Koptisch-Orthodoxe Kerk
De Koptisch-Orthodoxe Kerk is een van de Oriëntaals-Orthodoxe Kerken en de belangrijkste christelijke kerk van Egypte met de zetel in Caïro en gaat terug tot het Concilie van Chalcedon in 451. De Koptisch-Orthodoxe Kerk moet niet verward worden met het oosters-orthodoxe (Byzantijnse) Patriarchaat van Alexandrië met de zetel in Alexandrië. Ze is daarentegen hier juist van afgescheiden in 451. Het woord Kopt is afgeleid van de Griekse vertaling voor Egyptenaar. Het is een (Arabische) verbastering van het Griekse woord voor Egypte Aegyptos. Na het jaar 640 gebruikten de Arabieren dit woord voor alle niet-moslims in Egypte.
Inhoud |
[bewerk] Voorgeschiedenis
Ptolemaeus I, opvolger van Alexander de Grote (gest. 323 BC), als heerser over Egypte bracht grote groepen huursoldaten naar Egypte zoals Joden, Syriërs, Grieken, Macedoniërs en Perzen. Ptolemaeus gaf zijn huursoldaten stukken land tussen de Egyptische bevolking. Dit zouden de gebieden zijn waar vandaag de christelijke bevolking van Egypte woont. Tijdens de regering van Ptolemaeus II (285-247 BC) werd er al in Alexandrië een Griekse vertaling van de Tenach of het Oude Testament gemaakt: de Septuagint.
[bewerk] Geschiedenis van de Koptische Kerk
Het christendom deed al vroeg zijn intrede in Alexandrië, vanuit Syrië en Judea. Volgens de overlevering gebeurde de kerstening door de evangelist Marcus. De patriarchen van Alexandrië beschouwen zich als de opvolgers van Marcus die volgens hen de eerste bisschop was. In 312 AD (Edict van Milaan) werd het christendom een toegestane godsdienst van het Romeinse Rijk en in 385 de enig toegestane staatsgodsdienst van het rijk. Egypte was een deel van het Oostelijke deel van het inmiddels gesplitste Romeinse Rijk (later bekend als Byzantijnse Rijk) sinds 323 n. Chr. In 391 n. Chr. kwamen er wetten met als doel de oude Egyptische gebruiken te verbieden en de tempels te sluiten. Opgezweept door fanatieke priesters en bisschoppen, die het 'heidense' verleden (wat natuurlijk dominant zichtbaar was in het Egyptische landschap) wilden uitwissen, trokken er van tijd tot tijd golven van verwoesting over het land, waarbij graftombes werden geplunderd, muren van oude monumenten werden afgeschraapt en beelden werden omgeduwd.
In de 4e en 5e eeuw werden vele oude tempels op de westoever van Thebe omgebouwd tot kloosters. Hatsjepsoets herdenkingstempel werd omgedoopt tot Deir el Bahari. De tempel van Ptolemaeus werd omgedoopt tot Deir el Medina. De herdenkingstempel van Ramses III (Medinat Habu) werd gebruikt als kerk. Dit was ook het geval voor de binnenplaats van Amenhotep III in de tempel van Luxor. In het midden van de 6e eeuw werd binnen de tempel van Hathor in Dendera een nieuwe kerk gebouwd.
In de 4e, 5e en 6e eeuw waren er opeenvolgende geschillen tussen de Patriarchen van Alexandrië (Cyrillus en Dioscurus) en deze van Constantinopel (Nestorius en Eutyches). De richtlijnen uit Constantinopel werden in Egypte steeds meer als bemoeizuchtig en onderdrukkend ervaren en als reactie daarop werd de Koptische kerk steeds meer een nationale kerk met zeer uitgesproken liturgische, theologische en spirituele kenmerken. Tenslotte werd zelfs het Grieks verworpen en werd de toenmalige volkstaal, het Oudegyptisch oftewel het demotisch, als kerkelijke taal aangenomen. In de liturgie wordt nog steeds het Koptisch gebruikt.
De Arabische inval in de zevende eeuw resulteerde niet in een onmiddellijke islamisering van Egypte omdat de christenen de Arabieren als 'bevrijders van het Byzantijnse juk' zagen en hen verwelkomden. De christenen bleven minstens tot aan het einde van de negende eeuw in de meerderheid. Tegenwoordig zouden ze nog 6 tot 20% van de bevolking van de bevolking uitmaken.
[bewerk] Huidige situatie
De paus van de kerk is Z. H. Shenouda III, Paus van Alexandrië en Patriarch van de Prediking van de Heilige Marcus en van gans Afrika (residentie: Caïro, Egypte).
Een nieuw verschijnsel is het opkomen van een diaspora (Amerika, Australië, Europa, Arabië, de Golfstaten, enz.). Migratie ten gevolge van economische problemen en ten gevolge van de machtsontplooiing van het politieke islamisme ligt aan de basis. Het monnikendom kent een vernieuwing.
Aantal gelovigen: 3 tot 11 miljoen (zeer tegenstrijdige schattingen), van wie 500.000 in de diaspora.
[bewerk] Schisma
In juli 2006 kende de Koptische Kerk het eerste schisma sinds het concilie van Chalcedon in 451. De scheuring ontstond vanwege meningsverschillen over het beleid van echtscheiding. De afgescheurden hebben een eigen kerkverband gesticht, de Kerk van de heilige Athanasius. Zij staan onder leiding van bisschop Max Michel, die zich heeft laten wijden tot patriarch. Max Michel staat een ruimer echtscheidingsbeleid voor dan de huidige patriarch, Shenouda III. Voordat Shenouda patriarch werd, kende de kerk nog 9 redenen voor echtscheiding, nu kent de kerk er nog slechts één, namelijk overspel. Het is niet duidelijk hoe groot de aanhang van patriarch Maximus is, schattingen lopen uiteen van minder dan duizend tot vele duizenden Egyptenaren. Ook zijn verschillende priesters overgegaan.
[bewerk] Nederland
De koptische gemeenschap in Nederland bestaat anno 2005 uit ongeveer 4500 leden. De meeste zijn afkomstig uit Egypte, Soedan, Ethiopië en Eritrea. Er zijn zes koptische parochies in Nederland, die vallen onder het patriarchaat van Alexandrië. Sinds eind jaren 90 werken deze parochies al samen met andere christelijke gemeenschappen. In 2005 traden ze toe tot de Raad van Kerken in Nederland 1.
[bewerk] Geloofsleer
De Koptisch-Orthodoxe Kerk nam de uitspraken van de drie eerste oecumenische concilies aan. Samengevat stelden deze concilies:
Nicea 325: De definitie van Christus’ Godheid, gelijk aan en met de vader. (tegen het arianisme: Arius loochende de Godheid van Christus).
Constantinopel 381: De Heilige Geest werd gelijkgesteld aan de Vader en de Zoon. Op deze wijze ontstond de nu nog gebruikte geloofsbelijdenis van het christendom, de zgn. Niceens-Constantinopolitaanse belijdenis. Het arianisme en het apollinarisme werden veroordeeld.
Efeze 431: De bewering van Nestorius, dat Jezus God en Mens afzonderlijk is, werd weerlegd; er werd bevestigd dat Jezus God-Mens is en dat de Heilige Maagd Maria de Moeder is van Jezus de God-Mens en niet de Moeder van de Mens alleen.
De eigenlijke oorsprong van de Koptisch-Orthodoxe Kerk gaat terug tot het Concilie van Chalcedon in 451. De Koptische kerk verwierp de uitspraken van dit concilie en scheidde zich af van het Patriarchaat van Alexandrië dat als verlengstuk van Constantinopel werd gezien. Hiermee verloor de Oosters-Orthodoxe Kerk bijna al haar leden in Egypte. Veel had te maken met de voortdurende strijd tussen de patriarchen van Constantinopel en Alexandrië. Politieke elementen hebben zeker ook meegespeeld. Volgens de kopten beoogde dit laatste concilie de politieke overheersing van het Byzantijnse Rijk. De Koptisch-Orthodoxe Kerk belijdt zoals de andere niet-chalcedoonse Oriëntaals-Orthodoxe Kerken dat Christus één natuur heeft, waarin op een volmaakte wijze zijn Godheid en mensheid onafhankelijk verenigd zijn, zonder vermenging, zonder verwarring en zonder verandering. Christus heeft aldus één Godmenselijke natuur.
[bewerk] Externe koppelingen
[bewerk] Zie ook
- Koptisch-Katholieke Kerk (geünieerd met Rome, gebruikt Koptische liturgie; bestaat uit geünieerde Kopten.)
- Lijst van koptische pausen
| Bron(nen): |
|
| {{{afb_links}}} | Christendom (Portaal) |  |
{{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Bijbel - Jezus - Heilige Geest - Maria - Kerk - Monnik - Paus - Kardinaal - Bisschop - Priester - Pastoor - Kapelaan - Diaken - Dominee - Doop - Belijdenis - Avondmaal - Eucharistie - Liturgie - Liturgisch vaatwerk - Zonde - Vrijzinnig protestantisme - Vergeving - Geschiedenis van het christendom - Christendom van A tot Z |
|||
