Caravaggio (schilder)
Caravaggio voluit Michelangelo Merisi da Caravaggio (Amerighi da Caravaggio, gelegen in de provincie provincie Bergamo, in de regio Lombardije, 28 september 1573 — Porto Ercole, tegenwoordige gemeente Monte Argentario, 18 juli 1610), was een Italiaans kunstschilder uit de Barok.
Inhoud |
[bewerk] Biografie
Michelangelo Merisi werd geboren in het Noord-Italiaanse plaatsje Caravaggio nabij Bergamo. Op elfjarige leeftijd werd hij wees en ging hij in Milaan in de leer bij de kunstschilder Simone Peterzano.
In 1593 vertrok Caravaggio naar Rome waar hij de maniëristische kunstschilder Giuseppe Cesari ging assisteren. Caravaggio mocht als leerling van Cesari voornamelijk fruit en bloemen tekenen en begon zijn carrière als schilder van stillevens.
Hij trok echter vrij snel de aandacht van belangrijke opdrachtgevers, zoals kardinaal del Monte voor wie hij niet alleen religieuze werken maakte, maar ook zeer sensuele, homo-erotische Bacchusfiguren. De kracht en de emotionaliteit van zijn werk, waarin hij afstand nam van het al te verfijnde en gezochte maniërisme, maakten hem tot een van de meest invloedrijke kunstenaars van zijn tijd.
Caravaggio maakte furore in Rome. Zijn voornaamste opdrachten waren de decoratie van de Contarelli-kapel in de San Luigi dei Francesi, waarvoor hij in 1599-1600 Het martelaarschap van Matteüs en De roeping van Matteüs schilderde, en de decoratie van de Cerasi-kapel in de Santa Maria del Popolo, waarvoor hij in 1601 De bekering van Paulus en De kruisiging van Petrus schilderde. Deze werken zijn nog op hun oorspronkelijke plaats te bewonderen.
Caravaggio's korte leven was een aaneenschakeling van schandalen. Caravaggio was een heethoofd met neiging tot zelfdestructie en hij kwam in Rome voortdurend in aanvaring met justitie. Uiteindelijk vluchtte hij in 1606 Rome uit nadat hij zijn tegenstander in een potje tennis had gedood wegens een meningsverschil om de puntentelling. Na een verblijf in Napels kwam hij in Malta terecht, waar hij hospitaalridder bij de Maltezer orde werd. Maar ook daar belandde hij om onbekende reden in de gevangenis. Hij ontsnapte en vluchtte naar Sicilië, waar hij een jaar doorbracht.
Ten slotte stierf hij op het strand niet ver van Rome, waarschijnlijk aan malaria of een ander griepvirus, totaal berooid op het ogenblik dat de kwijtschelding van zijn straf voor doodslag hem nog moest bereiken. Carel van Mander schreef over deze excentrieke figuur : "Hij bewoog zich met veel tamtam, zijn zwaard op de heup en een knecht achter zich, van het ene bal naar het andere, altijd klaar voor een gevecht of een ruzie, waardoor het bijzonder lastig was om met hem om te gaan".
[bewerk] Schilderstijl en invloed
De schilderstijl van Caravaggio behoort tot de Barok.
Hij is de geschiedenis ingegaan als kunstschilder van het clair-obscur, het dramatische licht-donker contrast, dat zijn figuren in theatrale lichtbundels laat opdoemen tegen een duistere achtergrond. Wie echter zijn werk vergelijkt met dat van sommige van zijn tijdgenoten, zoals Annibale Carracci (1560-1609), merkt dat Caravaggio duidelijk de meerdere is. Bij hem wordt de pathetiek geloofwaardig gemaakt door een hoge graad aan realisme.
Caravaggio had een enorme invloed op de kunstenaarsgeneratie na hem in heel Europa. Men spreekt in dit verband dan ook van het caravaggisme. Zijn eerste navolgelingen in Italië waren Orazio Gentileschi en Bartolommeo Manfredi. Zij hielpen mee de nieuwe schilderstijl te verbreiden.
Rembrandt van Rijn is in de techniek van clair-obscur een bijzonder succesvol navolgeling geweest. Rembrandt kwam met de werken van Caravaggio in aanraking door de Utrechtse Caravaggisten: Gerard van Honthorst, Hendrik ter Brugghen en Dirck van Baburen, die in Rome de kunst van Caravaggio hadden leren kennen.
Kortom, Caravaggio was een man met manieren en eigenschappen. En (soms onbewust) invloedrijke technieken.
[bewerk] Musea
Zijn werken hangen in diverse musea onder andere in:
- Fine Arts Museums of San Francisco in San Francisco
- Louvre in Parijs
- Hermitage in Sint-Petersburg
- National Gallery in Londen
- Galleria Borghese in Rome
- Kunsthistorisches Museum in Wenen
- Museo del Prado in Madrid
- Uffizi in Florence
- Musee des Beaux Arts in Nancy
[bewerk] Tentoonstelling Rembrandt - Caravaggio
Het Rijksmuseum Amsterdam bracht van 24 februari tot en met 18 juni 2006 de kunstschilders Rembrandt en Caravaggio samen in een succesvolle tentoonstelling met 25 monumentale werken die een inzicht moesten geven in de verwantschappen tussen de twee meesters. Vele topstukken uit het buitenland, waaronder De Emmaüsgangers (National Gallery, Londen), Amor Vincit Omnia (Gemäldegalerie, Berlijn) en Het offer van Isaac (Uffizi, Florence) kwamen hiervoor naar Nederland.
[bewerk] Externe links
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Michelangelo Merisi da Caravaggio op Wikimedia Commons. |
