ontwikkeling komen, die na enige tijd ook tot de dalen kunnen doordringen. Uit het bovenstaande volgt, dat 's winters op grote hoogte in het algemeen meer zonneschijn zal worden aangetroffen dan in de dalen, terwijl 's zomers juist de hoger gelegen plaatsen de minste zonneschijn zullen hebben. Lente en herfst vormen overgangsjaargetijden waarin er weinig verschil tussen hoog en laag gelegen plaatsen bestaat wat de zonneschijnduur betreft.
[bewerk] Temperatuur
Met betrekking tot de temperatuur kan men stellen, dat het 0,58 °C kouder wordt per 100 m hoogtetoename. Op 1000 m hoogte hebben ca. 200 dagen per jaar een gemiddelde temperatuur van ten minste 5 °C, terwijl op 2000 m hoogte dit nog bij ca. 125 dagen het geval is.
[bewerk] Neerslag
Neerslag is meestal gebonden aan storingen, die hetzij ten noorden, hetzij ten zuiden van de Alpen van west naar oost trekken. Een gevolg hiervan is, dat de totale neerslag in deze richting in het algemeen afneemt. Door stuw valt de neerslag vooral tegen de berghellingen, met name tegen de noord- en zuidhellingen. De dalen en speciaal de lengtedalen zijn daardoor relatief droog. De minste neerslag valt in het dal van de Rhône, minder dan 600 mm per jaar; tegen de hellingen van de Walliser Alpen, op een afstand van ongeveer 30 km, wordt ongeveer de grootste neerslag uit het gehele gebied aangetroffen, meer dan 3200 mm. In hoeverre de neerslag als sneeuw of als regen valt, hangt geheel af van de temperatuur. In de zomer bestaat de neerslag vaak in de hogere niveaus uit sneeuw, beneden uit regen. In het zuidelijk gedeelte van de Alpen valt de neerslag vooral in de vorm van hevige buien met een maximum in het najaar. In het noordelijk gedeelte is de neerslagintensiteit gewoonlijk kleiner maar duurt de neerslag langer, met name gedurende de winter. Hoewel in de zomer ook daar buien voorkomen, is de veranderlijkheid van de neerslag van jaar tot jaar er toch gewoonlijk kleiner dan in het zuiden.
[bewerk] Winden
De winden zijn in de Alpen in het algemeen zwak. Plaatselijk kan echter de lucht met grote snelheid over de passen en door gunstig gelegen dalen stromen. Een bekend voorbeeld is de Tauernwind, een koude noordelijke wind ten noorden van Lienz. Overigens treft men in de dalen gewoonlijk een dagelijkse gang van de windrichting aan, waarbij de lucht overdag dalopwaarts stroomt en 's nachts in de tegengestelde richting. Een opvallend windverschijnsel is de föhn, die als warme valwind grote snelheden kan vertonen en in het algemeen een sterk buiig karakter heeft. Men kan onderscheid maken tussen noordföhn en zuidföhn, resp. een noordelijke wind die vooral in de zuidelijke en een zuidelijke wind die vooral in de noordelijke Alpendalen voorkomt. De laatste is het meest opvallende verschijnsel omdat hij tot de sterkste temperatuurstijgingen aanleiding geeft, vaak 10 °C binnen 24 uur, in extreme gevallen zelfs meer dan 20 °C. Noordföhn is in het algemeen iets frequenter dan zuidföhn. Zo komt de eerste plaatselijk in de zuidelijke Alpen op ruim 70 dagen per jaar voor, terwijl zuidföhn gewoonlijk op 30 tot 50 dagen per jaar wordt waargenomen. Föhn komt het meest in het voorjaar voor, ongeveer 35% van het totaal aantal gevallen. Tijdens föhnsituaties ontwikkelen zich aan de lijzijde van de bergruggen vaak de zogenaamde lenticulariswolken, die gewoonlijk neerslag binnen 24 uur aankondigen.
[bewerk] Klimaatscheiding
Het belangrijkste klimatologische aspect van de Alpen is zonder twijfel het feit, dat zij door hun west-oost-ligging als klimaatscheiding tussen Centraal-Europa en het Middellandse-Zeegebied fungeren. Speciaal geldt dat koude (en dus zware) uit de poolstreken afkomstige lucht op haar weg naar het zuiden door de gemiddeld ongeveer 2000 m hoge muur wordt tegengehouden of althans afgeremd. Hier ligt een van de belangrijkste oorzaken voor het klimaatverschil tussen bijv. de Verenigde Staten en Zuid-Europa. Vergelijk New York en Napels, beide op ca. 41° breedte, met juli- en januaritemperaturen van 23 en 24 °C, resp. -1 en +8 °C. Voor zover koude polaire lucht toch tot het Middellandse-Zeegebied doordringt, stroomt zij gewoonlijk ten westen van de Alpen naar het zuiden.
[bewerk] Industrie in de Alpen
Vanouds steunde de industrie in de Alpen op de plaatselijk aanwezige grondstoffen en mogelijkheden. Zo vormde de aanwezigheid van ijzererts, hout en waterkracht vooral in het oosten de basis voor de ijzerindustrie. Aanvankelijk was deze gebonden aan de bergstreken, daar de mechanische kracht voor de ijzerbewerking door het stromende water van de bergrivieren moest worden geleverd. De bouw van grote waterkrachtcentrales (o.m. Genissat in Frankrijk, Grande Dixence in Zwitserland, Limbergsperre in Oostenrijk) maakte enerzijds energie transportabel en anderzijds werden dergelijke industriële vestigingen minder aan een plaats gebonden. Veel zware industrie heeft zich dan ook in de beter toegankelijke brede dalen kunnen ontwikkelen. Daarnaast is energie zelf een belangrijk exportproduct geworden. De bosbouw (m.n. in Zwitserland, Zuid-Duitsland en Oostenrijk) vormt de basis voor de omvangrijke hout-, papier- en celstofindustrie. Bij de landbouw in de Alpen overheerst traditioneel de veeteelt. In de noordelijke en oostelijke Alpen komt vrijwel uitsluitend veeteelt voor. De vooral in de meer centraal gelegen delen voorkomende akkerbouw staat volledig in dienst van de veeteelt. In de zuidelijke Alpen komt ook intensieve (exportgerichte) akkerbouw voor (naast graan ook fruit, wijn, tabak, bloemen). Akkerbouw wordt slechts in enkele grote en warme dalen overwegend uitgeoefend. De hoogtegrens voor graanverbouw varieert van ca. 1000 m in de noordoostelijke Alpen tot ca. 2000 m in enkele zuidelijk gelegen gebieden. De veeteelt neemt in de Alpen bijzondere vormen aan. Omdat de dalbodem niet voldoende grasland oplevert, zijn er vormen ontstaan waarbij het rundvee gedurende de zomer naar hogere weiden wordt overgebracht. Op de schraalste en hoogste weiden vormen schapen de veesstapel. Akkerbouw en veeteelt zijn in de 20ste eeuw sterk achteruit gegaan. De zogenaamde “topografische omstandigheden” maken een moderne bedrijfsvoering vrijwel onmogelijk, terwijl de toegenomen ontwikkeling van de industrie en het sterk gegroeide toerisme aantrekkelijker en winstgevender vormen van werkgelegenheid opleverden. Bovendien werkte de sterk verbeterde toegankelijkheid van het Alpengebied de concurrentie vanuit andere gebieden in de hand. De laatste 20 jaar heeft zich in de landbouw dan ook een sterke hoogtevlucht ingezet. De mijnbouw is in de Oost-Alpen van meer betekenis dan in de West-Alpen. De kolenhoudende zone in het oosten (vnl. bruinkool) zet zich ook in de bekkens ten oosten van de Alpen voort. Van betekenis zijn voorts de aan de Triasformatie in de noordelijke Kalkalpen gebonden zoutlagen (plaatsnamen met ‘Salz’ of ‘Hall’). Zoutmijnen zijn soms door pekelleidingen verbonden met minerale badplaatsen (Bad Ischl, Bad Aussee, Bad Reichenhall). De Alpen bevatten een grote verscheidenheid van mineralen, doch de voorkomens zijn niet groot. De hoofdertszone is het gebied van de zo genaamde grauwacken en leigesteenten, waarin de vindplaatsen vaak namen dragen met ‘Arz’, ‘Erz’ of ‘Reichen’. Hier worden vnl. koper-, zilver- en ijzererts aangetroffen, dit laatste vooral in Stiermarken (Eisenerz), waar het in dagbouw wordt gewonnen. In de Kalkalpen van Zuid-Karinthië komen lood-, wolfraam- en zinkerts voor, in de Hoge Tauern enig wat goud en in de zuidoosthoek kwik (Idrija). Er is veel winning van steensoorten (marmer, porfier), terwijl in de Kalkalpen op verscheidene plaatsen cementfabricage wordt bedreven. Talrijk zijn ook de minerale en thermische bronnen: zij liggen vooral in het oostelijke en zuidelijke randgebied en omvatten zowel zoutbaden en minerale baden (staalbaden van Sankt Moritz) als thermische baden.
[bewerk] De mens in de Alpen
De regionaal verschillende bedrijfsvoering, klimaattypen en topografische omstandigheden vormen een belangrijke verklaring voor de verschillende soorten “nederzettingen” die men in de Alpen aantreft. In de regenrijke, sterk versneden noordelijke Alpen, waar de veehouderij uniek aanwezig is, overheersen alleenstaande boerderijen (Einzelhöfe). Dergelijke afzonderlijke hoeven vormen samen met enkele andere hoeven een kerkdorp. Bij de kerk vindt men vaak een school, een herberg en enige woonhuizen. Men noemt deze gehuchten ‘Weiler’. In de zuidelijke Alpen, met intensieve akkerbouw en bredere dalen, overheerst het compacte, gesloten dorp. Grote steden zijn zeldzaam in de Alpen; slechts Grenoble en Innsbruck kunnen worden genoemd. De groei van de industrie en het toerisme heeft een aantal landbouwnederzettingen in snel tempo onherkenbaar veranderd. De regionale verscheidenheid in bouwmaterialen uit zich in de aanwezige bebouwing. In de noordelijke Alpen overheerst hout als bouwmateriaal maar ook zuidelijk steen is in trek. Daarnaast treden in de huizenvorm regionaal sterke verschillen op die voor een deel zijn te verklaren door het verschil in bedrijfsvoering.
[bewerk] Toerisme en bezienswaardigheden
Het Alpengebied is een van de drukst bezochte toeristengebieden ter wereld. Door het sterk reliëf en de grote hoogteverschillen zijn de Alpen dé plek bij uitstek voor verschillende soorten sporten, zowel zomer- als wintersporten.
De zomersporten zijn dit vooral fietsen, kajakken, bergwandelen en bergbeklimmen. Bij de wintersporten zijn er vooral het skiën en het snowboarden, maar ook sleeën, langlaufen en sneeuwwandelen. De Alpen tellen honderden skigebieden, waarvan enkele tientallen (deels) op gletsjers gelegen zijn, zodat er het hele jaar door geskied kan worden.
Ook tal van “nieuwe wintersporten" kan je er beoefenen. Dit zijn bijvoorbeeld kite-sleeën (met een vlieger), hybride fiets"(met skilatten), enz.
[bewerk] Frankrijk
Eén van de meest bezienswaardige gebeurtenissen in de Franse Alpen is de Tour de France, een prestigieuze wielerwedstrijd die er in juli altijd passeert. De supporters die zo dicht mogelijk bij hun wieleridolen proberen te geraken, het afzien van de wielrenners, de tourkaravaan met de souvenirs, het hoort er allemaal bij. De wilde rivieren in de Franse Alpen lenen zich uitstekend tot watersporten als raften, kajakken, kanoën, enz. Een goed voorbeeld van zo een rivier is de Rhône. Ze is ontstaan door smeltende sneeuw op de Alpen. De Mont Blanc, de op een na grootste berg van Europa, is het Mekka van de bergbeklimmers. Slechts voor weinigen is het weggelegd om de top van deze beroemde berg te bereiken. Er zijn dan ook velen die hun overmoed om de berg te beklimmen hebben moeten bekopen met hun leven.
[bewerk] Italië
In de zuidelijke Alpen liggen de bergmeren, waaronder Lago Maggiore, Gardameer en Comomeer, en zijn door hun klimaat en hun vegetatie aantrekkelijke toeristische bestemmingen. De Dolomieten zijn beroemd om de roodroze hoge pieken en graffel flanken. Ook in Italië maken de nationale wielerrondes gebruik van de aanwezigheid van de Alpen. Vele skistations zijn hier gelegen.
[bewerk] Zwitserland
Zwitserland is samen met buurland Oostenrijk hét skiparadijs van Europa. Eén van de beroemdste Zwitserse skioorden is St. Moritz. Dit komt dankzij haar hoogteligging en de vele kilometers piste die rondom dit dorpje zijn gelegen. Het was eveneens de plaats waar 2 keer de Olympische Winterspelen werden gehouden. Een echte aanrader om van de natuur te kunnen genieten in de winter is een wandeling op sneeuwschoenen. Tijdens deze wandeling zijn er mogelijkheden om te overnachten in een iglo, en ter afwisseling kan een weldadig bad in warm bronwater genomen worden, bijvoorbeeld in Leukerbad of Scuol. Ook iets wat het bezoeken waard is, is het Meer van Genève. Het Meer van Genève is een groot meer op de grens tussen Zwitserland in het noorden en Frankrijk in het zuiden. Het heeft een oppervlakte van 584 km², wat gelijk staat met ongeveer 120000 voetbalvelden. Het meer is maximaal 310 m diep. Het wordt vooral gevoed door de Rhône, die het meer in het zuidoosten bereikt en in het zuidwesten bij Genève weer verlaat. Bekende plaatsen aan het meer zijn, behalve Genève: Lausanne, Montreux, Nyon, Vevey en Thonon-les-Bains.
[bewerk] Oostenrijk
Ook in Oostenrijk zijn veel voorzieningen voor wintersport, alsmede voor zomers toerisme. De belangrijkste stad in de Oostenrijkse Alpen en tevens hoofdstad van de regio Tirol is Innsbruck. Belangrijk vooral vanwege een ruime keuze aan wintersportmogelijkheden, maar ook andere minder bekende sporten zoals muurklimmen, paragliding, deltavliegen. Een andere Oostenrijkse Alpenstad is Salzburg. Zij is naast de geboortestad van Mozart een plaats die beroemd is geworden door haar barokarchitectuur.
[bewerk] Duitsland en Slovenië
Ook in de Sloveense en de Duitse Alpen is, net zoals in de andere Alpen-landen, de wintersport een belangrijke sector. Een voorbeeld van een skidorp in het hartje van de Duitse Alpen is Oberstdorf. Het bekendste ski-oord in Duitsland is ongetwijfeld Garmisch-Partenkirchen, waar op iedere nieuwjaarsdag het traditionele schansspringen plaats vindt. In Slovenië wordt het jaarlijkse schansspringen van Planica (in Mojstrana) georganiseerd. Het land telt verder ruim dertig complexen met skipistes, zowel in de Julische Alpen, de Karawanken, Pohorje en de Kamniker Alpen. Buiten het winterseizoen zijn alpinisme en bergwandelen de belangrijkste toeristische activiteiten in de Sloveense Alpen. De Sloveense alpinistenbond onderhoudt ruim 150 berghutten. De Slovenen beschikken over tientallen alpinistenverenigingen, de meeste zijn lokaal georganiseerd, andere verenigen werknemers van bedrijfstakken of soms slechts een enkel bedrijf.
[bewerk] Alpentradities
Een alom bekende hoorn uit de Zwitserse Alpen is de Alpenhoorn. De Alpenhoorn werd al ongeveer 2000 jaar geleden gebruikt door de Kelten. De herders gebruikten de hoorn als signaalinstrument. Hij wordt nu soms gebruikt om in een orkest mee te spelen. De hoorn is helemaal van hout en onderaan meestal versierd met Zwitserse motieven. De Alpen staan ook bekend om hun traditionele dorpsfeesten. Vroeger werd dit georganiseerd voor een speciale gebeurtenis; begin van het oogstseizoen, trouwfeest, enz. Nu is het vooral voor de toeristen dat er zulke dorpsfeesten worden gehouden. Tijdens de feesten kleden de mannen en vrouwen zich in de traditionele kostuums, die verschillen naargelang de plaats in de Alpen. De feesten kunnen in tijd verschillen van 1 dag tot een ganse week. In de Duitse Alpen bestaat er nog een traditionele drank: het bier. Al eeuwenlang brouwt men hier zijn eigen streekbier. Vroeger deden ze dat vooral met honing om een soort mede te maken. Nu doet men dit in de bijgebouwde fabrieken om massa’s bier te produceren.
[bewerk] Milieuproblematiek
Het was in de jaren tachtig duidelijk geworden dat het milieubeleid in het Alpengebied drastisch zou moeten veranderen. De explosieve groei van het massatoerisme, de toenemende bevolkingsdruk, en de daarmee gepaard gaande uitbreidingen van infrastructuur en wintersportvoorzieningen, en de toename van het verkeer in en door het gebied hebben diepgaande gevolgen gehad voor het milieu. Er is gebleken dat de massale teruggang van het bomenbestand (o.a. voor de aanleg van hotels, vakantiewoningen en ski-pistes) het verdwijnen van vele plant- en diersoorten tot gevolg heeft gehad en dat daardoor steeds sterkere erosie, aardverschuivingen, lawines, modderstromen en overstromingen worden veroorzaakt, waarbij een toenemend aantal menselijke slachtoffers valt te betreuren. De toenemende vervuiling van de gletsjers en de daaruit ontspringende beken en rivieren (uitlaatgassen, afval) begint ernstige vormen aan te nemen. De inrichting van natuurreservaten en beschermde wildparken bleek niet het beoogde effect te hebben. In het begin van de jaren tachtig hebben de Alpenlanden Oostenrijk, Duitsland, Joegoslavië (nu Slovenië), Italië, Zwitserland en Frankrijk samenwerking gezocht om de problemen het hoofd te kunnen bieden. In de jaren 1980 werd aan de samenwerking ook vormgegeven in de vorm van de Alpen-Adria-groep, die een deel van de Alpen omspande. En hebben ze de CIPRA (Internationale commissie ter bescherming van het Alpengebied) opgericht.
[bewerk] Deelketens
De Alpen worden verdeeld in oostelijke en westelijke Alpen, waarbij de grens op de lijn Bodenmeer-Chur-Comomeer ligt. Daarnaast worden de oostelijke Alpen van noord naar zuid in drie groepen ingedeeld: de Noordelijke Kalkalpen, de Centrale Alpen en de Zuidelijke Kalkalpen.
Westelijke Alpen
-
- Mercantour
- Pelvouxmassief
- Belledonne
- Vanoisemassief
- Aiguilles Rouges
- Mont Blancmassief
- Berner Alpen
- Walliser Alpen
- Gran Paradiso
- Glarner Alpen
Oostelijke Alpen
- Noordelijke Kalkalpen
- Centrale Alpen
- Albula Alpen
- Berninamassief
- Ötztaler Alpen
- Zillertaler Alpen
- Hohe Tauern
- Zuidelijke Kalkalpen
[bewerk] Hoge Alpentoppen
De hoogste Alpentop is de Mont Blanc, waarvan de eerste meting in 1775 een hoogte van 4775 meter aangaf. Sinds de nieuwste metingen in 2003 is de berg officieel 4808 meter en 45 cm hoog (met een foutmarge van 10 cm). (De hoogste van Europa is de Elbroes in de Kaukasus, met 5633 m). De Mont Blanc ligt op de Frans-Italiaanse grens, vlakbij Chamonix in de Franse Alpen. Volgens de conventies van de UIAA zijn er in totaal 100 toppen in de Alpen boven de 4000 meter, zogeheten vierduizenders.
[bewerk] Alfabetische rangschikking
- Argentera (3297 m)
- Dachstein (2995 m)
- Demeljoch (1924 m)
- Dent du Villard (2284 m)
- Dreiherrenspitze (3499 m)
- Ecrins, Barre des (4102 m)
- Eiger (3970 m)
- Finsteraarhorn (4274 m)
- Glockenkarkopf (2911 m)
- Grauspitz (2599 m)
- Großer Krottenkopf (2657 m)
- Großer Widderstein (2533 m)
- Großglockner (3798 m)
- Großvenediger (3666 m)
- Hoher Riffler (3231 m)
- Jungfrau (4158 m)
- Latemar (2842 m)
- Matterhorn (4478 m)
- Mont Blanc (4808 m)
- Monte Rosa (4634 m)
- Monte Viso (3841 m)
- Nadelhorn (4327 m)
- Östliche Karwendelspitze (2537 m)
- Pilatus (berg) (2137 m)
- Piz Bernina (4052 m)
- Presanella (3558 m)
- Schilthorn (2969 m)
- Similaun (3607 m)
- Triglav (2864 m)
- Vogelkarspitze (2523 m)
- Weißkugel (3739 m)
- Wildspitze (3774 m)
- Wörner (2476 m)
- Zugspitze (2962 m)
[bewerk] Rangschikking naar hoogte
- Demeljoch (1924 m)
- Pilatus (berg) (2137 m)
- Dent du Villard (2284 m)
- Wörner (2476 m)
- Vogelkarspitze (2523 m)
- Großer Widderstein (2533 m)
- Östliche Karwendelspitze (2537 m)
- Grauspitz (2599 m)
- Großer Krottenkopf (2657 m)
- Latemar (2842 m)
- Triglav (2864 m)
- Glockenkarkopf (2911 m)
- Zugspitze (2962 m)
- Schilthorn (2969 m)
- Dachstein (2995 m)
- Hoher Riffler (3231 m)
- Argentera (3297 m)
- Dreiherrenspitze (3499 m)
- Presanella (3558 m)
- Similaun (3607 m)
- Großvenediger (3666 m)
- Weißkugel (3739 m)
- Wildspitze (3774 m)
- Großglockner (3798 m)
- Monte Viso (3841 m)
- Eiger (3970 m)
- Piz Bernina (4052 m)
- Ecrins, Barre des (4102 m)
- Jungfrau (4158 m)
- Finsteraarhorn (4274 m)
- Nadelhorn (4327 m)
- Matterhorn (4478 m)
- Monte Rosa (4634 m)
- Mont Blanc (4808 m)
[bewerk] Landen (deels) in de Alpen en de hoogste berg
- Duitsland; hoogste berg: Zugspitze,
- Liechtenstein; hoogste Berg: Grauspitz,
- Oostenrijk; hoogste Berg: Großglockner,
- Slovenië; hoogste Berg: Triglav,
- Frankrijk; hoogste Berg: de Mont Blanc,
- Italië, hoogste Berg is ook de Mont Blanc, maar de top, die behoord aan Frankrijk
- Zwitserland, hoogste Berg is de Dufourspitze in het Monte Rosa - reliëf
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden in de categorie Alps van Wikimedia Commons. |
