Michelangelo Buonarroti
Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni, beter bekend onder alleen zijn voornaam Michelangelo (Caprese, 6 maart 1475 – Rome, 18 februari 1564) was een Italiaans kunstschilder, beeldhouwer, architect en dichter.
Inhoud |
[bewerk] Leven
[bewerk] Kinderjaren
De vader van Michelangelo, Lodovico, stamde af van een ooit welvarende koopmansfamilie uit Florence. Lodovico was burgemeester van Caprese. Zijn moeder stierf toen hij zes jaar oud was. Toen het gezin naar Florence verhuisde, werd Michelangelo aan een kindermeisje toevertrouwd. Omdat het kindermeisje de vrouw van een steenhouwer was, grapte Michelangelo later dat hij de liefde voor de beeldhouwkunst reeds met de melk van zijn kindermeisje ingegoten had gekregen.
Michelangelo had als jongetje maar weinig belangstelling voor school; hij bracht zijn liever door met tekenen. Zijn uitzonderlijke talenten toonden zich reeds op jonge leeftijd. Zijn vader had aanvankelijk weinig begrip voor de plannen van zijn zoon. De sociale status van het kunstenaarsberoep, was niet hoog. Toch zette hij zijn plannen door. Op zestien jarige leeftijd ging hij in de leer bij Domenico Ghirlandaio. Niet veel later scheen hij zich aan te sluiten bij de beeldhouwer Bertoldo di Giovanni, voormalig pupil van Donatello.
Van 1490 tot 1492 stond de jonge kunstenaar onder bescherming van de roemruchte Lorenzo de' Medici, genaamd Il Magnifico (de prachtlievende). Zo had hij toegang tot de oudheidkundige verzameling in de tuin bij het klooster San Marco. In die jaren leefde Michelangelo in de naaste omgeving van vooraanstaande geleerden en dichters als Marsilio Ficino en Angelo Poliziano.
[bewerk] Bologna
Na de dood van Lorenzo de' Medici, komt Florence in de greep van de dominicaanse monnik Girolamo Savonarola. Savonarola is fel gekant tegen pracht en praal in de kunsten en vanaf dat moment bepaalt hij het culturele klimaat in de stad. Michelangelo ontvlucht zijn stad en vertrekt naar Bologna. Daar trekt hij voor een jaar in bij de adellijke Gianfrancesco Aldvrandi. In Bologna schiep de inmiddels twintig jaar oude Michelangelo de Engel met kandelaar en het beeld van de Heilige Petronius. Niet alleen de liefde voor de beeldende kunst verbond Michelangelo met de edelman, maar ook de liefde voor de literatuur. Michelangelo las Aldvrandi voor uit het werk van de beroemde Toscaanse dichters Dante Alighieri, Giovanni Boccaccio en Francesco Petrarca. Michelangelo's eerste verzen, die een paar jaar later ontstonden, laten met name de invloed van Petrarca zien,
[bewerk] Eerste verblijf in Rome
Na een kortstondige terugkeer in Florence, vertrekt hij naar Rome. De enorme hoeveelheden antieke kunstschatten hadden een enorme aantrekkingskracht voor Michelangelo. Hier maakt hij zijn eerste Romeinse werken: Bacchus en de beroemde pietà, die nu staat opgesteld in een zijkapel van de Sint-Pieter in Rome.
[bewerk] Terug in Florence
Hij keert in 1501 terug in Florence. Hij treft daar een sterk verbeterd politiek klimaat aan. Er breekt een vruchtbare periode aan voor Michelangelo. In deze tijd krijgt hij belangrijke grote opdrachten. Zo krijgt hij de opdracht voor zijn beroemde David en wordt hij met Leonardo da Vinci gevraagd voor de uitvoering van een grote muurschildering.
[bewerk] Paus Julius II
In 1505 wordt Michelangelo door paus Julius II naar Rome gehaald om diens grafmonument te ontwerpen en uit te voeren. Een project dat met meerdere onderbrekingen en aanpassingen pas in 1545 zou worden voltooid, 32 jaar na het overlijden van de paus. Oorspronkelijk moest het een vrijstaand, groots monument worden met wel meer dan 40 gebeeldhouwde figuren. In sterk afgeslankte vorm is het nu in de San Pietro in Vincoli kerk te Rome te zien. Het beeld van Mozes (ca. 1516) is daarvan het bekendste onderdeel, ook de beroemde zogenaamde Slaven (Galleria dell'Accademia, Florence) waren voor deze tombe bedoeld. De opdracht van de paus voor het voorzien van fresco's op het plafond van de Sixtijnse Kapel in Rome, leidt tot Michelangelo's beroemdste schilderwerken. De Schepping van Adam is het bekendste onderwerp op het plafond.
[bewerk] Eerste architectonische opdrachten
De eerste architectonische opdracht die Michelangelo kreeg, betrof het decoreren van de onbewerkt gebleven facade van de San Lorenzo kerk in Florence. Hij werkte in opdracht voor paus Leo X. Lang nadat Michelangelo het eerste ontwerp had ingeleverd trok de paus zich in 1520 terug uit het project. Beter ging het met de planning van de Biblioteca Laurenzianna, in 1524 door paus Clemens VII in opdracht gegeven. De bibliotheek herbergt de waardevolle handschriftencollectie van De Medici.
[bewerk] Laatste dertig jaar in Rome
In 1534 vestigt Michelangelo zich definitief in Rome, waar hij de laatste dertig jaar van zijn leven doorbrengt. Na de dood van Clemens VII neemt de nieuwe paus Paulus III Michelangelo onmiddellijk in dienst. Hij bevindt zich dan op het toppunt van zijn roem. Hier schildert hij zijn "Laatste Oordeel", het beroemde fresco in de Sixtijnse Kapel, één van de Vaticaanse musea in Vaticaanstad. In 1535 werd Michelangelo opnieuw benaderd voor een schilderopdracht in de kapel. Deze keer moest de muur achter het altaar beschilderd worden met het Laatste Oordeel. Het fresco werd in 1541 voltooid. Vanwege het grote Westers schisma in de 14e eeuw, was de pauskerk in vergevorderde staat van verval. Halverwege de 15e eeuw maakte men onder paus Nicolaas V plannen voor uitbreiding van de Sint Pieter. Het was paus Julius II die vijftig jaar later tot nieuwbouw besloot en bij wie ook Michelangelo in dienst was. Hij was ondertussen al de zevende architect van het project. Hij keerde terug naar het oorspronkelijk plan van Donato Bramante, die een symmetrische ronde koepel voor ogen had. Het project werd pas na Michelangelo's dood voltooid.
[bewerk] Dood
Michelangelo stierf op 18 februari 1564 in Rome, enkele weken voor zijn 89e verjaardag. Zijn laatste woorden zijn door Vasari opgetekend:"Ik geef mijn ziel terug in de hand van God, mijn lijf aan de aarde, en mijn bezit aan mijn familie". Zijn kunstwerken brachten hem tijdens zijn leven al zoveel roem, dat men hem wel Il divino Michelangelo, de goddelijke Michelangelo noemde, een term geïntroduceerd door Vasari. Zijn werk wordt als groots en uitzonderlijk betiteld en geldt als het hoogtepunt van de Renaissancekunst. Michelangelo ligt begraven in een praalgraf in de Basilica di Santa Croce in Florence.
[bewerk] Liefde
Liefde was zeer belangrijk in het oeuvre en leven van de artiest, zijn werken belichaamden de liefde voor de goddelijke schepping; zowel in het marmer, de schilderkunst als de mannelijke schoonheid. Over Michelangelo's private leven vermelden vele bronnen één naam; zijn grote liefde zou Tommaso dei Cavalieri geweest zijn. Verder onderhield Michelangelo een speciale relatie met Vittoria Colonna, met wie hij een regelmatig briefcontact had. Michelangelo was veel ouder dan zijn adellijke aanbidder; maar zijn liefde blijkt uit de vele romantische gedichten en sonnetten die Michelangelo aan hem opdroeg. In het strenge Vaticaan waren vele van zijn werken controversieel, ze zouden soms te expliciet geweest zijn. De David groeide uit tot een symbool van de westerse beeldhouwkunst. Adam en David zijn de goddelijke perfecte creatie; ze getuigen van zijn aanbidding voor het mannelijke lichaam. Michelangelo zelf is nooit gehuwd geweest en bleef trouw aan zijn liefde voor de kunst.
[bewerk] Musea
- Hermitage in Sint-Petersburg
- Louvre in Parijs
- National Gallery in Londen
- Vaticaanse musea in Vaticaanstad in Rome
- Galleria dell' Accademia in Florence
[bewerk] Literatuur
- "Il Gigante", Florence en Michelangelo's David, Anton Gill
- Michelangelo, Alexandra Grömling
