Mongoolse Rijk
Het Mongoolse Rijk werd begin 13e eeuw gesticht door Dzjengis Khan. Het omvatte op zijn hoogtepunt een gebied dat zich uitstrekte van Zuidoost-Azië tot Oost-Europa. Het was toen het grootste imperium uit de wereldgeschiedenis.
Inhoud |
Tijdlijn van de heersers van het Mongoolse Rijk
[bewerk] Het verenigen van stammen
Vóór Dzjengis Khan (1155/1162 of 1167 - 18/8/1227) aan de macht kwam, bestond Mongolië uit een groot aantal rivaliserende stammen die een lange geschiedenis van onderlinge conflicten hadden. Door een combinatie van diplomatie, organisatietalent, militaire capaciteiten en brutaliteit slaagde Temüjin (dit is de oorspronkelijke naam van Dzjengis Khan) erin om de verschillende stammen, ondanks hun conflictueuze voorgeschiedenis, tot één Mongoolse natie te verenigen. Na zijn machtsovername in 1206 stelde hij een geschreven code van wetten op, de "Yasa". Hij eiste strikte gehoorzaamheid aan deze wetten.
Vele stammen traden ook vrijwillig toe tot het rijk van Dzjengis. Dit bracht hen het voordeel te kunnen leven onder een sterke leiding in een ééngemaakt rijk. Er ontstond een hoog moreel niveau als ook een verfijnd sociaal en economisch systeem.
[bewerk] De stichting van een imperium
In 1206 - na het met succes verenigen van de verschillende stammen - gaf de Khurultai, de raad van Mongoolse leiders, Temüjin de titel van „Dzjengis Khan“ (andere spellingen van zijn naam zijn Jenghis Khan, Genghis Khan en Chingis Khan). Dit betekent letterlijk 'opperste veroveraar'.
Dzjengis Khan zette de lange reeks Mongoolse aanvallen op China voort. Hij had meer succes dan zijn voorgangers daar hij over een krachtig militair apparaat beschikte.
Als grote Khan, gebruikte hij het militaire systeem van de Hunnen dat op het decimale stelsel was gebaseerd. De legers werden ingedeeld in groepen van 10, 100, 1000 of 10.000 soldaten. De soldaten namen hun familie en paarden met zich mee. Elke ruiter had 2 tot 4 paarden, zodat er altijd voldoende transportmiddelen ter beschikking waren. Aan het begin van zijn militaire campagnes had Dzjengis echter niet meer dan 25.000 militairen.
[bewerk] China
Tijdens de periode van Khurultai raakte Dzjengis verwikkeld in een oorlog met de Westelijke Xia. Dit was de eerste van zijn buitenlandse veroveringsoorlogen. In 1209, bij de ondertekening van de vrede, had hij de heerschappij over de westelijke gebieden van de Xia veroverd.
Een belangrijk doel van Dzjengis was de verovering van Jin. Jin was een keizerrijk dat Noord-China omvatte, en beheerst werd door de Jurchen, een nomadisch aan de Mongolen verwant volk dat ook sterk door de Chinese cultuur beïnvloed was. Hij verklaarde de oorlog in 1211. Hij had toen slechts een leger van 150.000 mensen ter beschikking op een totale bevolking van 700.000. Het Jin-leger telde meer dan 2 miljoen (misschien 3-5 miljoen) soldaten terwijl de Noord-Chinese bevolking bestond uit meer dan 80 miljoen mensen. Bondgenoot van Mongolië was de Zuidchinese Song-dynastie, die zijn noordelijke gebieden en oude hoofdstad aan de Jin verloren had.
De Mongolen waren superieur op open terrein, maar het lukte hen niet goedbewaakte steden in te nemen. Met behulp van Chinese ingenieurs, die waren gevangengenomen, ontwikkelden Dzjengis en zijn medewerkers geleidelijk aan een reeks technieken die hen uiteindelijk tot de meest succesvolle belegeraars in de geschiedenis van de oorlogvoering zouden maken.
De Jin versloegen de Song, maar werden op hun beurt door de Mongolen verslagen. In 1233 had Dzjengis het grondgebied van Jin zo ver zuidwaarts als de Grote Muur van China veroverd en geconsolideerd. Hij trok toen met drie legers door het grondgebied van Jin, tussen de Grote Muur en de Gele Rivier. Met zijn leger van 75.000 man versloeg hij de troepen van Jin, die 600.000 soldaten telden. Hij verwoestte noordelijk China, nam talrijke steden in en in 1215 belegerde hij de hoofdstad Yanjing (het huidige Peking). De Jin-keizer, Xuan Zong, weigerde zijn hoofdstad over te dragen. Zijn opvolgers werden echter verslagen in 1234.
[bewerk] Centraal-Azië
Het Mongoolse leger raakte uitgeput na tien jaar van ononderbroken veldslagen tegen de Westerse Xia en Jin. Dzjengis zond kleine groepen strijders naar het westelijke gebied. In 1218 had de Mongoolse staat zich naar het westen uitgebreid tot aan het Balkhashmeer en grensde aan Khwarizm, een moslimgebied aan de Kaspische Zee in het westen en aan de Perzische Golf en de Arabische Zee in het zuiden.
In 1218 stuurde Dzjengis gezanten naar een oostelijke provincie van Khwarizm met de bedoeling handelsbetrekkingen met het Khwarizmidische Rijk aan te knopen. De gouverneur van de provincie doodde hen en Dzjengis nam wraak met een leger van 200.000 man. De Mongolen namen snel de stad in. Ze maakten de gouverneur af door gesmolten zilver in zijn oren en ogen te gieten.
In 1219 besloten de Mongolen dat hun rijk in de moslimwereld verder uitgebreid moest worden. Mongoolse horden marcheerde door de hoofdsteden van Khwarizm, Boechara, Samarkand en Balkh. Ze overvielen sjah Mohammed. Deze kon zich niet weren tegen de veel vluggere Mongolen en werd gedwongen tot de terugtocht. In het nauw gedreven doodde de sjah zichzelf. In 1220 was het Khwarizmisch Rijk in Mongoolse handen. Nu splitsten de Mongolen hun legers. Dzjengis leidde een afdeling tijdens een inval in Afghanistan en noordelijk India. Een ander leger, geleid door Subedei, marcheerde door de Kaukasus en Rusland. Geen van beide campagnes voegde grondgebied aan het imperium toe, maar de Mongolen plunderden steden en versloegen alle legers die zij ontmoetten. In 1225 keerden beide legercontingenten naar Mongolië terug. Transoxanië en Perzië werden wel aan het reeds reusachtig imperium toegevoegd.
Dit vestigde de reputatie van Dzjengis Khan als bloeddorstige strijder. Zijn legers doodden, vernietigden en plunderden schijnbaar zonder genade alles wat weerstand bood. Zij gebruikten burgers als menselijke schilden en slachtten vaak systematisch alle overlevenden na hun invallen af wanneer zij zich niet overgaven. Kunstenaars, schrijvers en taalspecialisten werden niet gedood; deze konden als krijgsgevangenen nuttig zijn.
[bewerk] Europa
Terwijl Dzjengis zijn krachten in Perzië en Armenië bundelde, drongen 40.000 van zijn manschappen diep in Armenië en Azerbaijan door. Daar vermoordde Dzjengis Georgische kruisvaarders, nam een Genuese handelsvesting in de Krim in en verbleef in de winter dichtbij de Zwarte Zee. Dzjengis kwam er in aanvaring met Prins Mstitslav van Kiev en zijn 80.000 man; de Slag van de Kalkarivier volgde in 1223. Wederom wonnen Dzjengis' troepen de strijd.
Batu Khan, kleinzoon van Dzjengis en zijn begaafdste familielid, veroverde met zijn troepen in Oost- en Midden-Europa Polen en Hongarije. Zijn tegenstanders werden door legers van Duitse Teutonische ridders gesteund. De Slag bij Legnica volgde in 1241.
[bewerk] De laatste campagne
De ondergeschikte keizer van de Westelijke Xia had geweigerd om aan de oorlog tegen de Khwarizm deel te nemen. Terwijl Dzjengis in Iran was, hadden de Westelijke Xia en Jin een alliantie tegen de Mongolen gevormd. Dzjengis was op de hoogte van deze plannen en trof, na een tijd van rust en reorganisatie van zijn legers, voorbereidingen voor oorlog tegen zijn vijanden. Hij bracht een leger van 180.000 man op de been voor een nieuwe campagne.
In 1226 viel Dzjengis Khan de Tanguten (Westelijke Xia) aan. In februari nam hij de steden Heisui, Gan-Zhou en Su-Zhou in en in de herfst Xiliang. Een generaal van de Westelijke Xia daagde de Mongolen uit voor een veldslag dichtbij de berg Helanshan. De legers van de Westelijke Xia werden verslagen. In november belegerden zijn troepen de stad Tangut, kruisten de Gele Rivier en versloegen het Tangut hulpleger.
In 1227 viel Dzjengis Khan de hoofdstad van de Tanguten aan, en in februari nam hij Lintiao in. In maart veroverde hij de prefecturen Xining en Xindu, en in april kwam de prefectuur Deshun in zijn handen. In Deshun verzetten de Westelijke Xia zich, onder generaal Ma Jianlong, dagenlang tegen de Mongolen. Ma Jianlong stierf na met pijlen te zijn beschoten.
Dzjengis ging, na het veroveren van Deshun, naar de berg Liupanshan (provincie Qingshui/Gansu) om daar een schuilplaats te zoeken voor de hete zomer. Op die berg verklaarde hij aan zijn kameraden in een beroemde toespraak dat hij één jaar daarvoor vijf sterren in één lijn had gezien en hij vroeg de Mongolen geen mensen in het wilde weg te doden.
De Tanguten gaven zich officieel over in 1227, na 190 jaar te hebben bestaan, van 1038 tot 1227. De Mongolen doodden de keizer van de Tanguten en zijn koninklijke familieleden.
[bewerk] Voorbereiding voor opvolging
Toen Dzjengis Khan ouder werd, begonnen zijn nakomelingen te kibbelen over wie zijn opvolger als Grote Khan zou worden. Dzjengis zelf verkoos zijn derde zoon Ogedei als volgende Grote Khan. Vlak vóór zijn dood verdeelde hij zijn imperium onder zijn vier zonen. Jochi was de oudste , maar het was onzeker of hij een biologische zoon van Dzjengis was. Daarom werd het Mongoolse Rijk verdeeld onder zijn overige zonen. Batu werd leider van de Blauwe Horde, Orda van Witte Horde en Chagatai kreeg Centraal-Azië en noordelijk Iran toegewezen. Ogedei kreeg China toegewezen. Tolui, de jongste zoon, kreeg gezag over het Mongoolse geboorteland. Op zijn sterfbed in 1227 schetste Dzjengis Khan aan zijn jongste zoon, Tolui, de plannen die later door zijn opvolgers werden gebruikt om de vernietiging van het rijk van Jin te voltooien. In 1229, twee jaar na zijn dood, selecteerde de Mongoolse Kurultai formeel Ogedei als volgende Grote Khan van het Mongoolse Rijk.
[bewerk] Dood van Dzjengis
In zijn laatste campagne tegen de Westelijke Xia stierf Dzjengis Khan op 18 augustus 1227. De doodsoorzaak werd niet eenduidig vastgesteld. Er zijn diverse speculaties in omloop: val van zijn paard, dood door ouderdom, gedood door zijn tegenstanders (met name de Tanguten).
Nadat hij stierf, werd zijn lichaam teruggegeven aan Mongolië. De escorte van aanhangers doodde op de terugreis iedereen die hun weg kruiste. Het is niet bekend waar Dzjengis Khan uiteindelijk begraven werd. Bij zijn begrafenis zouden 40 babykamelen in het graf zijn opgenomen, opdat hun moeders daar in de buurt zouden blijven. Het Mausoleum van Dzjengis Khan is een gedenkteken, niet zijn begraafplaats.
Op 6 oktober 2004 zou het „paleis van Dzjengis Khan“ ontdekt zijn, wat een ontdekking van zijn begraafplaats waarschijnlijk kan maken.
[bewerk] Organisatie van het Mongoolse Rijk
[bewerk] Politiek en economie
Dzjengis Khan was een strenge leider. Hij vaardigde wetten uit die van toepassing waren voor iedereen in zijn imperium. Op complotvorming of collaboratie met de vijand stond de doodstraf. Binnen het Mongoolse rijk was de etnische, godsdienstige en stam-diversiteit zeer groot. Dit gold zowel voor de burgers als voor de militairen. Er waren onder meer naast de Mongolen Perzen, Chinezen en Europeanen. Dzjengis Khan liet plaatselijke leiders aan de macht zolang zij manschappen voor zijn leger leverden, belasting betaalden en arbeid in zijn dienst lieten verrichten. Door de omvang van het imperium, beïnvloedde de Mongoolse cultuur sterk de culturen van vele Aziatische landen, in het bijzonder die van China en Rusland. Dzjengis Khan vernietigde de bestaande aristocratie in elk gebied dat hij veroverde en stelde een regering samen gekozen op grond van prestaties en capaciteiten.
Hij voerde een uitgebreid postsysteem in met koeriers die zich te paard zeer snel konden verplaatsen. Hij zorgde voor het gebruik van een universeel alfabet, hoewel hijzelf vele jaren ongeletterd was geweest. Dit alfabet werd overgenomen van de begin 13e eeuw 'overmeesterde' Oeigieren. Onlangs hebben de bevindingen van Chinese en Mongoolse wetenschappers aangetoond dat Dzjengis Khan op latere leeftijd een geletterd man was. Van een met de hand geschreven nota werd bewezen dat ze van hem was; de inhoud van de nota wees erop dat hij taoïstische preken kon lezen2.
De handelaren en geestelijken kregen bescherming en begeleiding in het Mongools Rijk en stonden hoog in aanzien. Onder de regering van Dzjengis Khan waren alle individuen en godsdiensten gelijk overeenkomstig de Mongoolse wet. Dzjengis Khan moedigde de handel aan en zorgde voor een constante uitwisseling van goederen. De handel tussen China, het Midden-Oosten en Europa groeide vooral dankzij de politieke stabiliteit in het Mongoolse Rijk, de Pax Mongolica. De Zijderoute werd onder het bewind van Dzjengis Khan opnieuw in gebruik genomen. Dzjengis Khan verbood marteling in zijn provincies, stelde leraren en artsen vrij van belastingen en waarborgde vrijheid van godsdienst. Diverse talen verbreidden zich. Ook bloeiden verschillende godsdiensten in het Mongools Rijk.
Dzjengis Khan verenigde alle Mongoolse stammen. Dit wordt door sommigen als zijn grootste verwezenlijking gezien. Maar ook vele Turken, Iraniërs, Russen en Chinezen waren trouw aan Dzjengis. Door het respecteren van diegenen die zich niet tegen de Mongolen verzetten, beëindigde het Mongoolse leger immers vele conflicten. Dzjengis Khan zou ook de scheidingslijn tussen noordelijk en zuidelijk China, die in de Song-dynastie was ontstaan, opgeheven hebben. Door stammen en landen te verenigen konden de Mongolen het grootste imperium ter wereld stichten.
De Mongolen introduceerden de abacus en het kompas.
Een van de indrukwekkende verwezenlijkingen van Dzjengis Khan was dat hij erin slaagde de liefde en de steun van Mongolen te bekomen. Dit was geen eenvoudige opgave rekening houdend met de lange voorgeschiedenis van conflicten en stam-diversiteit.
[bewerk] Militair
De militaire strategie van Dzjengis Khan was superieur aan ieder andere in 12e en 13e eeuw. De manier waarop het Mongoolse leger te werk diende te gaan was aan duidelijke regels gebonden die waren beschreven in de Yasa, de wet van Dzjengis.
Dzjengis organiseerde de Mongoolse militaire groepen in veelvouden van tien (d.w.z. 10 (arban), 100 (zuun), 1000 (myangan), 10.000 (tumen)). Elke groep militairen had een specifieke leider. Hoe groter de groep was hoe hoger de rang van de betreffende commandant. Deze bevelstructuur bleek hoogst efficiënt te zijn en stond het Mongoolse leger toe om zowel in grote als in kleinere groepen aan te vallen of te omsingelen. In kleine groepen kon een vluchtend en gebroken leger gemakkelijk ontwapend worden. Elke eenheidsleider was verantwoordelijk voor de voorbereiding van zijn militairen; hij werd ontslagen als hij daarvoor ongeschikt bleek te zijn. Het Mongoolse leger bestond uit colonnen, die gewoonlijk drie afzonderlijke afdelingen (meestal 3 tjumen: afdelingen van 10.000 man) omvatten. Zo konden de twee zijafdelingen van de centrumcolonne divergeren wanneer daartoe behoefte was. De flankcolonnen gingen vaak naar 'naburige gebieden'. Het gebruik van deze zijafdelingen werkte effectief om kennis van de tegenstanders te verzamelen en kleinere groepen te elimineren. Deze flankcolonnen hadden boodschappers die hun kennis constant doorgaven aan de moedercolonne. Soms werden tegenstanders die zich overgaven geabsorbeerd in het leger en dienden ze als menselijke schilden.
De militaire filosofie bestond erin tegenstanders met het minste risico op nederlagen aan te vallen. Het Mongoolse leger kon het zich niet veroorloven mensen te verliezen, daar zij in vergelijking met hun tegenstanders vaak minder in aantal waren. Vóór elke invasie van een gebied troffen Dzjengis en zijn generaals uitgebreide voorbereidingen in Kurultai. Daar werd besloten hoe de aanstaande oorlog moest geleid worden en welke generaals gingen deelnemen. Zij beslisten hoeveel eenheden moesten worden ingezet. Ter zelfde tijd probeerden ze een inzicht te krijgen in de kennis van hun tegenstanders. Dankzij de mobiliteit van het Mongoolse legers kon een complex kennisnetwerk uitgebouwd worden. De kennis kon vlug in alle hoeken van het Mongoolse Rijk worden verspreid. Tijdens de voorbereiding van de oorlog werden verkenners uitgestuurd in de vier windrichtingen om de mogelijke activiteit van de vijand op te sporen. Militairen konden tot 300 km overbruggen in één of twee dagen, hetgeen in die tijd heel ongewoon was.
Het Mongoolse leger was zeer flexibel mede dankzij het uithoudingsvermogen van zijn militairen. Elke Mongoolse militair had 2 à 5 paarden, wat hem toestond om dagenlang te galopperen zonder ophouden. Hij kon ook dagen leven van uitsluitend het bloed van zijn paard, maar meestal dronk hij de gegiste melk van een merrie. In zware tijden werd droog jakkenvlees gegeten. Bij het integreren van nieuwe militairen, verdeelde Dzjengis Khan de nieuwelingen onder verschillende leiders om clanvorming te voorkomen. Slechts door verdienste konden militairen tot een hogere rang worden bevorderd. In alle campagnes namen de militairen hun families mee.
De Mongoolse cavalerie had een zeer lichte uitrusting. Ook mede daardoor was het leger zeer mobiel hetgeen hen toeliet vlug aan te vallen en zich snel terug te trekken. Eén van de gebruikte technieken was het in scène zetten van de terugtocht tijdens een veldslag. Dit gaf de tegenstanders de indruk dat de Mongolen zich overgaven. Wanneer zij zich dan terugtrokken, sloegen de Mongolen met een verrassingsaanval toe. Een andere tactiek was het aanvallen met twee afdelingen en als de vijand dan tot stilstand gebracht was drie andere afdelingen op de vijand in laten rijden.
De Mongolen verkozen meestal het lange-afstandsvechten. Hun superieure boogschuttertechniek kwam hierbij goed van pas. Zo werd hen aangeleerd de pijlen af te vuren op het ogenblik dat hun paarden de grond niet raakten. Op die manier was de trefzekerheid groter. De Mongoolse leiders gebruikten vlaggen en hoorns om de strategieën door te geven aan de soldaten. Het belangrijkste wapen van de Mongoolse militair was de dubbel-recursieve boog. Deze had een grotere reikwijdte dan andere bogen uit de 12e en 13e eeuw. Iedere soldaat had twee bogen bij zich 1 boog om vanaf het paard mee te schieten en de andere om vanaf de grond mee te schieten. De boog waarmee je van de grond af schoot, schoot verder dan alle andere bogen. Het schoot zelfs verder dan vuurwapens totdat in 1860 een beter vuurwapen werd uitgevonden. Het Mongoolse zwaard was gebogen, licht en uiterst efficiënt in vergelijking met de Europese lange en zware zwaarden. Naast zijn 2 bogen en zijn zwaard had een mongoolse strijder ook een lans en een strijdbijl. De Mongoolse stijl van strijden was gebaseerd op de manier van leven op de steppe. Eerst op afstand aanvallen met bogen en als de vijand in verwarring was gebracht aanvallen met zwaarden, lansen en bijlen. De Mongolen maakte veel gebruik van verrassing en snelheid. Zij waren gewend te reizen in grote snelheid over lange afstanden met weinig bagage.
Dzjengis Khan paste met succes psychologische oorlogvoering toe, waarbij het verspreiden van angst een belangrijke factor was. Waar weerstand geboden werd tegen zijn leger, bood Dzjengis Khan de steden of dorpen, in ruil voor loyaliteit, zijn diensten aan. Werd het aanbod geweigerd dan werd aangevallen. Telkens liet Dzjengis een paar burgers ontsnappen zodat zij het verhaal van hun verlies op andere plaatsen konden doen. Wanneer eenmaal het gerucht ging dat de Dzjengis Khan iedere weerstand aankon, werd het veel moeilijker mensen te overtuigen tegen hem te strijden. Steden die zich overgaven werden gespaard en Dzjengis Khan waarborgde de bescherming van de inwoners. In de steden die zich verzetten werden de bewoners genadeloos afgeslacht.
Dzjengis Khan maakte uitgebreid gebruik van technologieën die hij in andere culturen vond. Een voorbeeld zijn de belegeringsmachines. Deze waren een belangrijk onderdeel van de oorlogvoering, vooral bij het aanvallen van versterkte steden. Gewoonlijk werden deze machines gedemonteerd, gedragen op paarden en geconstrueerd op de plaats waar zij moesten worden gebruikt. Maar ze werden ook wel op kleine tweewielige wagentjes vervoert: de kibitka. Voor de constructie van deze machines had Dzjengis Chinese technici gerekruteerd uit hun moederland.
Wanneer de veldslagen en de belegeringen over waren, volgden de Mongoolse legers de vijandelijke leiders. Ontsnappen was niet mogelijk. De Mongoolse legers doodden hen. Hergroepering van tegenstanders kwam ook niet vaak voor.
[bewerk] Na Dzjengis Khan
Na de dood van Dzjengis in 1227, zette zijn opvolger Ögedei Khan de uitbreiding van het imperium verder. Zijn manschappen breidden het Mongoolse Rijk uit in Perzië, de resten van de Khwarizm. Er ontstond een conflict met de Song-dynastie in China. Dit leidde tot een oorlog, die tot 1279 zou duren. Uiteindelijk werd deze oorlog door de Mongolen gewonnen en was de verovering van China een feit.
In de late jaren 1230 vielen de Mongolen onder Batu Khan Rusland binnen, waar de tegenstand zwak was. Ze rukten verder op naar Oost-Europa. In 1240 drongen ze door tot Boedapest, de hoofdstad van Hongarije. In 1241 stonden de Mongolen voor de keuze of zij westelijk Europa zouden binnenvallen ( ze hadden de Pools-Duitse en Hongaarse legers in de Slag bij Legnica en de Slag van Mohi verslagen ) dan wel of ze naar hun geboorteland zouden terugkeren om aan de verkiezing van volgende Grote Khan deel te nemen. Ze kozen het laatste.
In 1258 doodde Dzjengis Khans kleinzoon Hulegu Khan, die op de Mongoolse basis in Perzië verbleef, de kalief van de Abbasiden in Bagdad en poogde de sekte van de Assassijnen uit te roeien. Deze laatste vertrokken van Palestina naar Egypte. Nadat de Grote Khan Möngke was gestorven, haastte Hulega zich naar Mongolië voor de verkiezing van de nieuwe Khan. De troepen, die in Palestina bleven, werden overmeesterd door Mammeluken onder de Baibars in 1261 in Ayn Jalut.
[bewerk] Opeenvolgende leiders
Na de dood van de grote leider Dzjengis Khan, volgden verschillende jaren van politieke onrust en de ene Khan kwam snel na de andere. Gedurende twee jaar was er geen Khan. Tolui was regent van 1227 tot 1229. Ögedei Khan regeerde van 1229 tot 1241. Van 1241 tot 1246 bekleedde Töregene Khatun het ambt. Zij werd door Güyük Khan (1246-1248) opgevolgd. Oghul Ghaymish regeerde van 1248 tot 1251. Möngke Khan, de kleinzoon van Dzjengis, werd benoemd tot Grote Khan in 1251. Hij wees zijn broer, Koeblai Khan, een provincie in Noord-China toe. Kublai breidde het Mongoolse imperium uit nadat hij in 1260 aan de macht kwam. Hij was tactisch sterk.
[bewerk] Desintegratie
Kublai bleek een goede veroveraar te zijn, maar sommigen vonden dat hij te lang in China bleef en een te afwachtende houding aannam. Toen hij zijn hoofdkwartier naar Peking verplaatste, ontstond een grote opstand in de oude hoofdstad, die Kublai nauwelijks kon onderdrukken. De reden voor de verplaatsing van de hoofdstad was dat Kublai Khan Peking meer met de Chinese cultuur associeerde. Hij vond de oorlog met de Song-dynastie het belangrijkst. In het Westen werd daardoor terrein verloren.
Kublai was een echte onderhandelaar. Hij concentreerde zich op de buitenlandse allianties en zorgde ervoor dat nieuwe handelsroutes werden geopend. Hij dineerde dagelijks met een groot hof en had contacten met vele ambassadeurs en buitenlandse handelaars. Het verhaal gaat dat hij zelfs aanbood om zich tot het christendom te bekeren als deze godsdienst door 100 priesters correct werd bevonden.
Onder Kublai's regering kregen de oude vijanden kansen om terrein terug te winnen. Het imperium raakte in verval. Het rijk werd - nog tijdens Kublai's leven - verdeeld in een aantal kleinere gebieden. Kublai stierf in 1294.
Het verval versnelde nadat zijn opvolger er niet in slaagde het Mongoolse beleid te handhaven dat decennia effectief was gebleken. Ook slaagden zijn erfgenamen er niet in om de Pax Mongolica te behouden en de Zijderoute tegen plunderaars te beschermen. Rivaliteit onder de familieleden van de Khan en het feit dat veel Khans op vrij jonge leeftijd stierven, verhaastten de desintegratie van het imperium. Er moest telkens een nieuwe opvolger worden gekozen, wat de stabiliteit in het rijk niet ten goede kwam.
Een andere factor die tot de ondergang bijdroeg was de daling van het moreel van de bevolking toen de hoofdstad van Kharakhorum naar Peking werd verplaatst.
Toen het Mongoolse Rijk ineenstortte, ontstond de Yuan-dynastie in China, de Gouden Horde in Centraal-Azië en het Ilkhanaat in Perzië.
[bewerk] Zie ook
- Lijst van Mongoolse khans
- Mongolen
- Geschiedenis van Mongolië
- Geschiedenis van China
- Dzjengis Khan
- Tamerlane
- 13e eeuw
