Pinksteren
Pinksteren (Pentekostè in het Grieks) is een in alle christelijke kerken gevierd hoogfeest waarin de verlichting door de Heilige Geest wordt herdacht en het begin van de Christelijke Kerk wordt gevierd.
Omdat Pinksteren op de 50e Paasdag valt (dus precies zeven zondagen later dan Pasen), valt het net als Pasen niet elk jaar op dezelfde datum. Dit geldt evenzeer voor de katholieke feestdagen die volgen op Pinksteren: het feest van de Heilige Drie-eenheid, Corpus Christi, het feest van het Heilig Sacrament en van het Heilig Hart.
Zie verder ook: Paas- en Pinksterdatum en Paascyclus.
Inhoud |
[bewerk] De oorsprong van Pinksteren
De oorsprong van Pinksteren ligt in de Mozaïsche wetten die aan het volk Israël waren gegeven na hun exodus (uittocht) uit Egypte. In het Bijbelboek Leviticus, hoofdstuk 23:15-22 staat dat op de vijftigste dag, op de dag na de zevende sabbat vanaf Pesach nieuwe offers voor God moesten worden gebracht, als een soort afsluiting van Pesach. Het feest werd ook wel het 'Wekenfeest' genoemd (Deuteronomium 16:10). Er moesten 'eerstelingen' van de graanoogst en het vee worden geofferd. Voorts moest er een samenkomst worden gehouden en niemand mocht zijn gewone werk doen.
In het christendom werd het Wekenfeest 'Pinksteren' genoemd, naar het Griekse woord 'pentekostos' (=vijftigste). Tijdens het pinksterfeest wordt herdacht dat de Heilige Geest, de derde persoon van de goddelijke drie-eenheid, neerdaalde uit de hemel op de apostelen en andere aanwezige gelovigen. De Heilige Geest openbaarde zich zichtbaar als vuur en hoorbaar als wind.
Na Jezus' dood op Goede Vrijdag en zijn verrijzenis op Pasen hadden de leerlingen van Jezus nog veertig dagen lang de steun van zijn aanwezigheid gehad. Op de veertigste dag van Pasen (let op: niet de veertigste dag na Pasen) werden de leerlingen door Jezus' Hemelvaart alleen achtergelaten. Wel had hij beloofd dat hij de Geest van God, de Heilige Geest zou sturen die hen geestelijk verder zou leiden en hen de kracht zou geven om getuigen van het evangelie te zijn.
In het Bijbelboek Handelingen in het Nieuwe Testament staat dat de leerlingen naar Jeruzalem terugkeerden, waar ze in een bovenzaal bij elkaar kwamen om in Judas' plaats een nieuwe apostel te kiezen, om samen te bidden en de komst van de Heilige Geest af te wachten.
Op wat later de Eerste Pinksterdag is gaan heten gebeurde concreet het volgende. De gelovigen waren in een huis bijeen toen er binnen plotsklaps een geluid van een grote windvlaag zich voordeed en er een soort vlammen verschenen die zich boven de hoofden van de aanwezigen verspreidden, beter bekend als "vurige tongen"; de gelovigen werden met de Heilige Geest vervuld en begonnen buiten het huis op luide toon het evangelie in allerlei vreemde talen te verkondigen met als gevolg dat er een grote massa mensen afkomstig uit allerlei windstreken op hen afkwam. De apostel Petrus nam vervolgens het woord en hield een lange toespraak waarna er ongeveer drieduizend mensen zich bij hen aansloten.
[bewerk] Het weer tijdens Pinksteren
Omdat veel mensen vrij hebben gedurende de pinksterdagen, wordt het weer met argusogen bekeken.
De pinksterdagen hebben in Nederland de beste weercijfers van alle feestdagen. Meestal overheersen zon en warmte met Pinksteren, waarvan de uiterste data liggen tussen 11 mei en 14 juni. Gemiddeld is deze periode de zonnigste van het jaar met dagelijks zo'n 7 à 8 uur zon (soms bijna 15 uur) en een middagtemperatuur van 15 à 16 graden aan zee tot 18 à 20 graden in het binnenland. De zonkracht kan tijdens Pinksteren dan ook groot zijn.
Op 43 eerste pinksterdagen sinds 1901 werd het in De Bilt warmer dan 20 graden, waarvan er 14 zomers waren met temperaturen van 25 graden of hoger. Op slechts 16 pinksterdagen was het overdag kouder dan 15 graden.
De laatste tropische Pinksteren (tot 2003) waren in Nederland in 1985, toen op 26 en 27 mei temperaturen zijn gemeten van 27 tot 31 graden. Ook in 1979 was eerste pinksterdag op sommige plaatsen tropisch warm, maar zowel in dat jaar als in 1985 ontaardde de warmte in onweer met plaatselijk tientallen millimeters regen. Zeer warm weer is voor deze tijd van het jaar nog vrij uitzonderlijk en leidt gemakkelijk tot onweer.
Volledig verregende pinksterdagen zijn echter ook uitzonderlijk. De laatste keer gebeurde dat in 1990, toen het op 3 juni langdurig regende en er gemiddeld over het land meer dan 10 millimeter viel. Ook op 19 mei 2001 was het teleurstellend pinksterweer met buien, veel wind en bijzonder lage temperaturen van 13 graden.
De waarschijnlijk slechtste Pinksteren uit de geschiedenis beleefde Nederland in 1860 toen een zware storm met windstoten van meer dan 120 kilometer per uur op 26 en 27 mei enorme schade aanrichtte. In die tijd bestond er nog geen weersverwachting en was zo'n storm een ramp. Die beruchte pinksterstorm bracht toenmalig KNMI-directeur Buys Ballot op de gedachte om stormwaarschuwingen te geven, waardoor Nederland als één van de eerste landen een stormwaarschuwingsdienst kreeg.
[bewerk] Trivia
- Voor de meeste Nederlanders en Vlamingen betekent Pinksteren weinig meer dan een extra lang weekend, omdat aan de zondagse feestdag een extra vrije dag op de maandag erna is toegevoegd. Men kent aldus een eerste en een tweede pinksterdag.
- In Friesland werd het fluitenkruid, dat rond Pinksteren bloeit, pinksterbloem genoemd. De echte pinksterbloem is een plant met tere witroze bloemen die vaak veel eerder in bloei staat.
- De Pinksterbeweging is een stroming binnen het christendom die vooral de nadruk legt op de persoon en het werk van de Heilige Geest. Afzonderlijke of daaruit voortgekomen gemeenschappen binnen de beweging heten Pinkstergemeenten.
- Op een mooie pinksterdag is een liedje gezongen door André van den Heuvel en Leen Jongewaard op een tekst van Annie M.G. Schmidt en op muziek van Harry Bannink.
- In Nederland wordt het popfestival Pinkpop traditioneel met Pinksteren gehouden.
- In Appelscha wordt tijdens Pinksteren jaarlijks de pinksterlanddagen georganiseerd.
- In Nederland wordt in het pinksterweekend ook een landelijke pinksterconferentie gehouden van de stichting Opwekking. Op dit evenement komen ongeveer 40.000 Christenen bij elkaar.
[bewerk] Voorjaarsfeesten
De voorjaarsfeesten werden al in de Middeleeuwen gehouden en waren met Pinksteren verbonden. De viering van de pinksterbloem (dit was fluitenkruid en niet de pinksterbloem) was één van deze voorjaarsfeesten, waarbij het mooiste meisje van het dorp tot pinksterbloem werd gekozen. Nu wordt het in het oosten en zuiden van Nederland en op de Waddeneilanden nog gevierd als kinderfeest. Op Schiermonnikoog bijvoorbeeld staat dit feest bekend als "Kallemooi", volgens sommigen een verbastering van "Call the May", een voorjaarsfeest dus.
[bewerk] Zie ook
- Sjawoe'ot
- Christendom en syncretisme - het (vermeende) verwantschap van Pinksteren met het enthousiasme van de Bacchanten
[bewerk] Externe link
| Bron(nen): |
|
