Maria (moeder van Jezus)
Maria is in het Nieuwe Testament en de Koran de moeder van Jezus. Volgens de christelijke traditie is zij de dochter van Joachim en Anna.
Inhoud |
[bewerk] Maria in het christendom
Het Nieuwe Testament vermeldt dat Maria nog niet samenwoonde met Jozef maar wel verloofd was, toen ze zwanger werd en dat ze nog geen geslachtsgemeenschap hadden gehad. Maria was dus nog een maagd. Volgens de christelijke theologie is Jezus in de schoot van Maria ontvangen door de kracht van de Heilige Geest. De verloving gaf in het Jodendom reeds de rechten in het huwelijk. Toch bleef de bruid in het ouderlijk huis wonen, totdat de bruidegom haar plechtig zijn woning binnenleidde. Hiermee werd het huwelijk als voltrokken beschouwd.
Het evangelie van Mattheüs beschrijft dat na de geboorte van Jezus, Jozef en Maria niet in Bethlehem bleven en ook niet naar Nazareth terugkeerden (wat volgens Lukas hun woonplaats was), maar naar Egypte vluchtten, uit angst voor koning Herodes, die de kindermoord van Bethlehem zou begaan. Na de dood van Herodes keerden Maria en Jozef terug naar Nazareth. zie ook: Heilige Familie
Doorgaans wordt door protestantse christenen aangenomen dat Maria en Jozef samen later wél andere kinderen zouden hebben gehad. Men beroemt zich daarbij op meerdere teksten uit het Nieuwe Testament waar over de "moeder en broers" van Jezus gesproken wordt. Kerkvaders Luther en Calvijn hielden echter beiden vast aan de altijddurende maagdelijkheid van Maria. Bovendien spreekt het oudste Griekse handschrift van 'adelphói', waar de Nederlandse vertaling (Matth. 13:55) spreekt van 'broeders van Jezus'. In de Aramese wereld werd bloedverwantschap vaak niet zo in graden uitgedrukt; neven en achterneven werden ook nog 'adelphoi' genoemd. In de christelijke oudheid vinden wij voorts meerdere geschriften waarin verteld wordt over de blijvende maagdelijkheid van Maria. Haar huwelijk met Jozef wordt als 'Jozefshuwelijk' nog altijd als terminologie gebruikt voor een geestelijke, niet-seksuele huwelijksgemeenschap. Het vroege geloof van de Oude Kerk en de kerkvaders, dat God de vrouw waaruit zijn zoon geboren werd zeker maagdelijk gehouden heeft, werd later steeds meer uitgewerkt. In de rooms-katholieke en oosters-orthodoxe kerken speelt Maria een belangrijke rol in het geloofsleven. Er is binnen de theologie zelfs een complete discipline die zich speciaal op haar richt: de mariologie. Verschillende liturgische feesten en hoogfeesten worden ter ere van haar gevierd.
[bewerk] Mariafeesten
De voornaamste Mariafeesten zijn:
- Maria Moeder van God (1 januari, octaaf van Kerstmis, hoogfeest);
- Maria Lichtmis (2 februari, feest);
- Onze Lieve Vrouw van Lourdes (11 februari, vrije gedachtenis);
- Maria Boodschap (Annunciatie) (25 maart, 9 maanden voor Kerstmis, hoogfeest);
- Maria Visitatie of Maria Middelares (31 mei, feest);
- Onbevlekt Hart van Maria (derde zaterdag na Pinksteren, vrije gedachtenis);
- Heilige maagd Maria van de berg Karmel (16 juli, vrije gedachtenis);
- Maria Tenhemelopneming (15 augustus, het belangrijkste en oudste Mariafeest, hoogfeest);
- Maria Koningin (22 augustus, gedachtenis);
- Maria Geboorte (8 september, feest);
- De naam van de H. Maagd Maria (12 september, vrije gedachtenis);
- Onze-Lieve-Vrouw van Smarten (15 september, gedachtenis)
- Heilige maagd Maria van de Rozenkrans (7 oktober, gedachtenis)
- Opdracht van Maria in de tempel (21 november, gedachtenis) en
- Maria Onbevlekt Ontvangen (8 december, 9 maanden voor Maria Geboorte, hoogfeest).
Maria wordt ook bijzonder herdacht in de maanden mei (mariamaand) en oktober (rozenkransmaand).
Binnen bijvoorbeeld de Rooms-katholieke liturgie bekleedt Maria een belangrijke positie qua gedachtenisfeesten, maar de eigenlijke gebeden en het Offer blijven tot God de Vader gericht, met het smeken tot Jezus-Christus. Toch wordt herhaaldelijk aan haar gebed voor de Kerk gerefereerd.
[bewerk] Volksdevotie
Het meest prominent is Maria aanwezig in de volksdevotie, waar ze soms zelfs meer wordt aangeroepen dan Jezus zelf. Volgens de officiële kerkelijke leer kan Maria nooit de plaats van Jezus vervangen en verwijst zij altijd naar Jezus als de werkelijke Middelaar tussen de mens en God. In de volksdevotie is de praktijk meestal dat Maria als 'toegankelijker' beschouwd wordt dan Jezus en meer aangeroepen wordt, zij het dan als 'voorspreekster'. Ook vinden vele gelovigen, dat het vragen van gebed aan Maria, noodzakelijk is, omdat hun eigen gebeden tot Jezus zo vaak verstrooid en niet vurig genoeg zijn. In de wereld zijn veel plaatsen waar uitdrukking wordt gegeven aan deze devotie. Johannes Paulus II legde zijn, en het lot van de wereld in de handen van de Moeder Gods; zij zou hem beschermen volgens de verschijning van Maria in Fatima.
Het meest beroemd zijn de plaatsen waar Maria zou zijn verschenen: het Franse Lourdes (verschijning in 1858), Fatima in Portugal (1917) en Guadalupe in Mexico-Stad (1531). Het Duitse Kevelaer trekt veel Nederlandse pelgrims. In katholieke en orthodoxe landen zijn ontelbare nationale en regionale heiligdommen te vinden, maar ook in Nederland hebben talloze zogenaamde genadeoorden (bedevaartplaatsen) uit de Middeleeuwen de Reformatie overleefd (of zijn uit de doden verrezen in de 19e eeuw, zelfs in het "protestantse" Noorden. Daartussen vindt men aan Onze Lieve Vrouwe ter Nood in Heiloo, Onze Lieve Vrouwe van Sevenwouden te Bolsward en Onze Lieve Vrouwe van de polder te Middelburg.
Een bijzonder kenmerk van de meeste van deze heiligdommen is de verering van Maria onder een bijzondere titel of epitheton. Zo zijn er bijvoorbeeld de Zoete Moeder van 's-Hertogenbosch en de Sterre der Zee van Maastricht. Ook bestaan er gebeden, de zogenoemde litanieën, die in feite bestaan uit louter zulke mariatitels met steeds de verzuchting "bid voor ons" daaraan gekoppeld. Vooral in de van oudsher katholieke provincies Limburg en Brabant kan men op veel plaatsen kleine Maria kapelletjes aantreffen die door de plaatselijke bevolking nog vaak worden bezocht om een kaarsje op te steken en voor een moment van bezinning. Deze bevinden zich in Vlaanderen zeer vaak onder of bij een oude boom, op de plaatsen waar ooit in voor-christelijke tijden een boomheiligdom was. Ook in Nederland is een dergelijke plaats aangeduid.
[bewerk] Maria in de islam
Islamitische theologie stelt ook dat Maria (Arabisch: Maryam) de moeder is van Jezus (Isa) en dat zij nog maagd was.
In de Koran wordt in twee soeras het verhaal van Maryam verteld: Soera Het Geslacht van Imraan 35-47 en Soera Maria 16-34, maar minder gedetailleerd dan in de Bijbel. Wel is het opmerkelijk dat het de enige vrouwennaam is die in de Koran genoemd wordt, zelfs vaker dan in de Bijbel. Verder zijn er slechts 8 soera's vernoemd naar een persoon, waarmee Maria een belangrijke status verwerft.
Volgens de Koran is Imraan Maria's vader; volgens de Bijbel is Imraan de vader van Mozes. Wellicht moet niet letterlijk genomen worden dat Maria en Mozes broer en zus waren, maar wordt Imraan als stamvader bedoeld of betreft het een naamgenoot.
[bewerk] Zie ook
- Heilige Familie
- Sedes Sapientiae (Zetel der Wijsheid)
- Mariologie
- Moedergodincultus
| Mariabedevaartsoorden |  |
||
| Internationaal : | Lourdes, Fatima, Heede, Kevelaer,Altötting, Einsiedeln (plaats), Walsingham, Knock, Loreto, Montserrat (abdij), Sevilla, Tinos, Mexico-stad, Medjugorje | ||
| België : | Banneux, Beauraing, Oostakker, Halle , Scherpenheuvel, Gaverland | ||
| Nederland : | De Sterre der Zee, De Zoete Moeder, Handel, De Vrouwe van alle Volkeren, De Vreugderijke, Sittard, Heiloo, Uden, Ommel, Thorn, Schalkhaar, Oud-Zevenaar, Bolsward, Leeuwarden, Haastrecht, Roermond, Echt, Haarlem, IJsselstein, Meerveldhoven, Aarle-Rixtel, | ||
| Mariafeesten in de Katholieke Kerk |  |
| Maria Moeder van God - Maria Lichtmis - Maria Boodschap - Maria Visitatie (ook wel: Maria Middelares) - Onbevlekt Hart van Maria - Maria van de berg Karmel - Maria Tenhemelopneming - Maria Koningin - Maria Geboorte - Heilige Naam van Maria - Onze-Lieve-Vrouw van Smarten - Maria van de rozenkrans - Opdracht van Maria in de tempel - Maria Onbevlekte Ontvangenis |
| {{{afb_links}}} | Christendom (Portaal) |  |
{{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Bijbel - Jezus - Heilige Geest - Maria - Kerk - Monnik - Paus - Kardinaal - Bisschop - Priester - Pastoor - Kapelaan - Diaken - Dominee - Doop - Belijdenis - Avondmaal - Eucharistie - Liturgie - Liturgisch vaatwerk - Zonde - Vrijzinnig protestantisme - Vergeving - Geschiedenis van het christendom - Christendom van A tot Z |
|||
